Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Pomoc osobom starszym – wybrane aspekty prawne
Streszczenie w języku polskim
Problematyka starości i pomocy osobom w podeszłym wieku stanowi zagadnienie szeroko analizowane i omawiane przez różne dyscypliny naukowe ze względu na swą społeczną doniosłość. Tradycyjnie opieka była sprawowana w rodzinie. W nowoczesnych społeczeństwach jest realizowana także przez instytucje. W perspektywie wciąż rosnącej liczby osób starszych za cel niniejszego artykułu przyjęto analizę i interpretację wybranych aspektów prawnych związanych ze sferą pomocową. W opracowaniu podjęto problematykę zapewnienia opieki w domu pomocy społecznej, utraty zdolności do czynności prawnych oraz obowiązku alimentacyjnego. Pobyt w domu pomocy społecznej może wynikać z aktu woli albo z mocy orzeczenia sądowego. Problemem jest to, że osoby starsze często nie są w stanie poradzić sobie z wyegzekwowaniem swoich praw, choćby w zakresie uzyskania alimentów od dorosłych dzieci. Nierzadko borykają się z problemami finansowymi. Mogą skorzystać ze świadczeń i specjalnych dodatków do emerytury bądź renty, jeśli spełniają określone warunki. Po dokonaniu analizy szczegółowych warunków dostępu oraz wysokości przydzielanych świadczeń wsparcie finansowe udzielane osobom starszym wydaje się niedostateczne (niski poziom świadczeń). Doraźne rozwiązanie stanowi świadczenie pieniężne przeznaczone dla emerytów i rencistów, a także wsparcie ich w zakresie rozwiązywania problemów prawnych w ramach nieodpłatnego poradnictwa prawnego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Andrzejewski, M. (2013). Komentarz do art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W: H. Dolecki, T. Sokołowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz (s. 730–790). Warszawa: Wolters Kluwer.
Bentkowska-Furman, I. (2018). Nieodpłatne poradnictwo prawne – zakres podmiotowy i przedmiotowy. W: B. Szluz, A. Szluz (red.), Poradnictwo w dyskursie interdyscyplinarnym (s. 187–200). Rzeszów: Wydawnictwo UR, Larus Studio.
Błędowski, P. (2010). Przesłanki demograficzne wprowadzenia nowej formy organizacji i finansowania opieki długoterminowej w Polsce. W: M. Augustyn (red.), Opieka długoterminowa w Polsce. Opis, diagnoza, rekomendacje (s. 16–32). Warszawa: Klub Parlamentarny PO RP.
Czekanowski, P. (2012). Społeczne aspekty starzenia się ludności w Polsce. Perspektywa socjologii starości. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Cumming, E., Henry, W.E. (1961). Growing Old: The Process of Disengagement.New York: Basic Book.
Gębarowski, A. (2019). Na jakie wsparcie ze strony państwa mogą liczyć seniorzy i ich opiekunowie. Pobrane z: https://dzienniklodzki.pl/na-jakie-wsparcie-ze-strony-panstwa-moga-liczyc-seniorzy-i-ich-opiekunowie/ar/c15-14246759 (dostęp: 2.07.2019).
Gwiazda, A. (2015). Problemy demograficzne Polski. Pobrane z: https://www.gov.pl/web/rodzina/emerytura-w-konsultacjach (dostęp: 15.05.2019).
Hrynkiewicz, J., Witkowski, J., Potrykowska, A. (2018). Przedmowa. W: Sytuacja demograficzna Polski jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej (s. 9–19). Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
Kijak, R.J., Szarota, Z. (2013). Starość. Między diagnozą a działaniem. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
Kurek, S. (2008). Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Leoński, Z. (red.). (1985). Zarys prawa administracyjnego. Warszawa‒Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Maj, E. (2012). Sytuacja społeczna oraz prawna ochrona osób starszych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 74(3), 189–201. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2012.74.3.12
Michalska-Badziak, R. (2014). Pomoc społeczna. W: Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, M. Stahl (red.), Prawo administracyjne materialne. Pojęcia, instytucje, zasady (s. 297–333). Warszawa: Wolters Kluwer.
MRPiPS (2019). „Emerytura+” w konsultacjach. Pobrane z: https://www.gov.pl/web/rodzina/emerytura-w-konsultacjach (dostęp: 14.05.2019).
Rabiega, H. (2019). Ubezwłasnowolnienie. Jak przebiega procedura? Pobrane z: https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1084417,ubezwlasnowolnienie-jak-przebiega-procedura.html (dostęp: 17.05.2019).
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz.U. 2005, nr 189, poz. 1598).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz.U. 2012, poz. 964).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie przyznania dodatku kombatanckiego oraz emerytury i renty przyznawanych w drodze wyjątku (Dz.U. 2014, poz. 997).
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 stycznia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie domów pomocy społecznej (Dz.U. 2018, poz. 278).
Sander, M., Oxlund, B., Jespersen, A., Krasnik, A., Mortensen, E.L., Westendorp, R.G.J., Rasmussen, L.J. (2015). The challenges of human population ageing. Age Ageing, 44(2), 185–187. DOI: https://doi.org/10.1093/ageing/afu189
Stańczak, J., Szałtys, D., Waligórska, M. (2018). Sytuacja demograficzna Polski do 2017 roku. W: Sytuacja demograficzna Polski jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej (s. 37–59). Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
Szluz, A. (2018). Nieodpłatne poradnictwo prawne – wybrane aspekty. W: B. Szluz, A. Szluz (red.), Poradnictwo w dyskursie interdyscyplinarnym (s. 175–186). Rzeszów: Wydawnictwo UR, Larus Studio.
Szubiakowski, M. (2017). Strona i podmioty na prawach strony. W: M. Wierzbowski, A. Wiktorowska (red.), Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi (s. 50–67). Warszawa: C.H. Beck.
Szukalski, P. (2014). Intelektualne źródła koncepcji aktywnego starzenia się. Małopolskie Studia Regionalne, 31–32(2–3), 31–34.
Szweda-Lewandowska, Z. (2012). Starzenie się i starość – ogólna charakterystyka. W: P. Błędowski, B. Szatur-Jaworska, Z. Szweda-Lewandowska, P. Kubicki (oprac.), Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce (s. 15–32). Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. 2017, poz. 682 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2019, poz. 1145 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2018, poz. 1360 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. 2003, nr 118, poz. 1112 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. 2018, poz. 276 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. 1994, nr 111, poz. 535 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. 2018, poz. 1270 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. nr 228, poz. 2255 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. 2018, poz. 1508 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2007, nr 35, poz. 219).
Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz.U. 2018, poz. 690; Dz.U. 2019, poz. 730, 752, 992).
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (t.j. Dz.U. 2019, poz. 294).
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. 2018, poz. 1552).
Ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz.U. 2019, poz. 1622).
Wyporska-Frankiewicz, J. (2015). Wyzwania stojące przed administracją w zakresie realizacji obowiązku zapewnienia opieki w domu pomocy społecznej. Zagadnienia wybrane. W: P. Nowak (red.), Innowacje 2015. Rozwój społeczeństwa informacyjnego w nowej perspektywie finansowej (s. 156–180). Łódź: Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 maja 2017 r., I ACa 1827/16.
Wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 7 lutego 2014 r., IV Ca 34/14.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 września 2016 r., IV SA/Gl 158/16, Legalis nr 1542111.
Zając-Lamparska, L. (2012). Psychologiczne koncepcje pomyślnego starzenia się człowieka. Rocznik Andragogiczny, 89–105.
Załącznik nr 1 do zarządzenia nr 340/2019 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 4 marca 2019 r. w sprawie ustalenia średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w domach pomocy społecznej na terenie m.st. Warszawy w 2019 r. (Dz.Urz. Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 4 marca 2019 r., poz. 2949).
Zarządzenie nr 9/2019 Starosty Krakowskiego z dnia 28 stycznia 2019 r. w sprawie ustalenia średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w domach pomocy społecznej na terenie Powiatu Krakowskiego (Dz.Urz. Województwa Małopolskiego, Kraków, 30 stycznia 2019 r., poz. 888).
Zarządzenie nr 12/2019 Starosty Nowosądeckiego z dnia 8 lutego 2019 r. w sprawie ustalenia średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w domach pomocy społecznej (Dz.Urz. Województwa Małopolskiego, Kraków, 15 lutego 2019 r., poz. 1408).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2020.33.1.177-194
Data publikacji: 2020-03-27 19:13:33
Data złożenia artykułu: 2019-05-17 17:13:46
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Krzysztof Szluz
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.