The disappearance of Metaphysical Feelings as a Cause of the Crisis of Culture

Jacek Breczko

Abstract


In my opinion, the unquestionable progress in technology is currently accompanied by the crisis of culture in the West. What is controversial is its intensification. One may defend a view that what is developing is simultaneously partly decomposing. Thus, crisis is permanent and is a function of progress, but it is also impossible to reject the accuracy of the catastrophic diagnosis. This crisis undoubtedly manifests itself differently and has different sources. In this article I focus on the source pointed by I. S. Witkiewicz: on the disappearance of the “Metaphysical Sense of the Oddity of Existence” as well as its results. I try to apply Witkacy’s diagnosis, which seems to me generally accurate, to modern times. In my opinion, the disappearance of metaphysical feelings is now stimulated by a not only increasingly convenient and hermetic “civilisation cocoon” yet also “oblivion of death” (death becomes taboo in the culture) as well as the methodological naturalism in science, which results in the world ceasing to appear “odd” or “mysterious”. All this damages and “sterilizes” the upper tiers of culture, which means that it affects adversely the activities of artistic, philosophical or religious elites.


Keywords


culture, crisis, catastrophism, S. I. Witkiewicz

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Czapski J., Wyrwane strony, „Zeszyty Literackie” 1993, nr 44, wyd. II.

Dawson Ch., Formowanie się chrześcijaństwa, tłum. J. Marzęcki, PAX, Warszawa 1969.

Doktór T., Pluralizm religijny: New Age i fundamentalizm, „Nomos, Kwartalnik religioznawczy” 2007, nr 59/60.

Gadamer H. S., Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, tłum. M. Łukasie-wicz, K. Michalski, PIW, Warszawa 2000.

Gombrowicz W., Dziennik 1961-1969, Wydawnictwo Literacie, Kraków 1997.

Gutowski P., Czym jest „nowy ateizm”?, [w:] Nauki przyrodnicze a nowy ateizm, red. M. Słomka, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012.

Ingarden R., Wspomnienie o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu, [w:] Stanisław Ignacy Witkiewicz. Człowiek i twórca. Księga pamiątkowa, red. T. Kotarbiński, J. E. Płomieński, PIW, Warszawa 1957.

Kołakowski L., Horror metaphysicus, Res Publica, Warszawa 1990.

Kołakowski L., Herezja, Znak, Kraków 2010.

Kopciuch L., Katastrofizm S. I. Witkiewicza, „Lumen Poloniae” 2008, nr 2.

Libiszowska-Żółtkowska M., Nowe ruchy religijne w globalnej przestrzeni, [w:] Religia i religijność w warunkach globalizacji, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2007.

Mach E., Odczyty popularno-naukowe, tłum. S. Kramsztyk, Wydawnic-two Przeglądu Filozoficznego, Łódź 1899.

Mariański J., Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2013.

Merton Th., Miłosz Cz., Listy, Znak, Kraków 2003.

Miłosz Cz., Rozmowy polskie 1999 – 2004, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011.

Miłosz Cz., Ziemia Ulro, Znak, Kraków 1994.

Ortega y Gasset J., Bunt mas, tłum. P. Niklewicz, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2006.

Pascal B., Myśli, tłum. T. Boy-Żeleński, PAX, Warszawa 1989.

Pennesi A. O., Chrystus a New Age, Verbinum, Warszawa 2003.

Russell B., Dzieje zachodniej filozofii, tłum. T. Baszniak, A. Lipszyc, M. Szczubiałka, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2012.

Schlick M., Nowa filozofia doświadczenia, tłum. H. Buczyńska, [w:] H. Buczyńska, Koło wiedeńskie, Wiedza Powszechna, Warszawa 1960.

Strzelczyk B., Rekruci Pana Boga, „Tygodnik Powszechny” 2013, nr 19.

Witkiewicz S.I., Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozu-mienia, Wydawnictwo FiS, Skierniewice 1992.

Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, tłum. B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 1970.

Znaniecki F., Upadek cywilizacji zachodniej, [w:] Pisma filozoficzne, t. 2, PWN, Warszawa 1991.

Zulehner P. M., Teologia pastoralna wobec sytuacji Kościoła w Europie, [w:] Sytuacja Kościoła w zjednoczonej Europie, red. E. Robek, Kontrast, Warszawa 2005.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2015.13.39
Date of publication: 2015-08-07 11:48:21
Date of submission: 2015-08-07 10:40:07


Statistics


Total abstract view - 2329
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2015 Jacek Breczko

License URL: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl