Hide
Show all
Email this article Folklorism in Public Resistance: Case Study of Belarus 2020–2021
Abstract
The article presents an analysis of selected examples of the use of traditions in Belarusian protests of 2020–2021 caused by the presidential election in August 2020. The arrangement of protest messages with elements of folklore and folk culture is a part of the phenomenon of folklorism. Folklorism based on the deliberate use of the content and forms of folklore extracted from the natural environment or folklore documentation and placed in current life situations. Traditional, deeply symbolic content, rooted in the people’s world picture in order to show civic resistance was relocated to the urban ground and actualized according to the current socio-political situation. The use of traditional rituals was changed into the form of performative actions, demonstrating the protest based on traditional symbols. The return to tradition contributed to the unity of protesters. It was affected on the construction of ethno-cultural identity of the protest based on elements of Belarusian folk culture. These elements of the tradition were meant to symbolically resolve national tasks important for the protest.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Sources / Źródła
Adna z udzelʹnìc akcyì Maryâ raskazvae pra abrad. (2020). [Адна з удзельніц акцыі Марыя расказвае пра абрад. (2020)]. Pobrano z: https://t.me/radiosvaboda/14655 (dostęp: 5.01.2022).
Devushki prinesli k Domu pravitelstva tykvy. (2020). [Девушки принесли к Дому правительства тыквы (2020)]. Pobrano z: http://people.onliner.by/2020/08/30/devushki-prinesli-k-domu-pravitelstva-tykvy (dostęp: 26.12.2021).
Dzâržaǔny spìs gìstoryka-kulʹturnyh kaštoǔnascej Rèspublìkì Belarusʹ. (2022). [Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь. (2022)]. Pobrano z: http://gosspisok.gov.by/?AspxAutoDetectCookieSupport=1 (dostęp: 9.11.2021).
Files 2022 under process. (2021). Pobrano z: https://ich.unesco.org/en/files-2022-under-process-01172?select_country=00023&select_type=all#table_cand (dostęp: 11.12.2021).
Tak kovalasʹ naša Pobeda – odna na vseh. (2020). [Так ковалась наша Победа – одна на всех. (2020)]. Pobrano z: https://belayarus.by/news/polezno-znat/lyubimuyu-ne-otdayut/ (dostęp: 22.12.2021).
Studies / Opracowania
Anderson, Benedict. (1997). Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu (przeł. Stefan Amsterdamski). Kraków: Wydawnicwo „Znak”.
Arhipova, Aleksandra (red.). (2014). «My nenemy!»: Antropologiâ protesta v Rossii 2011–2012 godov. Tartu: Naučnoe izdatelʹstvo ÈLM. [Архипова, Александра (ред.). (2014). «Мы не немы!»: Антропология протеста в России 2011–2012 годов. Тарту: Научное издательство ЭЛМ].
Arhipova, Aleksandra; Zaharov, Aleksej; Kozlova, Irina. (2021). Ètnografiâ protesta: kto i počemu vyšel na ulicy v ânvare–aprele 2021? W: Monitoring obŝestvennogo mneniâ: èkonomi¬českie i socialʹnye peremeny, 5, s. 289–323. [Архипова, Александра; Захаров, Алексей; Козлова, Ирина. (2021). Этнография протеста: кто и почему вышел на улицы в январе–апреле 2021? В: Мониторинг общественного мнения: экономические и социальные перемены, 5, с. 289–323]. DOI: https://doi.org/10.14515/monitoring.2021.5.2032.
Assmann, Jan. (2015). Pamięć kulturowa: pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych (przeł. Anna Kryczyńska-Pham). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Barański, Janusz. (2017). Etnologia w erze postludowej: dalsze eseje antyperyferyjne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bartašèvìč, Galìna. (1979). Vesnavyâabrady ì pesnì. U: Kanstancìn Kabašnìkaǔ (rèd.). Vesnavyâ pesnì. Mìnsk: Navuka ì tèhnìka. [Барташэвіч, Галіна. (1979). Веснавыя абрады і песні. У: Канстанцін Кабашнікаў (рэд.). Веснавыя песні. Мінск: Навука і тэхніка].
Bartmiński, Jerzy; Bielak, Agata. (2017). Językowo-kulturowy obraz słomy w polskiej lingwokulturze. Szkic etnolingwistyczny. Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury, 29, s. 111–133. DOI: https://doi.org/10.17951/et.2017.29.111.
Bedford, Sofie. (2021). The 2020 Presidential Election in Belarus: Erosion of Authoritarian Stability and Re-politicization of Society. Nationalities Papers, 49(5), pp. 808–819. DOI: https://doi.org/10.1017/nps.2021.33.
Bekus, Nelly; Gabowitsch, Mischa. (2021). Introduction: The Sociology of Belarusian Protest. Slavic Review, 80, pp. 1–3. DOI: https://doi.org/10.1017/slr.2021.27.
Burszta, Józef. (1974). Kultura ludowa – kultura narodowa: szkice i rozprawy. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Burszta, Józef. (1987). Folkloryzm. W: Zofia Staszczak (red.). Słownik etnologiczny. Terminy ogólne (s. 131–132). Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Dahlig, Piotr. (2018). Folklorism as an Invention of the State. Contributions of Polish Ethnomusicologists in Historical Perspective. Musicology Today, 15, pp. 17–31. DOI: https://doi.org/10.2478/muso-2018-0004.
Dahlig, Piotr. (2021). Krótka historia polityczna folkloru muzycznego w Polsce. Literatura Ludowa, 65(1), s. 7–21. DOI: https://doi.org/10.12775/LL.1.2021.001.
Danel-Bobrzyk, Helena; Uchyła-Zroski, Jadwiga (red.). (2003). Folklor i folkloryzm w edukacji i wychowaniu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Dettmer, Elke. (1993). An analysis of the concept of folklorism with specific reference to the folk culture of Newfoundland. Doctoral (PhD) thesis. Newfoundland: Memorial University of Newfoundland.
Frazer, James George. (2002). Złota gałąź: studia z magii i religii (przeł. Henryk Krzeczkowski). Warszawa: Wydawnictwo KR.
Gaufman, Elizaveta. (2021). The gendered iconography of the Belarus protest. New Perspectives. Interdisciplinary Journal of Central & East European Politics and International Relations, 29(1), pp. 80–89. DOI: https://doi.org/10.1177/2336825X20984334.
Hernas, Czesław (red.). (1987). Lubelska rozmowa o folkloryzmie. Literatura Ludowa, 31(4–6), s. 73–103.
Gulìckì, Mìkalaj. (1987). Narysy gìstoryì belaruskaj leksìkagrafìì (ХІХ – pačatak ХХ st.). Mìnsk: Vyšèjšaâ škola. [Гуліцкі, Мікалай. (1987). Нарысы гісторыі беларускай лексікаграфіі (ХІХ – пачатак ХХ ст.). Мінск: Вышэйшая школа].
Huntington, Samuel P. (2007). Kim jesteśmy?: wyzwania dla amerykańskiej tożsamości narodowej (przeł. Bartłomiej Pietrzyk). Kraków: Wydawnictwo „Znak”.
Kajfosz, Jan. (2009). O językowym i kulturowym konstruowaniu tradycji. W: Jan Adamowski, Józef Styk (red.). Tradycja w tekstach kultury (s. 79–88). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kovalʹ, Uladzìmìr. (1994). Čym adgukaecca slova: Frazealagìzmy ǔ paver`âh, abradah ì zvyčaâh. Mìnsk: Narodnaâ asveta. [Коваль, Уладзімір. (1994). Чым адгукаецца слова: Фразеалагізмы ў павер’ях, абрадах і звычаях. Мінск: Народная асвета].
Kruk, Ìvan. (2004). Vâselle. U: Sârgej Sanʹko (rèd.). Belaruskaâ mìfalogìâ. Èncyklapedyčny sloǔnìk (s. 107–110). Mìnsk: Belarusʹ. [Крук, Іван. (2004). Вяселле. У: Беларуская міфалогія. Энцыклапедычны слоўнік (с. 107–110). Мінск: Беларусь].
Kubica, Grażyna. (2008). Tradycja, krajobraz i nowa lokalność. Kulturowa historia tworzenia publicznych rytuałów w śląskiej społecznożci. W: Grażyna Kubica, Marcin Lubaś (red.). Tworzenie i odtwarzanie kultury: tradycja jako wymiar zmian społecznych: studia z dziedziny antropologii społecznej (s. 125–167). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Lobačevskaâ, Olʹga. (2014). Belorusskij narodnyj tekstilʹ: tradicii i hudožestvennye novacii v XX veke: avtoreferet na soiskanie učenoj stepeni doktora iskusstvovedeniâ. Minsk: Belorusskij gosudarstvennyj universitet kulʹtury i iskusstv. [Лобачевская, Ольга. (2014). Белорусский народный текстиль: традиции и художественные новации в XX веке: автореферет на соискание ученой степени доктора искусствоведения. Минск: Белорусский государственный университет культуры и искусств].
Lepešaǔ, Ìvan. (2004). Ètymalagìčny sloǔnìk frazealagìzmaǔ. Mìnsk: BelÈn. [Лепешаў, Іван. (2004). Этымалагічны слоўнік фразеалагізмаў. Мінск: БелЭн].
Łysiak, Wojciech. (1998). Wielka kontestacja: folklor polityczny w PRL, Poznań: PSO.
Morozov, Igorʹ. (2011). Fenomen kukly v tradicionnoj i sovremennoj kulʹture (Krosskulʹturnoe issledovanie ideologii antropomorfizma). Moskva: „Indrik”.
[Морозов, Игорь. (2011). Феномен куклы в традиционной и современной культуре (Кросскультурное исследование идеологии антропоморфизма). Москва: «Индрик»].
Navumau, Vasil; Matveieva, Olga. (2021). The gender dimension of the 2020 Belarusian protest: Does female engagement contribute to the establishment of gender equality? New Perspectives, 29(3), pp. 230–248. DOI: https://doi.org/10.1177/2336825X211029126.
Novak, Valentina. (2011). Admetnascì vâselʹnaj tradycyì Gomelʹščyny. U: Viktor Kirienko (red.). Mentalitet slavân i integracionnye processy: istoriâ, sovremennostʹ, perspektivy, t. 1 (s. 172–174). Gomelʹ: GGTU. [Новак,
Валентина. (2011). Адметнасці вясельнай традыцыі Гомельшчыны. У: Виктор Кириенко (ред.). Менталитет славян и интеграционные процессы: история, современность, перспективы, т. 1 (с. 172–174). Гомель: ГГТУ].
Porta, Donatella. (2008). Protests on unemployment: forms and opportunities. Mobilization: The International Quarterly Review in Social Movements, Protest, and Contentious Politics, 13(3), pp. 277–296. DOI: https://doi.org/10.17813/maiq.13.3.y71j150k654mm863.
Prica, Ines. (2008). Wymyślanie interpretacji: chorwacka tradycja między dyskursem turystyki a narodowej tożsamości. W: Grażyna Kubica, Marcin Lubaś (red.). Tworzenie i odtwarzanie kultury: tradycja jako wymiar zmian społecznych: studia z dziedziny antropologii społecznej (s. 113–124). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Rokosz, Tomasz. (2004). Oblicza folkloryzmu we współczesnej kulturze – prolegomena. Literatura Ludowa, 1, s. 21–41.
Romanova, Irina. (2020). Vojnamirov: znaki, simvoly, mestapamâti (Belarusʹ 2020). Ab Imperio, 3, s. 280–308. [Романова, Ирина. (2020). Война миров: знаки, символы, места памяти (Беларусь 2020). Ab Imperio, 3, s. 280–308]. DOI: https://doi.org/10.1353/imp.2020.0067.
Romanovskaâ, Evgeniâ; Fomenko, Natalʹâ. (2016). Identičnostʹ i kommemoraciâ. Vlast’, 23(7), s. 81–84. [Романовская, Евгения; Фоменко, Наталья. (2016). Идентичность и коммеморация. Власть, 23(7), s. 81–84].
Rusiecka, Natalia. (2021). #EVAlûcyâ belaruskaj praèstnaj paèzìì. Studia Białorutenistyczne, 15, s. 221–243. [Rusiecka, Natalia. (2021). #EVAлюцыя беларускай праэстнай паэзіі. Studia Białorutenistyczne, 15, с. 221–243]. DOI: https://doi.org/10.17951/sb.2021.15.225–243.
Rust, Maksim. (2020). Kak internet (počti) pobedil režim. Ab Imperio, 3, s. 349–362. [Руст, Максим. (2020). Как интернет (почти) победил режим. Ab Imperio, 3, с. 349–362]. DOI: https://doi.org/10.1353/imp.2020.0070.
Salavej, Lìlìâ. (1993). „Žanìcʹba Cârèškì” ǔ belaruskaj duhoǔnaj spadčyne. U: Kanstancìn Kabašnìkaǔ (rèd.). Žanìcʹba Cârèškì. Mìnsk: Navuka ì tèhnìka. [Салавей, Лілія. (1993). „Жаніцьба Цярэшкі” ў беларускай духоўнай спадчыне. У: Канстанцін Кабашнікаў (рэд.). Жаніцьба Цярэшкі. Мінск: Навука і тэхніка].
Sierakowski, Sławomir. (2020). Belarus Uprising: The Making of a Revolution. Journal of Democracy, 31(4), pp. 5–16. DOI: https://doi.org/10.1353/jod.2020.0051.
Sulima, Roch. (1992). Słowo i etos: szkice o kulturze. Kraków: Fundacja Artystyczna Związku Młodzieży Wiejskiej „Galicja”.
Valodzìna, Taccâna. (2010). „Cârèška – svâtoe dzela”: „Žanìcʹba Cârèškì” na Lepelʹščyne: (pavodlesu pavodle sučasnyh zapìsaǔ). Vìcebsk: Vìcebskaâ ablasnaâ drukarnâ. [Валодзіна, Таццяна. (2010). „Цярэшка – святое дзела”: „Жаніцьба Цярэшкі” на Лепельшчыне: (паводле сучасных запісаў). Віцебск: Віцебская абласная друкарня].
Valodzìna, Taccâna; Maloha, Miraslava. (2004). U: Sârgej Sanʹko (red.). Belaruskaâ mìfalogìâ. Èncyklapedyčny sloǔnìk (s. 448–449). Mìnsk: Belarusʹ. [Валодзіна, Таццяна; Maлоха, Міраслава. (2004). Салома. У: Сяргей Санько (рэд.). Беларуская міфалогія. Энцыклапедычны слоўнік (с. 448–449). Мінск: Беларусь].
Valodzìna, Taccâna; Kuharonak, Taccâna. (2015). „Âdranoe žyta gaspadara klìča...”: kalândarny god u abradah ì zvyčaâh. Mìnsk: Belaruskaâ navuka. [Валодзіна, Таццяна; Кухаронак, Таццяна. (2015). „Ядраное жыта гаспадара кліча...”: каляндарны год у абрадах і звычаях. Мінск: Беларуская навука].
Valodzina, Tatsiana; Marmysh, Tatsiana. (2021). COVID-19 tingitud folkloristlikud reaktsioonid Valgevenes. Mäetagused, 79, pp. 35–54. DOI: https://doi.org/10.7592/MT2021.79.valodzina_marmysh.
Varfalameeva, Tamara. (2017). Sâmejnyâ abrady ì zvyčaì. Mìnsk: Vyšèjšaâ škola. [Варфаламеева, Тамара. (2017). Сямейныя абрады і звычаі. Мінск: Вышэйшая школа].
Woźniak, Anna. (1997). Marzana – Kostroma – Kupała w obrzędowości polskiej i wschodniosłowiańskiej. Roczniki Humanistyczne, 45/46(7), s. 195–202.
Zadorožnij, Vasilʹ. (2013). Simvolìka ukraïnsʹkogo narodnogo obrâdu svatannâ. Mìfologìâ ì folʹklor, 2–3, s. 88–89. [Задорожний, Василь. (2013). Символіка українського народного обряду сватання. Міфологія і фольклор, 2–3, с. 88–89].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2022.16.67-84
Date of publication: 2022-12-22 10:54:36
Date of submission: 2022-01-25 14:55:57
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2022
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.