Russian-Language Writers in the Transnational Literary Space of Belarus in the 1920s–early 1930s: Paradoxes and the Inevitability of the Collective Project’s Failure

Ulyana Veryna

Abstract


In the years 1922–1936 in the Belarusian Soviet republic there were four official languages: Belarusian, Yiddish, Polish and Russian. There were educational institutions, theatres, print publishing houses and literary organizations of national minorities, including Latvian and Lithuanian. Russian-speaking authors who started in the circles of workers’ correspondents (rabkors) and literary studios, by 1926 formed the group “Zvenya” (“Links”), from which in 1927 the group “Minsky Pereval” (“Minsk Pass”) was separated. In the studies devoted to the Belarusian-Russian literary interrelations and the history of Russian-language literature in Belarus, the activities of this group are not presented. The article fills this gap and offers new aspects for considering the problem of Belarusian-Russian relations and non-Belarusianlanguage literature in Belarus. Despite a significant number of studies, both problems remain relevant. The material of the article controverts the ideologically biased position that considers Belarus as an indigenous part of the “Russian world”, and at the same time proposes a popular one in literary studies in relation to the period of the 16th–19th centuries (sometimes also the 20th century) the concept of “multilingual literature of Belarus”. The article traces the stages of the institutionalized existence of Russian-speaking group in the Belarusian literary space, from contradictory relations with the influential association “Maladniak” (“Saplings”) to the establishment of the Union of Soviet Writers (1934). It was used the archival documents, publications of Russian-language authors of the 1920s and early 1930s, and the verbatim report of the First Congress of Soviet Writers.


Keywords


Literature of Belarus in the 1920s–early 1930s; „Zvenya”; „Minsky Pereval”

Full Text:

PDF

References


Sources

Âkovlev, Aleksandr (ed.). (1999). Vlastʹ i hudožestvennaâ intelligenciâ. Dokumenty CK RKP(b)–VKP (b), VČK–OGPU–NKVD o kulʹturnoj politike. 1917–1953. Moskva: Meždunarodnyj fond Demokratiâ. [Яковлев, Александр (ред.). (1999). Власть и художественная интеллигенция. Документы ЦК РКП(б) – ВКП (б), ВЧК – ОГПУ – НКВД о культурной политике. 1917–1953. Москва: Международный фонд Демократия].

BDAMLM, fond 225, Usiebielaruskaje ab’jadnannie paetaŭ i piśmiennikaŭ Maladniak, vop. 1; adz. zach. 20; 1924–1927.

Chromčanka, Kuźma. (1985). Zvenʹâ. In: Ivan Šamiakin (ed.). Encyklapiedyja litaratury i mastactva Bielarusi (p. 514). Minsk: Bielaruskaja savieckaja encyklapiedyja, vol.2 [Хромчанка, Кузьма. (1985). Звенья. У: Іван Шамякін (рэд.). Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі (с. 514). Мінск: Беларуская савецкая энцыклапедыя, т. 2].

Chromčanka, Kuźma. (1986). Minskij pereval. In: Ivan Šamiakin (ed.). Encyklapiedyja litaratury i mastactva Bielarusi (p. 625). Minsk: Bielaruskaja savieckaja encyklapiedyja, vol.3 [Хромчанка, Кузьма. (1986). Минский перевал. У: Іван Шамякін (рэд.). Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі (с. 625). Мінск: Беларуская савецкая энцыклапедыя, т.3].

Deklaraciâ Vsesoûznogo obʺedineniâ raboče-krestʹânskih pisatelej Pereval. (1927). Krasnaâ novʹ, 2, рр. 233–236 [Декларация Всесоюзного объединения рабоче-крестьянских писателей Перевал. (1927). Красная новь, 2, с. 233–236].

Duboŭka, Uladzimir. (1927). Pra našu litaraturnuju movu. Uzvyšša, 2, рр. 167–181 [Дубоўка, Уладзімір. (1927). Пра нашу літаратурную мову. Узвышша, 2, с. 167–181].

Michniuk, Uladzimir. (1996). Aryštavać u vysylcy: dakumientaĺny narys pra Aliesia Dudara. Minsk: Bielaruski navukova-dasliedčy instytut dakumientaznaŭstva i archiŭnaj spravy. [Міхнюк, Уладзімір. (1996). Арыштаваць у высылцы: дакументальны нарыс пра Алеся Дудара. Мінск: Беларускі навукова-даследчы інстытут дакументазнаўства і архіўнай справы].

NARB, fond 4p, CK Kommunističeskoj partii Belorussii (KPB), Minsk, op.1, delo 2350, 2895.

Pervyj Vsesoûznyj sʺezd sovetskih pisatelej: stenografičeskij otčet. (1934). Moskva: Hudožestvennaâ literatura [Первый Всесоюзный съезд советских писателей: стенографический отчет. (1934). Москва: Художественная литература].

Prafiesijanaĺny ruch Bielarusi. (1925–1926). Orhan Centraĺnaha Savietu i Centraĺnych praŭlienniaŭ Prafiesijnych sajuzaŭ Bielarusi (CSPSB i CPS). Miensk: CSPSB CP Sajuzaŭ Bielarusi [Прафесіянальны рух Беларусі. (1925–1926). Орган Цэнтральнага Савету і Цэнтральных праўленняў Прафесійных саюзаў Беларусі (ЦСПСБ і ЦПС). Менск: ЦСПСБ ЦП Саюзаў Беларусі].

Sadovskij, Efim. (1965). Nas bylo trinadcatʹ, Nioman, 2, р. 134–137. [Садовский, Ефим. (1965). Нас было тринадцать, Нёман, 2, с. 134–137].

Savieckaja Bielaruś. (1928). Vydannie reŭkomu Savieckaj Sacyjalistyčnaj Respubliki Bielarusi. Minsk: Drukarnia Invalidaŭ. [Савецкая Беларусь. (1928). Выданне рэўкому Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі. Мінск: Друкарня Інвалідаў].

Zvezda. (1926). Organ Centralʹnogo komiteta Kommunističeskoj partii (bolʹševikov) Belorussii. Minsk: Zvezda, 1917–1927 [Звезда. (1926). Орган Центрального комитета Коммунистической партии (большевиков) Белоруссии. Минск: Звезда].

Studies

Aleška, Tatʹâna. (2013). Sovremennaâ literatura Belarusi: dvojnoj kontekst. In: Svetlana Gončarova-Grabovskaâ (ed.). Naučnye trudy kafedry russkoj literatury (pp. 3–17). Minsk: RIVŠ BGU. [Алешка, Татьяна. (2013). Современная литература Беларуси: двойной контекст. В: Светлана Гончарова-Грабовская (ред.). Научные труды кафедры русской литературы (с. 3–17). Минск: РИВШ БГУ].

Bekus, Nelly. (2019). Belarus’s Winding Path to a Post-Soviet Identity, Current History, 118 (810), pp. 258–264.

Burceva, Alla. (2021). Sovetskaâ "oboronnaâ literatura" načala 1930-h godov i (anti)kolonializm: literaturnoe oformlenie novoj ideologii, Izvestiâ Rossijskoj akademii nauk. Seriâ literatury i âzyka, 80, 4, рр. 34–42 [Бурцева, Алла. (2021). Советская «оборонная литература» начала 1930-х годов и (анти)колониализм: литературное оформление новой идеологии, Известия Российской академии наук. Серия литературы и языка, 80, 4, с. 34–42].

Dobrenko, Evgenij. (1999). Formovka sovetskogo pisatelâ. Socialʹnye i èstetičeskie istoki sovetskoj literaturnoj kulʹtury. Sankt-Peterburg: Akademičeskij proekt [Добренко, Евгений. (1999). Формовка советского писателя. Социальные и эстетические истоки советской литературной культуры. Санкт-Петербург: Академический проект].

Dobrenko, Evgenij. (2005). Oboronnaâ literatura i socrealizm: LOKAF. In: Hans Gûnter, Evgenij Dobrenko (eds.). Socrealističeskij kanon (pp. 225–241). Sankt-Peterburg: Akademičeskij proekt [Добренко, Евгений. (2005). Оборонная литература и соцреализм: ЛОКАФ. В: Ханс Гюнтер, Евгений Добренко (ред.). Соцреалистический канон (с. 225-241). СПб.: Академический проект].

Dobrenko, Evgeny. (2023). Hegemony of Brotherhood: The Birth of Soviet Multinational Literature, 1922–1932, Slavic Review, 81(4), pp. 869–890.

Finnin, Rory. (2022). Blood of Others: Stalin's Crimean Atrocity and the Poetics of Solidarity. Toronto–Buffalo–London: University of Toronto Press.

Frank, Susi K. (2019). Proekt mnogonacionalʹnoj sovetskoj literatury kak normativnyj proekt mirovoj literatury (s imperskimi implikaciâmi), Imagologiâ i Komparativistika, 11, рр. 230–247. [Франк, Сузи К. (2019). Проект многонациональной советской литературы как нормативный проект мировой литературы (с имперскими импликациями), Имагология и компаративистика, 11, pp. 230–247].

Giruckij, Anatolij. (1985). Âzykovye osobennosti russkoâzyčnoj hudožestvennoj literatury Belorussii. In: Russkij âzyk v Belorussii (pp. 179–199). Minsk: Nauka i tehnika [Гируцкий, Анатолий. (1985). Языковые особенности русскоязычной художественной литературы Белоруссии. В: Русский язык в Белоруссии (с. 179–199). Минск: Наука и техника].

Hentšelʹ, Gerd, Kittelʹ, Bernhard. (2011). Âzykovaâ situaciâ v Belarusi: mnenie belorusov o rasprostranennosti âzykov v strane, Sociologiâ, 4, рр. 62–78 [Хентшель, Герд, Киттель, Бернхард. (2011). Языковая ситуация в Беларуси: мнение белорусов о распространенности языков в стране, Социология, 4, с. 62–78].

Kazakova, Tacciana. (2006). Šmatmoŭnaja litaratura ХІ–ХІХ st. u dasliedavanniach kafiedry historyi bielaruskaj litaratury, Viesnik BDU, sieryja 4, 2, р. 9–12. [Шматмоўная літаратура ХІ–ХІХ ст. у даследаваннях кафедры гісторыі беларускай літаратуры, Веснік БДУ, серыя 4, 2, с. 9–12].

Kiŝinskaâ, Lidiâ. (1966). Literaturnaâ diskussiâ 1922–1925 godov, Voprosy literatury, 4, р. 35-55 [Кищинская, Лидия. (1966). Литературная дискуссия 1922–1925 годов. Вопросы литературы, 4, с. 35–55].

Kohler, Gun-Britt. (2021a). Insights Into the Belarusian Literary Market (1905–1932). Ricerche Slavistiche, 4 (64), pp. 127–152.

Kohler, Gun-Britt. (2021b). Vybranyâ pracy pa belaruskìm lìtaraturznaǔstve. Mìnsk: BDU. [Колер, Гун-Брыт. (2021). Выбраныя працы па беларускім літаратуразнаўстве. Мінск: БДУ].

Kohler, Gun-Britt; Navumenka, Pavel. (2019). Literary History, Field-formation and Transnational Spaces of Possibles. Literature in the space of Belarus in the 1920s. Slovo. Comment penser l’histoire littéraire au XXIe siècle dans l’espace euro-asiatique?, 50, pp. 125–168.

Kormilov, Sergej. (2010). Vtoroj sʺezd sovetskih pisatelej kak preddverie "ottepeli". Vestnik Moskovskogo universiteta, seriâ 9, Filologiâ, 4, p. 48–65 [Кормилов, Сергей. (2010). Второй съезд советских писателей как преддверие "оттепели". Вестник Московского университета, серия 9, Филология, 4, с. 48–65].

Lejderman, Naum. (2015). Russkoâzyčnaâ literatura – perekrestok kulʹtur. Filologičeskij klass, 3, 41, р. 19-24. [Лейдерман, Наум. (2015). Русскоязычная литература – перекресток культур. Филологический класс, 3, 41, с. 19–24].

Maĺdzis, Adam. (1980). Na skryžavanni slavianskich tradycyj: litaratura Bielarusi pierachodnaha pieryjadu (druhaja palavina 17–18 st.). Minsk: Navuka i technika [Мальдзіс, Адам. (1980). На скрыжаванні славянскіх традыцый: літаратура Беларусі пераходнага перыяду (другая палавіна 17–18 ст.). Мінск: Навука і тэхніка].

Martin, Terry. (2001). The Affirmative Action Empire: Nations and Nationalism in the Soviet Union, 1923–1939. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press.

Navumienka, Paviel. (2012). Litaraturnyja ab’jadnanni pieršaj treci ХХ stahoddzia jak centry kansalidacyi litaraturnych sil i stvaraĺniki pieradumoŭ aŭtanamizacyi. In: Gun-Britt Kohler, Paviel Navumienka (eds.). Pohliady na spiecyfičnasć “malych” litaratur: bielaruskaja i ŭkrainskaja litaratury (pp. 225–244). Minsk: Parkus plius [Навуменка, Павел. (2012). Літаратурныя аб’яднанні першай трэці ХХ стагоддзя як цэнтры кансалідацыі літаратурных сіл і стваральнікі перадумоў аўтанамізацыі. У: Гун-Брыт Колер, Павел Навуменка (рэд.). Погляды на спецыфічнасць “малых” літаратур: беларуская і ўкраінская літаратуры (с. 225–244). Мінск: Паркус плюс].

Ovčarenko, Aleksej. (2008). Deklaraciâ Perevala 1927 goda v literaturno-istoričeskom kontekste, Vestnik Rossijskogo universiteta družby narodov, seriâ Literaturovedenie. Žurnalistika, 1, p. 8–15 [Овчаренко, Алексей. (2008). Декларация Перевала 1927 года в литературно-историческом контексте, Вестник Российского университета дружбы народов, серия Литературоведение. Журналистика, 1, с. 8–15].

Puryševa, Natalʹâ. (2016). Politika KP(b)B v sfere hudožestvennoj literatury i literaturnaâ žiznʹ BSSR v 1920-e gody. In: Problemy slavânovedeniâ, 18 (pр. 138–171). Brânsk: BGU. [Пурышева, Наталья. (2016). Политика КП(б)Б в сфере художественной литературы и литературная жизнь БССР в 1920-е годы. В: Проблемы славяноведения, 18 (с. 138–171). Брянск: БГУ].

Puryševa, Natalʹâ. (2015). Problema statusa russkoj kulʹtury v BSSR v kontekste politiki belorusizacii (1920-e gody). In: Regionalʹnye aspekty sovremennyh istoriko-pravovyh, filologo-kulʹturologičeskih, psihologo-pedagogičeskih, estestvennonaučnyh i èkonomičeskih issledovanij, 2 (p. 87–93). Brânsk: BGU. [Пурышева, Наталья. (2015). Проблема статуса русской культуры в БССР в контексте политики белорусизации (1920-е годы). В: Региональные аспекты современных историко-правовых, филолого-культурологических, психолого-педагогических, естественнонаучных и экономических исследований. (с. 87–93) Брянск: БГУ].

Serdûkova, Ekaterina. (2014). Russkoâzyčnaâ literatura Belarusi: istoriâ i logika razvitiâ. Problema periodizacii. Viesnik Mazyrskaha dziaržaŭnaha piedahahičnaha ŭniviersiteta imia I.P. Šamiakina, 3 (44), pp. 134–138 [Сердюкова, Екатерина. (2014). Русскоязычная литература Беларуси: история и логика развития. Проблема периодизации. Веснік Мазырскага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя I.П. Шамякіна, 3 (44), с. 134–138].

Schild, Kathryn Douglas. 2010. Between Moscow and Baku: National Literatures at the 1934 Congress of Soviet Writers. UC Berkeley. Taken from https://escholarship.org/uc/item/7hn6n6bq (accessed 15.07.2023).

Žakaŭ, Anatoĺ, Miščančuk, Mikalaj. (1987). Ruskaja litaratura. In: Ivan Šamiakin (ed.). Encyklapiedyja litaratury i mastactva Bielarusi (pp. 533–539). Minsk: Bielaruskaja savieckaja encyklapiedyja, vol.4. [Жакаў, Анатоль, Мішчанчук, Мікалай. (1987). Руская літаратура. У: Іван Шамякін (рэд.). Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі (с. 533–539). Мінск: Беларуская савецкая энцыклапедыя, т. 4].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2023.17.139-158
Date of publication: 2024-02-01 14:35:38
Date of submission: 2023-08-02 10:08:44


Statistics


Total abstract view - 198
Downloads (from 2020-06-17) - PDF - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2024 Ulyana Veryna

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.