Poczucie tożsamości osób w wieku późnej dorosłości na przykładzie południowej części pogranicza polsko-czeskiego

Katarzyna Zofia Jas

Streszczenie w języku polskim


Tożsamość kształtuje się przez całe życie jednostki, jednak po 60. roku życia postrzeganie samego siebie ulega znaczącym przeobrażeniom. Na tym etapie rozwoju człowiek szuka kontaktów z drugą osobą, odnajduje to, co wspólne, co łączy, na dalszy plan schodzi niepowtarzalność i odmienność jednostki. Badania oraz rozważania nad problemem kształtowania się tożsamości bazują na dokonaniu rozróżnienia między tym, co identyczne a tym, co odmienne. Opracowanie jest komunikatem z badań przeprowadzonych w Cieszynie oraz Czeskim Cieszynie – południowej części pogranicza polsko-czeskiego. Strategia ilościowa i jakościowa zastosowano jako komplementarne względem siebie. Celem podjętych rozważań było poznanie poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości żyjących w polskiej oraz czeskiej części Śląska Cieszyńskiego. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają dostrzec podobieństwa i różnice w deklaracjach poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości żyjących w Cieszynie oraz Czeskim Cieszynie. Kształtowanie się tożsamości to proces długotrwały, czasochłonny, refleksyjny z elementami wewnętrznej retrospekcji. Osoby w wieku późnej dorosłości kształtują swoje poczucie tożsamości na tle różnic, które dostrzegają w okresie dzieciństwa, adolescencji, młodości oraz dojrzałości.


Słowa kluczowe


tożsamość; osoby w wieku późnej dorosłości; Śląsk Cieszyński; pogranicze

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Chlebowczyk J., 1983, O prawie do bytu małych i młodych narodów: kwestia narodowa i procesy narodotwórcze we wschodniej Europie środkowej dobie kapitalizmu (od schyłku XVIII do początków XX w). Warszawa-Kraków, WN PWN.

Erikson E.H., 2012, Dopełniony cykl życia. Wersja rozszerzona o nowe rozdziały autorstwa Joan M. Erikson poświęcone dziewiątemu etapowi rozwoju osobowości człowieka. Gliwice, Wydawnictwo HELION .

Ferguson G.A., Takane Y., 2004, Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice. Warszawa, WN PWN.

Frankfort-Nachmias C., Nachmias D., 2001, Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań, Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Grabowska B., 2013, Poczucie tożsamości młodzieży uczącej się w szkołach z polskim językiem nauczania na Białorusi, Ukrainie, i w Republice Czeskiej. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.

Griese M., 1996, Socjologiczne teorie młodzieży. Wprowadzenie. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Guilford J.P., 1960, Podstawowe metody statystyki w psychologii i pedagogice. Warszawa, WN PWN.

Harwas-Napierała B., Trempała J., 2002, Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa, WN PWN.

Havighurst R.J., 1981, Developmental Tasks and Education. New York-London, Longman.

Januszewska-Jurkiewicz J., 2001, Zaolzie w polityce rządu i opinii społeczeństwa polskiego (1925–1937). Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Kłoskowska A., 1996, Kultury narodowe u korzeni. Warszawa, WN PWN.

Lewowicki T., 1994, Poczucie tożsamości narodowej młodzieży – stałość i zmienność. W: T. Lewowicki (red.), Poczucie tożsamości narodowej młodzieży. Studium z pogranicza polsko-czeskiego. Cieszyn, Uniwersytet Śląski – Filia w Cieszynie, 133.

Nikitorowicz J., 1995, Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok, Wydawnictwo „Trans Humana”.

Nikitorowicz J., 1997, Szanse i zagrożenia tożsamości rodzinnej na pograniczu kultur. W: J. Nikitorowicz (red.), Rodzina wobec wyzwań edukacji międzykulturowej. Białystok, Wydawnictwo „Trans Humana”, 66–71.

Nikitorowicz J., 2000, Młodzież pogranicza kulturowego Polski, Białorusi i Ukrainy wobec integracji europejskiej. Białystok, Wydawnictwo „Trans Humana”.

Nikitorowicz J., 2001, Wielopłaszczyznowa i ustawicznie kreująca się tożsamość w społeczeństwie wielokulturowym a edukacja międzykulturowa. W: J. Nikitorowicz, M. Sobecki, D. Misiejuk (red.), Kultury tradycyjne a kultura globalna. Konteksty edukacji międzykulturowej. Białystok, Wydawnictwo „Trans Humana”, 15–35.

Nikitorowicz J., Misiejuk D., Sobecki M., 2005, Region, Tożsamość, Edukacja. Białystok, Wydawnictwo „Trans Humana”.

Nikitorowicz J., Tożsamość. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 6. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie „Żak”, 754.

Pilch T., Bauman T., 2001, Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Rembierz M., 1999, Źródła i dylematy tożsamości. „Colloquia communia” Tożsamość człowieka wobec życia i śmierci, nr 2, 14.

Rubacha K., 2008, Metodologia badań nad edukacją. Warszawa. WAiP.

Sobecki M., 2007, Kultura symboliczna a tożsamość. Studium tożsamości kulturowej Polaków na Grodzieńszczyźnie z perspektywy edukacji międzykulturowej. Białystok, Wydawnictwo „Trans Humana”, 119.

Suchodolska J., 1999, Edukacja na pograniczu wobec wielokulturowości – na przykładzie Śląska Cieszyńskiego. W: J. Nikitorowicz, M. Sobeckie (red.), Edukacja międzykulturowa w wymiarze instytucjonalnym. Białystok, Wydawnictwo „Trans Humana”, 147.

Szacki J., 2004, O tożsamości (zwłaszcza narodowej). „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, 11–12.

Taylor C., 1995, Źródła współczesnej tożsamości. W: C. Taylor (red.), Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo. Kraków, Warszawa, Wydawnictwo Znak, Fundacja im. Stefana Batorego, 9–21.

Witkowski L., 1988, Tożsamość i zmiana (wstęp do epistemologicznej analizy kontekstów edukacyjnych). Toruń, Wyd. UMK, 113 i nn.

Wrzesień W., 2007, Czy pokoleniowość nam się nie przydarzy? Kilka uwag o współczesnej polskiej młodzieży. „Nauka”, nr 3, 132.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.4.9-23
Data publikacji: 2019-12-30 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2019-06-30 17:46:07


Statystyki


Widoczność abstraktów - 917
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 379

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Katarzyna Zofia Jas

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.