Nowy autorytaryzm w XXI wieku: światowe trendy oraz rosyjskie studium przypadku

Alexandra Glukhova

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest analiza nowego autorytaryzmu jako fenomenu pierwszej ćwierci XXI wieku, który wykazuje pewne podobieństwa do klasycznych reżimów autorytarnych z minionych epok, ale także znacznie się od nich różni. Autor odnotowuje wzrost tendencji autorytarnych we współczesnym świecie, a co za tym idzie zwiększenie zainteresowania wśród badaczy fenomenem nowego autorytaryzmu, w tym jego natury, sprzyjających mu czynników, a także przyczyn jego stabilności i ryzyka destabilizacji. Przytacza ostrzeżenia wybitnych intelektualistów (R. Dwrendorf, s. Huntington) przed niedocenianiem „pełzającego autorytaryzmu” jako nowoczesnej formy zagrożenia dla demokracji i wolności oraz ograniczenia liberalnych porządków. Artykuł identyfikuje czynniki przyczyniające się do trendu autorytarnego, a także cechy charakterystyczne nowego autorytaryzmu – antypluralizm, ograniczenie swobodnej działalności politycznej, promocję ksenofobii itp. W artykule przedstawiono rosyjskie studium przypadku: etapy powstawania nowego autorytaryzmu w Rosji w latach 90.–2000., jego specyficzny nowoczesny wygląd (neokorporatyzm, suwerenność, kultywowanie tradycyjnych wartości i wizerunek wroga wobec Zachodu itp.). Na podstawie teoretycznego modelu „momentu krytycznego” (Critical Yuncture) wykazano wrażliwe strony reżimu neoautorytarnego, które stwarzają dla niego ryzyko destabilizacji.


Słowa kluczowe


nowy autorytaryzm, czynniki stabilności, ryzyko destabilizacji, neokorporatyzm, suwerenność, tradycyjne wartości, elita rządząca, „moment krytyczny” (critical yuncture)

Pełny tekst:

PDF (Русский)

Bibliografia


Документы и правовые акты

Vystupleniye i diskussiya na Myunkhenskoy konferentsii po bezopasnosti. Ofitsial’nyy sayt Preziden- ta Rossiyskoy Federatsii, http://archive.kremlin.ru/appears/2007/02/10/1737_type63374type- 63376type63377type63381type82634_118097.shtml/

Federal’nyy zakon № 121 ot 20.06.2012 g. «O vnesenii izmeneniy v otdel’nyye zakonodatel’nyye akty Rossiyskoy Federatsii v chasti regulirovaniya deyatel’nosti nekommercheskikh organizatsiy, vy- polnyayushchikh funktsii inostrannogo agenta». http: //www/ consultant.ru/document/cons_ doc_LAV_132900/

Federal’nyy zakon ot 29.06.2013 N 136-FZ "O vnesenii izmeneniy v stat’yu 148 Ugolovnogo kodeksa Rossiyskoy Federatsii i otdel’nyye zakonodatel’nyye akty Rossiyskoy Federatsii v tselyakh proti- vodeystviya oskorbleniyu religioznykh ubezhdeniy i chuvstv grazhdan" http://www.pravo.gov.ru, 30.06.2013,"Sobraniye zakonodatel’stva RF", 01.07.2013, N 26, st. 3209,"Rossiyskaya gazeta", N 141, 02.07.2013,"Parlamentskaya gazeta", N 24, 05-11.07.2013)..

Federal’nyy zakon ot 25.07.2002 N 114-FZ (red. ot 23.11.2015)"O protivodeystvii ekstremistskoy dey- atel’nosti" (Pervonachal’nyy tekst dokumenta opublikovan v izdaniyakh "Sobraniye zakonodate- l’stva RF", 29.07.2002, N 30, st. 3031,"Parlamentskaya gazeta", N 142-143, 30.07.2002,"Rossiy- skaya gazeta", N 138-139, 30.07.2002.

Federal’nyy zakon ot 26.09.1997 N 125-FZ(red. ot 05.02.2018) "O svobode sovesti i o religioznykh ob ”yedineniyakh" (Pervonachal’nyy tekst dokumenta opublikovan v izdaniyakh "Sobraniye zakonoda- tel’stva RF", 29.09.1997, N 39, st. 4465, "Rossiyskaya gazeta", N 190, 01.10.1997).

Монографии

Dahrendorf R.,Versuchungen der Unfreiheit (Die Intellektuellen in Zeiten der Prufung), Munchen 2006. Gdula M., Nowy autorytaryzm, Warszawa 2018.

Gorshkov M.K. i dr., Rossiyskoye obshchestvo i vyzovy vremeni. Kniga vtoraya (otv. red. Gorshkov M.K., Petukhov V.V), Moskva, 2015.

Khantington S., Tret’ya volna. Demokratizatsiya v kontse XX veka (per. s angl.), Moskva 2003.

Klyamkin I., Shevtsova L., VnesistemnyyrezhimBorisaII: nekotoryyeosobennostipoliticheskogorazvitiyapo stsovetskoyRossii, Moskva 1999.

Levitsky S., Way L., Competitive Authoritarianism: Hybrid Regimes after the Cold War, UK2010. Linz J.J., Totalitarian and Authoritarian Regimes, London2000.

Merkel W., Systemtransformation. Eine Einfuhrung in die Theorie und Empirie der Transformationsfor- schung, Wiesbaden2010.

O chem mechtayut rossiyane: ideal ili real’nost’, red. M.K. Gorshkov, R. Krumm, N.E. Tikhonova, Moskva

Ottaway M., Democracy Challenged: The Rise of Semi-Authoritarianism, Washington 2003. Shevtsova L., Politicheskiye zigzagi postkommunisticheskoy Rossii, Moskva 1997.

Shevtsova L., Rezhim Borisa El’tsina, Moskva 1999. Научныестатьи

Darendorf R., RazmyshleniyaorevolyutsiivEvrope (pis’monekoyemugospodinuvVarshave), „Put’. Mezhdu- narodnyy filosofskiy zhurnal” 1994, № 6.

Fisun A. A., K pereosmysleniyu postsovetskoy politiki: neopatrimonial’naya interpretatsiya, „Politiche- skaya kontseptologiya: zhurnal metadistsiplinarnykh issledovaniy” 2010, № 4.

Gerschewski J., Merkel W., Schmotz A., Stefes C., Tanneberg D., Warum uberleben Diktaturen, Politische Vierteljahresschrif, Sonderheft 47, 2012.

GlukhovaA.V., Neotraditsionalizmkakresurspoliticheskoymobilizatsii, [v:] Razumnarasput’ye: Obshchest vennoyesoznaniyemezhduproshlymibudushchim: Sborniknauchnykhstatey, red. Yu.A. Krasina (otv. red.), A.B. Vebera, A.A. Galkina, Moskva 2017.

Gudkov L., Inertsiya passivnoy adaptatsii, „Pro et contra”, yanvar’ – aprel’ 2011 g.

Gudkov L., Priroda putinizma, „Vestnik obshchestvennogo mneniya. Dannyye. Analiz. Diskussii”, Iyul’ – sentyabr’ 2009 g.

Inozemtsev V., Perspektivy razvitiya Rossii v novom politicheskom tsikle, „Polis. Politicheskiye issledo- vaniya” 2012, № 3.

Karozers T., Trezvyy vzglyad na demokratiyu, „Pro et contra” 2005, № 1 (28). Krastev I., Paradoksy novogo avtoritarizma, „Pro et contra” 2011, № 3-4 (52).

Mart’yanov V.S., Rossiyskiy politicheskiy poryadok v rentno-soslovnoy perspektive, „Polis. Politicheskiye issledovaniya” 2016, № 4.

Nisnevich Yu., Sovremennyy avtoritarizm i korruptsiya, „Mirovaya ekonomika i mezhdunarodnyye otno- sheniya” 2017, tom 61, № 1.

Pastukhov V., Tri prezidentskiye karty, „Novaya Gazeta” 31. 03. 2018.

Petukhov V.V., Krizisnaya real’nost’ i vozmozhnost’ politicheskoy transformatsii rossiyskogo obshchestva,

„Polis. Politicheskiye issledovaniya” 2016, № 5.

Putin V., Demokratiya i kachestvo gosudarstva, „Kommersant” 06.02.2012.

Ratlend P., Postsovetskiye elity Rossii, „Polis. Politicheskiye issledovaniya” 2016, № 3.

Rozov N.S., Teorii transformatsii politicheskikh rezhimov i priroda neopatrimonializma, „Polis. Politiche- skiye issledovaniya” 2015, № 6.

Yazhborovskaya I. S., Pol’sha 2015-2016 gg. Khronika neoavtoritarnogo revansha, „Polis. Politicheskiye issledovaniya” 2016, № 5.

Zubarevich N., Prostranstvo Rossii posle Kryma i na fone krizisa, „Pro et contra”, May – avgust 2014. Интернет-источники

Levada-Tsentr, Analiticheskiy tsentr Yuriya Levady, https://www.levada.ru

Pastukhov V., Zavtra dlya Rossii mozhet nastupit’ vot-vot, https: www.novayagazeta.ru/politics/61737. htm/

Rogov K., Treshchina, https://blog.newsru.com/article/06nov2018/treshina




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2019.5.1.13-32
Data publikacji: 2019-12-23 10:11:04
Data złożenia artykułu: 2019-12-22 18:35:11


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1981
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Русский) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Alexandra Glukhova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.