Mniejszości narodowe w myśli politycznej PSL „Piast” i Wincentego Witosa

Streszczenie w języku polskim

Zarówno w końcowym okresie zaborów, jak i w Drugiej Rzeczypospolitej zdecydowana większość społeczeństwa mieszkała na wsi. Wieś okazała się głównym terenem współistnienia odmienności językowych, obyczajowych i religijnych. W jej życiu codziennym zyskiwały na znaczeniu, obok różnic ekonomicznych, także narodowościowe, wyznaniowe i kulturowe, stając się istotnymi elementami stratyfikacji społecznej. W miarę zgodne współżycie różnych grup było wystawione na próbę w okresie wojen i innych niepokojów, kiedy traciły na znaczeniu dotychczasowe przyjaźnie i ludność była zmuszona określić się jednoznacznie w kategoriach etnicznych bądź wyznaniowych. Opierając się na założeniach programowych i wypowiedziach polityków Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”, można przyjąć, że w Stronnictwie tolerowano tylko te aspiracje innych grup narodowościowych, które nie obejmowały dążeń do współrządzenia i były lojalne wobec państwa. W wypadku mniejszości słowiańskich liczono, że dzięki odpowiedniej polityce rządu będzie możliwe przywiązanie ich do Polski, może nawet asymilacja, szczególnie Białorusinów. Program asymilacji mniejszości niemieckiej, głównie z Kresów Zachodnich, uznano za pozbawiony szans realizacji. Rozwiązanie problemu żydowskiego widziano w popieraniu polskiej działalności gospodarczej i kulturalnej, polskiego przemysłu, handlu i rękodzieła oraz wolnych zawodów i ruchu spółdzielczego. Pozostałe mniejszości rozproszone po Polsce nie były brane przez partię pod uwagę w jej koncepcjach ideologicznych.