Skirting the Subject and the Facts. Remarks on the Volume ”Przyczyny i skutki przewrotu majowego 1926 roku [The Causes and Effects of the May 1926 Coup]”, Edited by Janusz Gmitruk, Published by the Museum of the Polish Peasant Movement, Warsaw 2017, pp. 435 + 12 nn.

Marek Sioma

Abstract


The coup d’état carried out by Józef Piłsudski, which took place mainly in the streets of Warsaw between 12 and 15 May 1926, is the subject of several in-depth studies. Historians analysing this part of Polish history have primarily attempted to reconstruct the facts, but also to interpret them. The outcomes of these attempts can be described as directly proportionate to the time and place of publication. Nonetheless, these are studies that have made a significant contribution to the state of knowledge about the subject. It is difficult to draw the same conclusion for the volume under review, for it is a concoction of about a dozen texts with varying degrees of convergence with the intended subject matter. Theoretically, the objective of the Editor and Authors was to publish a work that dispels the myth of the “great” Marshal Piłsudski. Admittedly, most Authors accept this assumption and attempt to prove this point. The problem is in the execution, however; I believe most of them have failed not so much in terms of factual knowledge (although I have noted a great many factual errors), but in their vision of how to tell the story. It is no great achievement to mechanically state that Piłsudski should be considered a harmful influence on the state; the point, however, is to prove it. And the one thing missing from this edited volume is exemplification.


Keywords


coup d’état, Józef Piłsudski, the Second Polish Republic, Wincenty Witos

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Źródła drukowane

„Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych” 3 IV 1920, nr 12.

„Dziennik Rozkazów Tajnych Ministerstwa Spraw Wojskowych” 1921, nr 3, poz. 26.

Kumaniecki K.W., Odbudowa państwowości polskiej. Najważniejsze dokumenty 1912 – styczeń 1924, Warszawa–Kraków 1924.

Piłsudski J., Pisma zbiorowe. Wydanie prac dotychczas drukiem ogłoszonych, t. 5, zredagował, wstępem i przypisami zaopatrzył K. Świtalski, Warszawa 1937 (reprint).

Piłsudski J., Pisma zbiorowe. Wydanie prac dotychczas drukiem ogłoszonych, t. 6, zredagował, wstępem i przypisami zaopatrzył K. Świtalski, Warszawa 1937.

Piłsudski J., Pisma zbiorowe. Wydanie prac dotychczas drukiem ogłoszonych, t. 8, zredagował, wstępem i przypisami zaopatrzył K. Świtalski, Warszawa 1937.

Piłsudski J., Pisma zbiorowe. Wydanie prac dotychczas drukiem ogłoszonych, t. 9, zredagował, wstępem i przypisami zaopatrzył K. Świtalski, Warszawa 1937.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Okres I. Sprawozdanie Stenograficzne z 290. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 5 lipca 1926 r.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Okres I. Sprawozdanie Stenograficzne z 299. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 2 sierpnia 1926 r.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Okres II. Sprawozdanie Stenograficzne z 1. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 27 marca 1928 roku.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Okres II. Sprawozdanie Stenograficzne z 52. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 22 lutego 1929 roku.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Okres II. Sprawozdanie Stenograficzne z 54. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 27 lutego 1929 roku.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Okres II. Sprawozdanie Stenograficzne z 55. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 1 marca 1929 roku.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Okres II. Sprawozdanie Stenograficzne z 56. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 4 marca 1929 roku.

Śliwiński A., Marszałek Piłsudski o sobie, „Niepodległość” 1938, 18, 2 (49).

Świtalski K., Diariusz. Uzupełnienie z lat 1919–1932, przedmowa i przygotowanie do druku P. Duber, W. Suleja, Warszawa 2012.

Witos W., Dzieła wybrane, t. 2: Moje wspomnienia. Część II, do druku przygotowali i przypisami opatrzyli E. Karczewski, J.R. Szaflik, Warszawa 1990.

Witos W., Przemówienia, wyboru dokonał, do druku przygotował, przedmową i przypisami opatrzył J.R. Szaflik, Warszawa 2007.

Zamorski K., Dzienniki (1930–1938), oprac. R. Litwiński, M. Sioma, Warszawa 2011.

Pamiętniki i wspomnienia

Berbecki L., Pamiętniki generała broni Leona Berbeckiego, Katowice 1959.

Bohun-Dąbrowski A., Byłem dowódcą Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych: pamiętnik dowódcy, świadectwa żołnierzy, dokumenty, [Warszawa] 1989.

Piłsudska A., Wspomnienia, Warszawa 1989.

Piłsudska A., Wspomnienia, wstęp i oprac. A. Adamczyk, Warszawa 2004.

Piłsudski J., Jak stałem się socjalistą? Przedruk artykułu z miesięcznika „PROMIEŃ” pisma młodzieży we Lwowie N-r 8–9 z r. 1903, Warszawa [1926].

Składkowski F.S., Strzępy meldunków, przedmową opatrzył A. Garlicki, Warszawa 1988.

Składkowski S., Strzępy meldunków, Warszawa 1936.

Opracowania naukowe

Brzosko E., I gabinet Bartla 15.V.1926–(8)4.VI.1926, w: Gabinety Drugiej Rzeczypospolitej, praca zbiorowa, red. J. Faryś, J. Pajewski, Szczecin–Poznań 1991.

Cichoracki P., Droga ku anatemie. Wacław Kostek-Biernacki (1884–1957), Warszawa 2009.

Czubiński A., Centrolew: kształtowanie się i rozwój demokratycznej opozycji antysanacyjnej w Polsce w latach 1926–1930, Poznań 1963.

Czubiński A., Przewrót majowy 1926 roku, Warszawa 1989.

Fabisz D., Generał Lucjan Żeligowski (1865–1947). Działalność wojskowa i polityczna, Warszawa 2007.

Garlicki A., Józef Piłsudski 1867–1935, Warszawa 1990.

Garlicki A., Przedmowa, w: M. Lepecki, Pamiętnik adiutanta marszałka Piłsudskiego, Warszawa 1987.

Honkisz W., Trudna historia: polemiki i repliki, Warszawa 2000.

Kalbarczyk S., Kazimierz Bartel (1882–1941). Uczony w świecie polityki, Warszawa 2015.

Litwiński R., Policja Państwowa w województwie lubelskim w latach 1919–1939, Lublin 2001.

Piszczkowski T., Anglia a Polska 1914–1939 w świetle dokumentów brytyjskich, Londyn 1975.

Sioma M., Przewrót majowy w komentarzach i ocenach Brytyjczyków w świetle raportów Poselstwa brytyjskiego w Warszawie, w: Zamach stanu Józefa Piłsudskiego 1926 roku, red. M. Sioma, Lublin 2007.

Sioma M., Sławoj Felicjan Składkowski (1885–1962). Żołnierz i polityk, Lublin 2005.

Urbankowski B., Józef Piłsudski: marzyciel i strateg, t. 1, Warszawa 1997.

Załęczny J., Kult Józefa Piłsudskiego przed i po maju, „Niepodległość i Pamięć” 2016, 3 (55).

Żak A.Cz., Naczelne władze wojskowe 1918–1923, w: Odrodzenie Wojska Polskiego 1918–1921 w materiałach Centralnego Archiwum Wojskowego, red. A.Cz. Żak, Warszawa 2008.

Publicystyka

Sypanie kopca marszałka Piłsudskiego w Krakowie. Przemówienie pułk. Sławka, „Nasz Przegląd” 7 VIII 1934, 224 (4294).

Załęski Z., Nakazy chwili, „Siew” 6 VI 1926, 23.

Materiały internetowe

http://wykaz.muzeumpilsudski.pl/.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2018.45.373-404
Date of publication: 2018-06-29 13:18:07
Date of submission: 2018-06-29 13:02:27


Statistics


Total abstract view - 1356
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 1122

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2018 Marek Sioma

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.