Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Ochrona dobra dziecka w postępowaniu cywilnym - uprawnienia i obowiązki procesowe dotyczące małoletniego w postępowaniu nieprocesowym
Streszczenie w języku polskim
Temat uprawnień i obowiązków małoletniego w postępowaniu nieprocesowym w dalszym ciągu nie jest wystarczająco zbadany w polskiej doktrynie prawa procesowego. Ochrona dobra dziecka, która powinna być urzeczywistniana w przepisach oraz praktyce wymiaru sprawiedliwości, wymaga jeszcze licznych zmian i dopracowania. Planowana nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw podkreśla konieczność reform w polskim ustawodawstwie, proponując wprowadzenie zmian w kilku aktach prawnych w celu podwyższenia standardów uczestnictwa małoletnich w procedurach sądowych, wzmocnienia ich ochrony, w tym także systemowej ochrony przed skrzywdzeniem. Celem niniejszego opracowania jest zebranie i opisanie głównych obowiązków i uprawnień dziecka w postępowaniu nieprocesowym oraz wskazanie, w jaki sposób przytoczone regulacje realizują ochronę dobra dziecka. Małoletni są uczestnikami postępowania o szczególnych potrzebach, dlatego wymiar sprawiedliwości powinien być gotowy na ich przyjęcie, zapewniając im godne warunki i uwzględniając ich indywidualną sytuację. Na podstawie przeprowadzonej analizy literatury oraz orzecznictwa w zakresie postępowania cywilnego, prawa cywilnego oraz prawa rodzinnego i opiekuńczego ukazano pewne braki w obowiązujących mechanizmach oraz wyeksponowano niewystarczającą ilość instytucji procedury cywilnej odpowiedzialnych za ochronę dobra dziecka. Polskie prawodawstwo wymaga takich regulacji, które pozwolą na ukształtowanie sprawnie funkcjonującego systemu ochrony małoletnich.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bodio J., Status dziecka jako uczestnika postępowania nieprocesowego, Warszawa 2019.
Ciepła H. [w:] H. Ciepła, J. Ignaczewski, J. Skibińska-Adamowicz, Komentarz do spraw rodzinnych, Warszawa 2014.
Dolecki H., Glosa do postanowienia SN z 16.12.1997 r., III CZP 63/97, OSP 1999/5, poz. 87.
Dolecki H., Sytuacja prawna małoletniego w postępowaniu przed sądem opiekuńczym w sprawach dotyczących władzy rodzicielskiej, NP 1976/11.
Ereciński T., Glosa do postanowienia SN z 9.02.1972 r., III CRN 115/71, PiP 1973/5.
Flaga-Gieruszyńska K., Prawo do wysłuchania w postępowaniu egzekucyjnym – wybrane zagadnienia [w:] Honeste Procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu, red. A. Laskowska-Hulisz, J. May, M. Mrówczyński, Warszawa 2017.
Gola A., Ubezwłasnowolnienie. Opieka i kuratela, Warszawa 1989.
Góra-Błaszczykowska A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom III. Art. 506–729, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kraków 2001.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Postępowanie rozpoznawcze. Postępowanie zabezpieczające, wyd. V, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Ignaczewski J., Komentarz do spraw o kontakty z dzieckiem, Warszawa 2011.
Jaworski M., Uwagi do projektu Kodeksu Postępowania Niespornego księgi pierwszej, „Głos Sądownictwa” 1937/7–8.
Jędrejek G., Zasada ochrony dobra dziecka a postępowanie cywilne [w:] Honeste Procedere. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Kazimierzowi Lubińskiemu, red. A. Laskowska-Hulisz, J. May, M. Mrówczyński, Warszawa 2017.
Kaczmarek B., Małoletni świadek w procesie cywilnym – zagadnienia wybrane, AUWr PPiA 2009/81.
Kallaus A., Udział osoby małoletniej w postępowaniu opiekuńczym, Poznań 2015.
Kołodziejski S., Dobro wspólnych małoletnich dzieci – jako przesłanka odmowy orzeczenia rozwodu, „Palestra” 1965/9.
Laskowska-Hulisz A., Bodio J. [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego. Tom IV. Część II. Postępowanie nieprocesowe. Postępowania z zakresu prawa osobowego, rodzinnego i rzeczowego, red. P. Rylski, M. Walasik, Warszawa 2023.
Marciniak J., Treść i sprawowanie opieki nad małoletnim, Warszawa 1975.
Mróz-Szarmach D., Podsumowanie [w:] Instrumenty ochrony praw rodziny i ochrony praw dziecka, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Gdańsk 2020.
Piasecki K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I, red. K. Piasecki, Warszawa 1996.
Radwański Z., Pojęcie i funkcja „dobra dziecka” w polskim prawie rodzinnym i opiekuńczym, SC 1981/XXXI.
Siedlecki W., Postępowanie przed sądem rodzinnym jako sądem opiekuńczym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze” 1981/98.
Turek A., Turek J., Czynności „nieprocesowe” sądu w sprawach rodzinnych, Pal. 2008/7–8.
Weitz K., Związanie sądu granicami żądania w procesie cywilnym [w:] Aurea praxis. Aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego. t.I, red. Gudowski Jacek, Weitz Karol, Warszawa 2011.
Wybrańczyk D., Sytuacja prawna małoletniego dziecka rozwodzących się rodziców, Warszawa 2022.
Zajączkowska-Burtowy J. [w:] Realizacja zasady dobra dziecka w mediacji w sprawach dotyczących wykonywania władzy rodzicielskiej i kontaktów, red. J. Mucha, Warszawa 2021.
Zegadło R., Dziecko w postępowaniu sądowym i administracyjnym, RiP 2011/19.
Zembrzuski T., Pozbawienie możności obrony praw strony w orzecznictwie Sądu Najwyższego [w:] Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, red. T. Ereciński, J. Gudowski, M. Pazdan, M. Tomalak, Warszawa 2017 .
Zieliński A., Sądownictwo opiekuńcze w sprawach małoletnich, Warszawa 1975.
Konwencja o prawach dziecka (Dz. U. z dnia 23 grudnia 1991 r.).
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3309, Warszawa, 12.05.2023 r.
Postanowienie SN z dnia 15 grudnia 1998 r., I CKN 1122/98, OSNC 1999, nr 6, poz. 119.
Postanowienie SN z dnia 16 grudnia 1997 r., III CZP 63/97, OSNC 1998, nr 6, poz. 108.
Wyrok TK z 28.04.2003 r., K 18/02, OTK 2003/4, poz. 32.
Postanowienie SN z 24.11.2016 r., II CA 1/16, OSNC 2017/7–8, poz. 90.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/szn.2023.23.2.97-110
Data publikacji: 2024-03-27 13:46:44
Data złożenia artykułu: 2023-07-23 13:26:37
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Aleksandra Magdalena Krzysiak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.