Hide
Show all
Email this article A Minority Without Representation... The Issue of the Representatives of Belarusian Communities on the National Council of the Republic of Poland in 1939–1945
Abstract
The following article discusses the attempts to expand the National Council of the Republic of Poland by introducing representatives of the Belarusian population in the years 1939-1945. The aforementioned structure was established in December 1939 as an opinion authority on the activities of the President and the government of the Republic of Poland. The introduction of representatives of Belarusians into its composition was supposed to be an act of treating them as equal fellow citizens and confirmation of the persistence of the Polish authorities-in-exile on the position of inviolability of the eastern border of the Polish state. In the absence of wider political support for the initiative from the Polish political parties of the time and the inconsistency of the actions of the Polish government, all attempts to select representatives of the Belarusian population and bring them to London ended in failure. The way the plan was implemented revealed the nature of the national policy of the Polish Government-in-Exile in the years 1939-1945. Failure to introduce Belarusian representatives onto the National Council of the Republic of Poland resulted in far-reaching consequences and had a direct impact on the fate of the region and its inhabitants.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Archival sources / Źródła archiwalne
AAN – Archiwum Akt Nowych
AIH MSZ – Archiwum Instytutu Hoovera. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 800/42/0/-/606, 800/42/0/-/610.
AIH MIiD – Archiwum Instytutu Hoovera. Ministerstwo Informacji i Dokumentacji, 800/41/0/-/24.
AIH DSM – Archiwum Instytutu Hoovera. Dokumenty Stanisława Mikołajczyka, 800/22/0/-/42.
MIiD – Ministerstwo Informacji i Dokumentacji, 2/135/0/-/105.
MPKR RP – Ministerstwo Prac Kongresowych Rządu RP (emigracyjnego) w Londynie 1941– 1946, 2/136/0/2/78.
IPMS – Instytut Polski i Muzeum Sikorskiego w Londynie
AmbRP SA – Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej, A.44.53/3.
MSW – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, 9.V/8A, A.9.V/8C, A.9.V/44, A.9.E/113.
MSZ – Ministerstwo Spraw Zagranicznych, A.11.851c/1.
PRM – Prezydium Rady Ministrów. Osobiste archiwum premiera (1939–1945), 168/16, 168/17.
SzNW – Sztab Naczelnego Wodza i Ministerstwo Spraw Wojskowych/Ministerstwa Obrony Narodowej, 1939–1948 (1948–1990 in-Exile), A.XII.28/17A, A.XII.28/17D, A.XII.3/22A.
NA – The National Archives in London
FO – Foreign Office, 954/19B/520.
CAB – Cabinet Office files, 66/64/2.
SPP – Studium Polski Podziemnej w Londynie
Oddz. VI SzNW – Oddział VI Sztabu Naczelnego Wodza, A3.1.1.13.1B.
Printed sources / Źródła drukowane
Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 9 grudnia 1939 roku o powołaniu Rady Narodowej. Dziennik Ustaw, 1939, nr 104, poz. 1008.
Documents on Polish-Soviet Relations 1939–1945, vol. 1, 1939–1943. (1961). London: Heinemann.
Dokumenty vnešnej politiki SSSR, t. 24, 22 iûnâ 1941 – 1 ânvarâ 1942. (2000). Moskva: Meždunarodnye otnošeniâ. [Документы внешней политики СССР, t. 24, 22 июня 1941 – 1 января 1942. (2000). Москва: Международные отношения].
Doniosła uchwała polskiej Rady Ministrów. (1943). Biuletyn Informacyjny, 19, s. 4.
Hułas, Magdalena (red.). (2010). Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1940. Warszawa: PISM.
Komunikat – Powołanie nowego składu Rady Narodowej R.P. (1942). Dziennik Ustaw, 2, poz. 5.
Otwarte karty. (1943). Biuletyn Informacyjny, 10, s. 1–3.
Przemówienie Prezesa Rady Ministrów Naczelnego Wodza i Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych Generała Władysława Sikorskiego wygłoszone z rozgłośni polskiej radia w Paryżu do Narodu Polskiego w dniu 1 marca 1940 r. (1940). Monitor Polski, 51–57, s. 19–20.
Rojek, Wojciech (red). (2007). Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1939 (wrzesień–grudzień).Warszawa: PISM.
Rojek, Wojciech; Suchcitz, Andrzej (red.). (1994). Protokoły z posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Październik 1939 – czerwiec 1940. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Rojek, Wojciech; Suchcitz, Andrzej (red.). (1995). Protokoły z posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, t. 2: Czerwiec 1940 – czerwiec 1941. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Instytut Polski i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie.
Rojek, Wojciech; Suchcitz, Andrzej (red.). (1998). Protokoły z posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, t. 4: Grudzień 1941 – sierpień 1942. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Instytut Polski i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie.
Rojek, Wojciech; Suchcitz, Andrzej (red.). (2001). Protokoły z posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, t. 5: Wrzesień 1942 – lipiec 1943. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Instytut Polski i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie 2001.
Suchcitz, Andrzej; Maik, Ludwig; Rojek, Wojciech (red.). (1997). Wybór dokumentów do dziejów polskiego uchodźstwa niepodległościowego 1939–1991. Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie.
Tebinka, Jacek (red.). (2013). Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1941, Warszawa: PISM.
Uchwała Rady Ministrów o nienaruszalności granicy wschodniej Rzeczypospolitej. (1943). Rzeczpospolita Polska, 4–5, s. 1.
Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o rozwiązaniu Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej – Londyn 21 marca 1945 r. (1945). Dziennik Ustaw, 2, poz. 5.
Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2 listopada 1939 r. o rozwiązaniu Sejmu i Senatu. (1939). Monitor Polski, 245, poz. 1.
Memories / Wspomnienia
Szymanowski, Genadiusz. (1998). Dwanaście lat. Wspomnienia z lat 1927–1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Cat-Mackiewicz, Stanisław. (2012). Lata nadziei: 17 września 1939 r. – 5 lipca 1945 r. Kraków: Universitas.
Studies / Opracowania
Boćkowski, Daniel. (1996). Deklaracja lojalności obywateli polskich narodowości białoruskiej dla gen. Władysława Sikorskiego, Mazowieckie Studia Humanistyczne, 2, s. 183–196.
Bruski, Jan Jacek. (2014). W kręgu spraw prometejskich i ukraińskich. Jerzy Giedroyc w Rumunii 1939–1941. W: Magdalena Semczyszyn, Mariusz Zajączkowski (red.). Giedroyć a Ukraina. Ukraińska perspektywa Jerzego Giedroycia i środowiska paryskiej „Kultury”. Warszawa-Lublin-Szczecin: IPN.
Bujanowska, Beata. (2002). Utworzenie ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w ZSRR w 1941 roku. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 75, s. 137–148.
Duraczyński, Eugeniusz; Turkowski, Romuald. (1997). O Polsce na uchodźstwie 1939–1945. Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Grzybowski, Jerzy. (2005). Białorusini wśród uchodźców polskich na Środkowym Wschodzie i w Afryce Wschodniej w latach II wojny światowej. Pamięć i Sprawiedliwość, 4/2, s. 329–345.
Grzybowski, Jerzy. (2006). Białorusini w polskich regularnych formacjach wojskowych w latach 1918–1945. Warszawa: ISP PAN-Oficyna Wydawnicza Rytm.
Grzybowski, Jerzy. (2010). Polsko-białoruskie próby porozumienia w latach II wojny światowej (w kraju i na emigracji). Echa Przeszłości, 11, s. 227–247.
Grzybowski, Jerzy. (2011). Pogoń między Orłem Białym, Swastyką i Czerwoną Gwiazdą. Białoruski ruch niepodległościowy w latach 1939–1956. Warszawa: Belstudio.
Hułas, Magdalena. (1996). Goście czy intruzi? Rząd polski na uchodźstwie wrzesień 1939 – lipiec 1943. Warszawa: IH PAN.
Marczewska, Marzena. (2018). Stereotypy etniczne we współczesnym polskim dyskursie publicznym. Res Historica, 46, s. 283–300.
Mironowicz, Antoni. (2014). Działalność ks. Michała Bożerianowa na terenie Iranu i Afryki Wschodniej w latach 1941–1945. Białoruskie Zeszyty Historyczne, 42, s. 137–164.
Mironowicz, Antoni. (2015a). Białorusini na Bliskim Wschodzie wobec spraw polskich w latach 1941–1945 w świetle pism ks. Michała Bożerianowa. Humanities and Social Sciences, 2, s. 63–84.
Mironowicz, Antoni. (2015b). Ks. Michał Bożerianow i jego odpowiedź ,,Ludziom małym”. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Paškevìč, Alesʹ. (2008). Planka dlâ belaruskìh gìstorykaǔ novaga pakalennâ? Arche, 4, s. 78–96. [Пашкевіч, Алесь. (2008). Планка для беларускіх гісторыкаў новага пакалення? Arche, 4, c. 78–96].
Piotrowski, Jacek. (2007). Autor i jego dzieło. W: Stanisław Stroński. Polityka rządu polskiego na uchodźstwie w latach 1939–1942, t. 1. Nowy Sącz: Goldruk.
Pobóg-Malinowski, Władysław. (1990). Najnowsza historia polityczna Polski. Okres 1939–1945, t. 1. Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Graf.
Pylypovych, Taras. (2014). Przyczyny obecności Ukraińców w Armii Polskiej w ZSRR (1941–1942), Armii Polskiej na Wschodzie i 2. Korpusie we Włoszech. Przegląd Nauk Historycznych, 1, s. 243–257.
Stankiewicz, Jarosław. (2019). „Беларуская газэта” i jej miejsce w polityce propagandowej niemieckich władz okupacyjnych na Białorusi (1941–1944). Białystok: Chyra.pl.
Stola, Dariusz. (1995). Nadzieja i Zagłada. Ignacy Schwarzbart – żydowski przedstawiciel w Radzie Narodowej RP (1940–1945). Warszawa: Oficyna Naukowa.
Tomaszewski, Jerzy. (1985). Ojczyzna nie tylko Polaków. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza.
Witalec, Robert. (2015). Franciszek Wilk 1914–1990. Biografia ludowca niezłomnego. Rzeszów-Warszawa: IPN.
Wyrwa, Tadeusz. (1994). Odbudowa władz Rzeczypospolitej w Paryżu i w Angers: wrzesień 1939 – czerwiec 1940. W: Zbigniew Błażyński (red.). Władze RP na obczyźnie podczas II wojny światowej. Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie, s. 6–23.
Wysocki, Roman. (2018). W poszukiwaniu modelu narodowej reprezentacji. Sprawa udziału przedstawicieli środowisk ukraińskich w pracach Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939–1945. W: Zbigniew Giżyński, Paweł Ziętara (red.). Depozyt niepodległości. Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie (1939–1991). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 87–114.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2021.15.33-53
Date of publication: 2021-12-12 20:46:32
Date of submission: 2021-01-05 15:53:38
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2021 Roman Wysocki
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.