The Panegyric Poetry of Cyprian Bazylik. Poems Dedicated to Mikołaj ‘the Black’ Radziwiłł and Mikołaj ‘the Red’ Radziwiłł

Dariusz Chemperek

Abstract


Cyprian Bazylik was a Renaissance poet, printer in Brest Litovsk, translator, and composer strongly associated with the house of Radziwiłł. He wrote in Polish language. The article discusses two poems from the year 1566, dedicated by Bazylik to the late Mikołaj ‘the Black’ Radziwiłł (January 1566) and the living Mikołaj ‘the Red’ Radziwiłł (June 1566). Both poems are one of the oldest examples of panegyric poetry in Polish language in the Great Duchy of Lithuania and they were not analized before from religious point of viev. They are contained within the editorial framework of two publications, edited by Tomasz Falconius, a Lithuanian adherent of antitrinitarianism, which are editions of parts of the Brest Bible and which were published by Bazylik in the Brest printing house. In both texts, the panegyric content is surprisingly perfunctory, while Bazylik (known as a reformed Evangelical) appears in them as an unambiguous adherent of antitrinitarianism. The poems are an interesting testimony to the situation of the Polish Brethren in Lithuania after the death (in 1565) of the patron of this religious belief, Mikołaj ‘the Black’ Radziwiłł. Unusual tone of the poem dedicated to Radziwiłł the Red – Bazylik asks for help and in the same time submits religious threats – shows the bad situation of Lithuanian antitrinitarians which happened in the period of half a year. But it also shows the high self-dignity of the poet.

Keywords


Brest Bible; reformation; panegyric; Polish Brethren; printing office

Full Text:

PDF

References


References

Bieńkowski, Tadeusz. (1980). Panegiryk a życie literackie w Polsce XVI i XVII w. In: Hanna Dziechcińska (ed.). Z dziejów życia literackiego w Polsce XVI i XVII wieku (pp. 183–196). Wrocław: Ossolineum.

Bruchnalski, Wilhelm. (1975). Z dziejów panegiryku w Polsce. In: Wilhelm Bruchnalski, Między średniowieczem a romantyzmem (pp. 180–217). Warszawa: PWN.

Chemperek, Dariusz. (2016). Jana Kochanowskiego epigramaty o „pszczołach budziwiskich” i radziwiłłowska elegia (III 9). Prolegomena do badań nad środowiskiem kulturalnym Mikołaja Radziwiłła Czarnego. Roczniki Humanistyczne, 64(1), pp. 153–172.

Dziechcińska, Hanna. (1980). Zabawa jako komponent życia literackiego. In: Hanna Dziechcińska (red.). Z dziejów życia literackiego w Polsce XVI i XVII wieku (pp. 80–92). Wrocław: Ossolineum.

Dziechcińska, Hanna. (1990). Panegiryk. In: Teresa Michałowska (ed.). Słownik literatury staropolskiej (pp. 544–547). Wrocław: Ossolineum.

Górski, Konrad. (1949). Studia nad dziejami polskiej literatury antytrynitarskiej XVI w. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Hanusiewicz-Lavallee, Mirosława. (2017). W stronę Albionu. Studia z dziejów polsko – brytyjskich związków literackich w dobie wczesnonowożytnej. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Ivanova, Lûdmila. (2015). Mikalaj Radzivil Čorny i pačatkovy ètap rèfarmacyi ǔ VKL. In: Zmicer Âackevič (ed.). Mиkalaj Radzivil Čorny (1515–1565 gg.): Palityk, dyplamat, mecènat (pp. 92–98). Minsk: NGKMZ "Nâsviž" 2016. [Iванова, Людмiла. (2015). Мiкалай Радзiвiл Чoрны i пачатковы этап рэфармацыi ў ВКЛ. У: Змiцер Яцкевiч (рэд.). Мікалай Радзiвiл Чoрны (1515–1565 гг.): Палiтык, дыпламат, мецэнат (с. 92–98). Мінск: НГКМЗ "Нясвiж" 2016].

Jasnowski, Józef. (1939). Mikołaj Czarny Radziwiłł (1515-1566). Kanclerz i marszałek ziemski Wielkiego Księstwa Litewskiego, wojewoda wileński. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Warszawskie.

Kavalëǔ, Sârgej. (2010). Šmatmoǔnaâ paèzìâ Vâlìkaga Knâstva Litoǔskaga èpohi Rènecansu. Mìnsk: Knigаzbor. [Kaвалёў, Cяргей. (2010). Шматмoўная паэзія Вялікага Княства Лiтоўскага эпохi Рэнecaнсу. Мінск: Kнiгaзбор].

Kawecka-Gryczowa, Alodia; Korotajowa, Krystyna; Krajewski, Wojciech (eds.). (1959). Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku. Wrocław: Ossolineum.

Kot, Stanisław. (1935). Bazylik Cyprian. In: Władysław Konopczyński (ed.). Polski słownik biograficzny (p. 375). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Kot, Stanisław. (1956). Nieznany poeta polski z XVI wieku. Zeitschrift für Slavische Philologie, 25(1), pp. 113–150.

Mączak, Antoni. (1994). Klientela. Nieformalne systemy władzy w Polsce i w Europie XVI–XVIII w. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Morawska, Katarzyna. (1994). Renesans 1500–1600. Warszawa: Sutkowski Edition Warsaw.

Niedźwiedź, Jakub. (2003). Nieśmiertelne teatra sławy. Teoria i praktyka twórczości panegirycznej na Litwie w XVII–XVIII w. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Ocieczek, Renarda. (2002). Studia o dawnej książce. Katowice: Wydawnictwo Gnome.

Oszczęda, Aleksandra. (2014). Wstęp. In: Lenart Gnoiński. Łzy smutne. Warszawa: Sub Lupa.

Proot, Goran. (2016). Survival Factors of Seventeenth-Century Hand-Press Books Published in the Southern Netherlands: The Importance of Sheet Counts, Sammelbande and the Role of Institutional Collections. In: Flavia Bruni, Andrew Pettergee (eds.) Reconstructing the Print World of Pre-Industrial Europe, (pp. 160–201). Leiden-Boston: Brill.

Siwiec, Justyna. (2016). Brzeskie potomstwo Biblii radziwiłłowskiej: „Sprawy i słowa Jezusa Krystusa” oraz „Wtore księgi Łukasza świętego” Tomasza Falconiusa. Tematy i Konteksty, 6 (11), pp. 60–72.

Tazbir, Janusz. (1986). Jan Kiszka – ariański magnat. In: Tazbir, Janusz. Świat panów Pasków. Eseje i studia (pp. 355–363). Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.

Tazbir, Janusz. (1993). Bracia polscy w służbie u Radziwiłłów. In: Tazbir, Janusz. Reformacja w Polsce. Szkice o ludziach i doktrynie (pp. 128–147). Warszawa: Książka i Wiedza.

Topolska, Maria Barbara. (1984). Czytelnik i książka w Wielkim Księstwie Litewskim w dobie Renesansu i Baroku. Wrocław: Ossolineum.

Walecki, Wacław. (2018). O roku ów! Obraz ruchu wydawniczego sprzed czterystu laty (1618) według Elektronicznej bazy Bibliografii Estreichera (EBBE) i dalsze perspektywy badań. In: Pawlak, Wacław; Hanusiewicz-Lavallee, Mirosława (red.) „Sława z dowcipu sama wiecznie stoi...” Prace ofiarowane pani Profesor Alinie Nowickiej-Jeżowej z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej (pp. 307–314). Lublin: Wydawnictwo KUL.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2020.14.157-170
Date of publication: 2020-12-15 09:04:48
Date of submission: 2020-01-09 08:19:56


Statistics


Total abstract view - 1159
Downloads (from 2020-06-17) - PDF - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2020 Dariusz Chemperek

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.