Месца творчасці Уладзіміра Караткевіча ў дыскурсе пра ідэнтычнасць беларусаў

Tomasz Wielg

Аннотация


Галоўнай мэтай творчасці У. Караткевіча заўсёды была спроба адраджэння і ўмацавання пачуцця нацыянальнай ідэнтычнасці беларусаў. У беларускай літаратуры не было раней пісьменніка, які б усю сваю творчасць прысвяціў гісторыі ўласнага народа. У сваіх творах пісьменнік апісваў узлёты і падзенні беларусаў, паказваў іх спробы атрымаць незалежнасць, фарміраваў у свайго чытача аснову беларускай нацыянальнай ідэнтычнасці. У 1950-я і 1960-я гады ў СССР было няпроста прасоўваць сапраўдную гісторыю Беларусі, прапагандаваць прыгажосць беларускай мовы і беларускую нацыянальную ідэнтычнасць. Караткевіча, які свядома дзейнічаў у гэтым накірунку, неаднаразова кляймілі і каралі. У артыкуле паказаны ўплыў творчасці пісьменніка на фарміраванне беларускай нацыянальнай ідэнтычнасці. Змаганне Караткевіча з застоем і заняпадам брэжнеўскай эпохі найбольш выразна выявілася ў яго рашучых пратэстах у абарону беларускай мовы, гісторыі Бацькаўшчыны, помнікаў прыроды і архітэктуры. Пісьменнік бычыў непарыўную сувязь паміж гэтымі, на першы погляд рознымі, праблемамі. Грамадская абыякавасць, адной з прычын якой з’яўляецца мэтанакіраванае фальшаванне гістарычнай памяці, прыводзіць да знікнення нацыянальнай самасвядомасці народа. Маніпуляцыя мінуўшчынай і прымусовае сціранне з памяці розных гістарычных падзей, невыгодных для пануючай ідэалогіі,  знішчае нацыянальную ідэнтычнасць. Супраць гэтага і змагаўся сваёй творчасцю Уладзімір Караткевіч.


Ключевые слова


Караткевіч; беларуская літаратура; нацыянальная самасвядомасць; гісторыя Беларусі

Полный текст:

PDF (English)

Литература


References

Bekus, Nelly. (2010). Struggle over Identity. Budapest: Central European University Press.

Bulgakaǔ, Valery (ed.). (2006). Geapalityčnae mesca Belarusi ǔ Èǔrope i sʹvece, Varšava: Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie. [Булгакаў, Валеры (рэд.). (2006). Геапалiтычнае месца Беларусi ў Эўропе i сьвеце, Варшавa: Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie].

Černâvskaâ, Ûliâ. (2010). Belorusy. Ot «tutèjšyh» k nacii. Minsk: FUAinform. [Чернявская, Юлия. (2010). Белорусы. От «тутэйшых» к нации. Минск: ФУАинформ].

Engelking, Anna. (2012). Kołchoźnicy. Antropologiczne studium tożsamości wsi białoruskiej przełomu XX i XXI wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Kaškurèvič, Arlen. (2005). Â ǔbačyǔ inšuû Belarusʹ. In: Galìna Šablìnskaâ (comp.). Uladzimir Karatkevič. Byǔ. Ëscʹ. Budu!: uspamìny, ìntèrv’û, èsè. Minsk: Mastackaâ lìtaratura. [Кашкурэвiч, Арлен. (2005). Я ўбачыў iншую Беларусь. У: Галіна Шаблінская (укл.). Уладзiмiр Караткевiч. Быў. Ёсць. Буду!: успаміны, інтэрв’ю, эсэ. Мiнск: Мастацкая літаратура].

Kula, Marcin. (2004). Między przeszłością a przyszłością. O pamięci, zapominaniu i przewidywaniu. Poznań: Wydawnictwo PTPN.

Radzik, Ryszard. (2004). Kim są Białorusini. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Radzik, Ryszard. (2012). Białorusini. Między Wschodem a Zachodem. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Verabej, Anatolʹ. (1997). Abudžanaâ pamâcʹ: narys žyccâ i tvorčasci U. Karatkeviča. Minsk: Mastackaâ litaratura. [Верабей, Анатоль. (1997). Абуджаная памяць: нарыс жыцця i творчасцi У. Караткевiча. Мiнск: Мастацкая лiтаратура].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2020.14.203-214
Date of publication: 2020-12-15 09:05:00
Date of submission: 2019-10-14 10:36:01


статистика


Видимость рефератов - 1734
загрузки (из 2020-06-17) - PDF (English) - 0

показатели



Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.


(c) 2020 Tomasz Wielg

Лицензия Creative Commons
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.