Old Belarusian Texts in Latin Graphics

Алена Рудэнка

Abstract


„Prosta mova” was an official East Slavic language of the Grand Duchy of Lithuania. Texts in „prosta mova” were written in  different graphics systems: Cyrillic, Latin and even Arabic letters. The article is devoted to the earliest texts in „prosta mova” written by Latin alphabet. Reasons for such texts, their characteristics and spesific features are analysed. The author considers such texts hybrid ones, and proves that they were not only  transliterated, but original ones, too.

Keywords


The Grand Duchy of Lithuania, Belarusian Latin alphabet, the East Slavic languages, «prosta mova», graphic system, hybrid texts

Full Text:

PDF (Belarusian)

References


Aniczenka, Uładzimir. (1969). Biełaruska-ukrainskija piśmowa-mounyja suwiazi. Minsk: Nawuka i technika.

Barszczeuskaja, Nina. (2013). Etapy razwiccia starabiełaruskaj mowy u kantakcie z mowami susiednich narodau. Acta Albaruthenica, 13, s. 123–135.

Bindzicz, Tacciana. (2001). Rukapisnaja biełaruskaja łacinka: da pastanouki prablemy. Biełaruski archijehraficzny sztohodnik, 2, s. 187–193.

Brehier, Hierman. (2009). Redki uzor transliteracyi kirylicaj polskamounaha dakumienta kanca XVI st. u Wialikim Kniastwie Litouskim. W: Silva rerum nova. Sztudyi u honar 70–hoddzia Hieorhija Jakaulewicza Halenczanki (s. 53–54). Wilnia-Minsk.

Iwanow, Wiaczesław. (2003). Sławianskije dialiekty w sootnoszenii s drugimi jazykami WKL. W: Sławianskoje jazykoznanije. XIII mieżdunarodnyj sjezd sławistow. Lubljana. Dokłady rossijskoj dielegacyi. Moskwa. Pobrano z: http://kogni. narod. ru/gediminas. htm (dostęp: 28. 06. 2013).

Karskij, Jewfimij. (1921). Biełorusy. ІІІ. Oczerki słowiesnosti biełorusskogo plemieni. 2. Staraja zapodnorusskaja piśmiennost’. Pietrograd: 12–ja Gosudarstwiennaja Tipografija.

Klimau, Ihar. (2013). „Funkcyjanawannie i uzajemadziejannie roznych sławianskich mou i lita¬ratur u Wialikim kniastwie Litouskim”. Mowaznaustwa. Litaraturaznaustwa. Falkłarystyka. ХV Miżnarodny zjezd sławistau (Minsk, Biełaruś, 20–27 żniunia 2013). Minsk: Biełaruskaja nawuka.

Kożynowa, Ałła, Surkowa, Jelena. (2013). Lingwisticzeskaja riefleksija w ranniem wostocznom pierewodie knigi Daniiła iz Wilenskogo Wietchozawietnogo swoda (F 19–262). W: Lingwisticzeskaja epistomołogija: istorija i sowriemiennost’. XV Mieżdunarodnyj sjezd sławistow (s. 64–94). Minsk: PrintŁajn.

Kurzowa, Zofia. (1993). Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich: XVI–XX wiek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Maroz, Walancina. (2009). Łacinskaje piśmo u historyi Biełarusi (na materialie lietapisau). Wiesci NAN Biełarusi. Sieryja humanitarnych nawuk, 1, s. 118–122.

Maroz, Waljancina. (2013). Mowa biełaruskich letapisau u kantekscie farmirawannia biełaruskaj litaraturnaj mowy starażytnaha pieryjadu. Dysiertacyja na atrymannie wuczonaj stupieni doktara fiłałahicznych nawuk. Minsk: maszynapis.

Pazdniakou, Waleryj. (2015). Moładauski zwon. W: Wialikaje kniastwa Litouskaje: Encykłapiedyja. T. 2. Minsk: Biełaruskaja Encykłapiedyja imia Piatrusia Brouki. Pobrano z: http://vkl. by/articles/2152 (dostęp: 16. 10. 2016).

Podtiergiera, Irina. (w druku). O czom mołczat rukopisi? Paleograficzeskije i kodikołogiczeskije dannyje kak klucz k jazyku i istorii.

Polakow, Fiodor. (1999). Ijerarchija jazykow i pamiat’ kultury: polskije i nieołatinskije elemienty w poetikie Simieona Połockogo. W: Traduzione e rielaborazione nelle letterature di Polonia Ucraina e Russia XVI–XVIII secolo. Edizioni dell’Orso.

Rudenko, Jelena. (2015a). Łatinograficzeskaja diełowaja piśmiennost’ na starobiełoruskom jazy¬kie. W: Materyjały XI Miżnarodnych knihaznauczych czytanniau «Kniżnaja kultura Biełarusi XI – paczatku ХХ st. » (s. 154–160). Minsk: Nacyonalnaja biblioteka RB.

Rudenko, Jelena. (2015b). Rannije biełorusskije łatinograficznyje teksty kak pokazatiel kontaktnoj jazykowoj zony. W: Jazykowoj kontakt (s. 140–149). Minsk: RIWSz.

Rusaniwśkyj, Witalij. (2001). Istorija ukrainśkoj literaturnoj mowy. Kyiw. Pobrano z: http://litopys. org. ua/rusaniv/ (dostęp: 28. 06. 2013).

Stang, Christian. (1935). Die westrussische Kanzleisprache des Großfürstentums Litauen. Oslo: I Kommisjon hos Jacob Dybwad.

Stopka, Krzysztof. (2013). Języki oswajane pismem. Alografia kipczacko-ormiańska i polsko-ormiańska w kulturze dawnej Polski. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Surkowa, Jelena. (2015). Azbuka i / ili Abeceda: ob istorii Graficzeskich sistiem w Biełarusi. W: Slavic Alphabets in Contact (p. 95–130). Bamberg: University of Bamberg Press.

Szakun, Leu. (1984). Historyja biełaruskaj litaraturnaj mowy. Minsk: Uniwiersiteckaje.

Świażynski, Uładzimir. (2001). Prablema identyfikacyi aficyjnaj mowy Wialikaha kniastwa Litouskaha, METRICIANA: Dasledawanni i materyjały Mietryki Wialikaha kniastwa Litouskaha I, tom 1 (3): ATHENAEUM: Commentarii Historiae et Culturae. Pobrano z: http://kamu¬nikat. fontel. net/www/knizki/historia/metriciana/01/04. htm (dostęp: 01. 07. 2014).

Świażynski, Uładzimir. (2003). Ab statusie biełaruskaj i ukrainskaj mou u czasy Wialikaha kniastwa Litouskaha. METRICIANA: Dasledawanni i materyjały Mietryki Wialikaha kniastwa Litouskaha VIII, tom II: ATHENAEUM: Commentarii Historiae et Culturae, s. 132–163. Pobrano z: http://kamunikat. fontel. net/www/knizki/historia/metriciana/01/04. htm (dostęp: 01. 07. 2014).

Tiwanowa, Galina. (1989). Osobiennosti jazyka biełorusskoj piśmiennosti XVIII w. Awtoriefierat dissiertacyi kandidata fiłołogiczeskich nauk. Minsk: maszynopis.

Tołstoj, Nikita. (1988). Istorija i struktura sławianskich litieraturnych jazykow. Moskwa: Nauka.

Tomelleri, Vittorio. (2015). „Die kyrillische Schrift als Symbol kultureller Zugehörigkeit und Orientierung”. Slavic Alphabets in Contact. Bamberg: University of Bamberg Press.

Tomielleri, Wittorio. (2011). Łatinskaja tradicija u wostocznych sławian (niekotoryje zamietki). W: Anticznaja kultura i sławianskij mir (s. 214–221). Minsk: RIWSz.

Uspienskij, Boris. (1977). Istorija russkogo literaturnogo jazyka kak mieżsławianskaja discyplina. W: Izbrannyje trudy. Tom III: Obszczeje i sławianskoje jazykoznanije (s. 121–142). Moskwa: Szkoła „Jazyki russkoj kultury”.

Uspienskij, Boris. (1994). Kratkij oczerk istorii russkogo litieraturnogo jazyka (ХІ–ХІХ ww. ). Moskwa: Gnozis.

Wierchołancewa, Julija. (2010). Kirilliczeskaja zapiś łatinskich molitw i otrywka czina miessy iż rukopisi Sinodalnogo sobranija GIM № 558. Driewniaja Ruś i woprosy miedijewistiki, 2 (40), s. 74–90.

Zołtan, Andrasz. (2014). Interslavica. Issliedowanija po mieżsławianskim językowym i kulturnym kontaktam. Moskwa: Indrik.

Żiwow, Wiktor. (1996). Jazyk i kultura w Rossii ХVІІІ wieka. Moskwa: Szkoła „Jazyki russkoj kultury”.

Żurauski, Arkadź. (1967). Historyja biełaruskaj litaraturnaj mowy. T. 1. Minsk: Nawuka i technika.

Żurauski, Arkadź. (1993). „Biełaruskaja mowa”. Encykłapiedyja historyi Biełarusi. T. 1. Minsk: Biełaruskaja Encykłapiedyja imia Piatrusia Brouki.

Żurawskij, Arkadij. (1978). Diełowaja piśmiennost w sistiemie starobiełorusskogo literaturnogo języka. W: Wostocznosławianskoje i obszczeje jazykoznanije (s. 185–191). Moskwa: Nauka.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2017.11.225
Date of publication: 2018-03-21 08:34:35
Date of submission: 2017-06-24 10:32:18


Statistics


Total abstract view - 1588
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Belarusian) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2017

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.