Population of the Royal Court of Casimir IV Jagiellon in the Light of the Censuses of Courtiers from the Years 1470 and 1478

Agnieszka Nalewajek

Abstract


The hitherto unpublished excerpts from the account record of sub-treasuries from the years 1470 and 1478, which were dispensed by Tomasz Trąmbczyński, and which are kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw (Crown Treasury Archive Complex, Branch 1 Royal Accounts, ref. no. 338; Division 85 Crown Army Signature Registers, ref. no. 1) feature comprehensive lists of equerries with the court of Casimir IV Jagiellon, therefore constituting invaluable sources of knowledge about the organization, composition and population of the Polish royal court at that time. Among some of the insights they offer is the clear distinction between courtiers and royal valets among the members of the court who maintained post riders in their service. The inventory indicates that the royal court at that time consisted of about 80 persons having post riders at their disposal. Half of this quorum was composed of the members of the court who served as royal courtiers, including those who held central and court-based offices. The group of royal valets with post riders at their disposal also amounted to 40 people. Based on the data drawn from the lists of equerries, it can be estimated that in 1478 there were about 650660 horses in the postal service of the members of the court of King Casimir IV Jagiellon. These findings show that the court of the ruler consisted of 30 persons with post riders more than calculated by M. Wilska on the basis of the published royal accounts. Taking into account the new data, it can be assumed that the court of King Casimir IV Jagiellon consisted of at least 160 courtiers, while upon consideration of the number of equestrian postal units, it may be inferred that this quorum encompassed 730740 persons.


Keywords


Polish royal court; royal accounts; the Jagiellonian Dynasty (Jagiellons); Kazimierz Jagiellończyk (Casimir IV Jagiellon)

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie:

Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 1 Rachunki Królewskie, sygn. 22, 338; Oddział 85 Rejestry Popisowe, sygn. 1; Oddział 85 Rejestry Popisowe Wojska Koronnego, sygn. 1; Oddział 86 Rachunki w wydatków na potrzeby wojska koronnego, sygn. 2, 4.

Rachunki królewskie z lat 1471–1472 i 1476–1478, oprac. S. Gawęda, Z. Perzanowski, A. Strzelecka, Wrocław 1960.

Účty dvora prince Zikmunda Jagellonského vévody hlohovskėgo a opavského, nejvyššího hetmana Slezska a Lužic, z let (1493) 1500–1507, wyd. P. Kozak, Praha 2014.

Biskup M., Wokół „lanshuckiego wesela”1475 roku, w: M. Biskup, K. Górski, Kazimierz Jagiellończyk: zbiór studiów o Polsce drugiej połowy XV wieku, Warszawa 1987.

Borkowska U., Rachunki królewskie jako źródło do poznania praktyk religijnych Jagiellonów, w: Peregrinatio ad veritatem. Studia ofiarowane Profesor Aleksandrze Witkowskiej OSU z okazji 40-lecia pracy naukowej, Lublin 2004.

Borkowska U., Dynastia Jagiellonów w Polsce, Warszawa 2012.

Bukowski W., Krąg rodzinny Jana Długosza, w: Jan Długosz (1415–1480). Życie i dzieła, red. L. Korczak, M.D. Kowalski, P. Węcowski, Kraków 2016.

Czwojdrak B., Dwory królewskie w Polsce w XV wieku – stan badań i postulaty badawcze, w: Curia regis, curia reginalis. Dwory królewskie w średniowiecznej Europie Środkowowschodniej – stan badań i postulaty badawcze, red. B. Czwojdrak, A. Januszek-Sieradzka, Sandomierz 2014.

Czwojdrak B., Liczebność późnośredniowiecznych i wczesnonowożytnych władców polskich, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 2016, 76.

Duczmal M., Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1996.

Nalewajek A., Dworzanie królewicza Jana Olbrachta w latach 1487–1492. Przyczynek do badań nad karierami rodów szlacheckich w czasach jagiellońskich, „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2018, 10 (14).

Nalewajek A., Na królewskim dworze Jana Olbrachta, „Roczniki Humanistyczne” 2011, 59, 2.

Niemczyk K., Kilka uwag do genezy i początków hetmaństwa w Polsce, „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2014, 6 (10).

Niemczyk K., Wojskowa emanacja władzy królewskiej w osobie hetmana na przełomie XV i XVI w., w: Władza a społeczeństwo, red. A. Bryłka, T. Kałuski, M. Korbaś, Katowice 2016.

Rutkowska G., Itinerarium króla Kazimierza Jagiellończyka 1440–1492, Warszawa 2014.

Spieralski Z., Geneza i początki hetmaństwa w Polsce, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości w Polsce” 1960, 5.

Sułkowska-Kurasiowa I., Polska kancelaria królewska w latach 1447–1506, Wrocław 1967.

Wilska M., Liczebność dworu Kazimierza Jagiellończyka w świetle opublikowanych rachunków, „Kwartalnik Historyczny” 1987, 94, 4.

Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski et al., red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992.

Urzędnicy wielkopolscy XII–XV wieku. Spisy, oprac. M. Bielińska, A. Gąsiorowski, J. Łojko, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1985.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.52.61-84
Date of publication: 2021-12-28 16:33:52
Date of submission: 2020-10-19 20:54:10


Statistics


Total abstract view - 8733
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 1200

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2021 Agnieszka Nalewajek

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.