Polemic with Roman Catholicism and Orthodox Church in the “Catechism of Nesvizh” by Szymon Budny

Jan Kamieniecki

Abstract


The “Catechism of Nesvizh” refers to a very long tradition of this genre. It is; however, the first catechism published in the old Belarusian language. It contains first of all rules of the Calvinist doctrine presented on the basis of three texts important for all Christians: the Decalogue, Our Father prayer and the Creed.   Catechisms were not used for the purpose of a regular faith-related discussion; however, the analysed text contains parts that are a polemic with teaching in the Roman Catholic Church and in the Orthodox Church. Especially the following theses were discussed in great detail: the Harrowing of Hell, celibacy of the clergy, prayers to saints and iconolatry. In this article, I present methods used by the author of the “Catechism of Nesvizh” (Nesvizh – in Polish „Nieśwież” – a place in Poland) – Szymon Budny, while criticizing formal statements contrary to the Calvinist doctrine. I also pay attention to knowledge of both reality and the literature of the Orthodox Church shown by the author of the discussed work as well as to methodological reliability. This can be seen in the light of the fact that Szymon Budny presents his critical attitude towards theological theses rather than towards religious communities authorizing those statements.


Keywords


religious polemics; catechisms in the 16th century; Szymon Budny; Protestantism in the Grand Duchy of Lithuania

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Czesław Stanisław Bartnik, Dogmatyka katolicka, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 2009.

Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, t. 2, Warszawa: PIW, Wydawnictwo Literackie Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1964.

Marcin Czechowic, Wujek To iest krotki odpis na pisanie X. Iakuba Wuyka z Wągrowca, Lublin 1590.

Paul Evdokimov, Sztuka ikony. Teologia piękna, Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów, 2009.

Stanisław Grodzicki, Prawidło wiary heretyckiej, Wilno: Drukarnia Akademicka, 1592.

Grzegorz z Żarnowca, Apokatastasis, to jest naprawa artykułu najgruntowniejszego o dosyć uczynieniu sprawiedliwości Bożej, Wilno 1598.

Jan Kamieniecki, Obraz przeciwnika wyznaniowego w polskich dyskusjach religijnych szesnastego wieku, „Seminaria Naukowe WTN”, Wrocław: WTN, 1999.

Jan Kamieniecki, Mechanizmy deprecjacji w tekstach staropolskich polemik religijnych, [w:] Zjawisko nobilitacji i deprecjacji w języku. Komunikacja, seria: Mechanizmy Funkcjonowania Języka, t. 3, red. R. Bizior, D. Suska, Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. J. Długosza, 2012.

Jan Kamieniecki, Plotki, pomówienia i wiadomości niesprawdzone w dawnych polemikach religijnych, [w:] Sapientia ars vivendi. Księga jubileuszowa ofiarowana profesor Annie Dąbrowskiej, red. Anna Burzyńska-Kamieniecka, Agnieszka Libura, Wrocław: Oficyna Wydawnictwa ATUT, 2013.

Jan Kamieniecki, Szymon Budny – zapomniana postać polskiej reformacji, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002.

Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań: Pallottinum, 1994.

Katichisisъ, to jest naоuka starodawnaja christiańskaja ot Swietogo Pisma dla prostychъ ludiej jazyka rоuskogo w pytaniachъ i otkaziechъ sъbrana / Катихизісъ, то естъ наѹка стародавная хрістіаньская ѿ светого письма для простыхъ людей языка рѹского в пытанiaхъ и отказехъ събрана (wydany w Nieświeżu w 1562 r.).

Marceli Kosman, Historia Białorusi, Wrocław: Osssolineum, 1979.

Dariusz Kuźmina, Katechizmy w Rzeczypospolitej XVI i początku XVII wieku, Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2002.

Marcin Łaszcz, Wieczerza ewangelicka w obronie szafunku wieczerzy ministrów wypisana przez ks. Marcina Tworzydła proboszcza kościoła świętej Trójcy w Wilnie wydana, Wilno: Druk Daniel Łęczycki, 1594.

Tadeusz Łukaszuk, Ikona w życiu, w wierze i w teologii Kościoła, Kraków: Wydawnictwo Salwator, 2008.

Bronisław Mokrzycki, Droga chrześcijańskiego wtajemniczenia, Warszawa: ATK, 1983.

Jan Zbigniew Słowiński, Katechizmy katolickie w języku polskim od XVI do XVIII wieku, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2005.

Słownik grecko-polski, red. Z. Abramowiczówna, Warszawa: PWN, 1960.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2015.9.11
Date of publication: 2016-02-26 08:00:37
Date of submission: 2015-07-01 16:19:06


Statistics


Total abstract view - 965
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2015 Jan Kamieniecki

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.