Radzenie sobie ze stresem a poczucie koherencji u kobiet z żarłocznością psychiczną – badanie wstępne

Anna Wiatrowska

Streszczenie w języku polskim


Podjęte badanie miało na celu poszukiwanie związków między sposobami radzenia sobie ze stresem a poczuciem koherencji u kobiet z żarłocznością psychiczną. Badaniami objęto 82 kobiety, w tym 36 z bulimią według kryteriów badawczych ICD-10 oraz 46 zdrowych, stanowiących grupę kontrolną. Grupy nie różniły się istotnie pod względem wieku, stanu cywilnego i wykształcenia. W badaniu wykorzystano Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) Endlera i Parkera oraz Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29) Antonovsky’ego.

Kobiety z żarłocznością psychiczną w radzeniu sobie ze stresem istotnie częściej niż zdrowe stosują styl emocjonalny i unikowy w formie angażowania się w działania zastępcze, istotnie rzadziej natomiast wykorzystują styl zadaniowy. Kobiety z bulimią charakteryzuje znacząco niższe poczucie koherencji zarówno w wyniku ogólnym, jak i w poszczególnych wymiarach. Badanie częściowo potwierdziło przyjęte hipotezy dotyczące zależności między sposobami radzenia sobie ze stresem a poczuciem koherencji badanych. W grupie kobiet z bulimią styl zadaniowy koreluje dodatnio z poczuciem zrozumiałości, natomiast styl emocjonalny koreluje ujemnie z ogólnym poczuciem koherencji i jego wymiarami. Unikowy styl radzenia sobie ze stresem w formie angażowania się w czynności zastępcze koreluje ujemnie z poczuciem zrozumiałości i sensowności oraz ogólnym SOC kobiet z żarłocznością psychiczną. Uzyskane wyniki mogą stanowić podstawę dalszych analiz mających na celu poszukiwanie związku między różnymi wymiarami psychospołecznego funkcjonowania osób z zaburzeniami odżywiania.


Słowa kluczowe


radzenie sobie ze stresem; poczucie koherencji; żarłoczność psychiczna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Antonovsky A. (2005), Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, Warszawa: Wydawnictwo IPN.

Brytek-Matera A. (2008), Stres w bulimii psychicznej: konfrontacja czy unikanie problemu?, [w:] A. Gawor, A. Głębocka (red.), Jakość życia współczesnego człowieka. Wybrane problemy, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Brytek-Matera A. (2009), Konfrontacja ze stresem u kobiet z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi, „Endokrynologia. Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii”, nr 4.

Carter J.C., Bewell C., Blackmore E., Woodiside D.B. (2006), The impact of childhood sexual abuse in anorexia nervosa, “Child Abuse and Neglect”, Vol. 30(3), DOI: https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2005.09.004.

Endler N.S., Macrodimitris S.D., Kocovski N.L. (2000), Controllability in cognitive and interpersonal tasks: Is control good for you?, “Personality and Individual Differences”, Vol. 29(5), DOI: https://doi.org/10.1016/S0191-8869(99)00246-9.

Endler N.S., Parker J.D. (1990), Coping Inventory for Stressful Situations (CISS): Manual, Toronto.

García-Grau E., Fuste A., Miró A. (2002), Coping style and disturbed eating attitudes in adolescent girls, “International Journal of Eating Disorders”, Vol. 32(1), DOI: https://doi.org/10.1002/eat.10060.

Hagger M.S., Orbell S. (2003), A meta-analytic review of the common-sense model of illness representations, “Psychology and Health”, Vol. 18(2), DOI: https://doi.org/10.1080/088704403100081321.

Heszen I., Sęk H. (2007), Psychologia zdrowia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Heszen-Niejodek I. (1996), Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje, [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Janzen B.L., Kelly I.W., Saklofske D.H. (1992), Bulimic symptomatology and coping in a non-clinical sample, “Perceptual and Motor Skills”, No. 75.

Koniarek J., Dudek B., Makowska Z. (1993), Kwestionariusz Orientacji Życiowej. Adaptacja The Sense of Coherence Questionnaire (SOC) A. Antonovsky’ego, „Przegląd Psychologiczny”, nr 36.

Kryteria diagnostyczne z DSM-5. Desk reference (2015), Wrocław: Wydawnictwo Edra Urban & Partner.

Kucharska K., Wilkos E. (2016), Zaburzenia odżywiania, [w:] M. Jarema (red.), Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa: Wydawnictwo PZWL.

Morrison J. (2016), DM-5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pawłowska B. (2011), Współzależność między sposobami radzenia sobie ze stresem a zaburzonymi postawami wobec odżywiania u kobiet z anoreksją typu przeczyszczającego i z bulimią, “Family Medicine and Primary Care Review”, No. 13(2).

Rorty M., Yager J. (1996), Histories of childhood trauma and complex-posttraumatic sequelae in women with eating disorders, “Psychiatric Clinics of North America”, No. 19.

Sęk H., Pasikowski T. (2001), Zdrowie – stres – zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia, Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Sheridan C.L., Radmacher S.A. (1998), Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii Zdowia PTP.

Spoor S.T., Bekker M.H., Strien T. Van, Heck G.L. Van (2007), Relations between negative affect, coping and emotional eating, “Appetite”, Vol. 48(3), DOI: https://doi.org/10.1016/j.appet.2006.10.005.

Strelau J., Joworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P. (2007), Kwestionariusz radzenia sobie w sytuacjach stresowych – CISS, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych.

Weich S.L., Doll H.A., Fairburn C.G. (1997), Life events and the onset of bulimia nervosa: A controlled study, “Psychological Medicine”, Vol. 27(3).

Wiatrowska A. (2013), Poczucie koherencji dziewcząt z anoreksją i bulimią psychiczną, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. 32.

Wiatrowska A. (2017), Radzenie sobie ze stresem u osób z zaburzeniami odżywiania, „Annales UMCS. Sectio J”, nr 1, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2017.30.1.161.

Yager J., Rorty M., Rossotto E. (1995), Coping styles differ between recovered and non-recovered women with bulimia nervosa, but not between recovered women and non eating-disordered control subjects, “Journal of Nervous and Mental Disease”, Vol. 183(2), DOI: https://doi.org/10.1097/00005053-199502000-00004.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2017.30.3.137
Data publikacji: 2018-01-17 10:12:14
Data złożenia artykułu: 2017-08-04 23:28:41


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1837
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1569

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Anna Wiatrowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.