Czasopisma w obozach internowania Ukraińskiej Armii Galicyjskiej w Czechosłowacji (druga połowa lat 1919 - 1923): stan badań historycznych
Streszczenie w języku polskim
Artykuł analizuje aktualny stan badań naukowych problemu funkcjonowania w obozach internowania Ukraińskiej Armii Galicyjskiej w Czechosłowacji (Německé Jablonné, Liberec, Josefov) czasopism «Głos obozu», «Ukraiński strzelec», «Ukraiński wędrowiec» i kilka innych. Materiały, które ukazały się na łamach wspomnianych czasopism obozowych, mają szczególne znaczenie jako podstawowe źródło rekonstrukcji historii obozów UGA i codziennego życia obozowego internowanych Ukraińców. Ich badanie wydaje się być absolutnie niezbędne dla zrozumienia funkcji informacyjno-wychowawczych i organizacyjno-mobilizacyjnych prasy obozowej internowanych żołnierzy-Ukraińców w Czechosłowacji w drugiej połowie 1919 – 1923 roku. Wykorzystanie materiałów z periodyków daje możliwość dla rekonstrukcji życia i działalności internowanych żołnierzy i oficerów, ujawnienia specyfiki ich obozowego życia. Czasopisma w obozach internowania UGA w Czechosłowacji sprawdziła się jako skuteczne narzędzie wpływania na kształtowanie światopoglądu i wartości wytycznych ukraińskich żołnierzy. Prasa obozowa zwięźle i konsekwentnie broniła idei zjednoczenia Ukraińców w celu zintensyfikowania walki o niepodległość Ukrainy. Jednocześnie ukraińskie słowo drukowane ze stron wydań obozowych przyczyniło się do przystosowania internowanych UGA do nowych warunków życia w warunkach emigracji. Wydawanie czasopism obozowych stało się jednym z dowodów na wyraźne zrozumienie przez ich redakcje zadań i perspektyw ukraińskiego ruchu wyzwoleńczego. Naukowy rozwój okoliczności ich funkcjonowania jeszcze przez długi czas pozostanie właściwym kierunkiem historiografii ukraińskiej, umożliwiając tym samym kompleksowe przedstawienie codziennego życia obozowego internowanych żołnierzy UGA.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (Русский)Bibliografia
Монографии
Pavlenko M., Ukrayins’ki viys’kovopoloneni y internovani u taborakh Pol’shchi, Chekhoslovachchyny ta Rumuniyi: stavlennya vlady i umovy perebuvannya (1919-1924 rr.), 1999.
Sydorenko N., Natsional’no-dukhovne samostverdzhennya. Ch. II: Presa internovanykh ukrayintsiv ta tsyvil’noyi emihratsiyi (Chekhiya, Pol’shcha, Rumuniya, Yehypet, 1919-1924), 2000, t. 2.
Sydorenko N., Ukrayins’ka taborova presa pershoyi polovyny KhKh stolittya: problemy natsional’no-dukhovnoho samostverdzhennya, Kyyiv 2000.
Sribnyak I., Istoriya zhurnalistyky (KhVII-KhKh st.), Kyyiv 2013.
Sribnyak I., Ukrayintsi na chuzhyni. Poloneni ta internovani voyaky-ukrayintsiv u krayinakh Tsentral’noyi ta Pivdenno-Skhidnoyi Yevropy: stanovyshche, orhanizatsiya, kul’turno-prosvitnyts’ka diyal’nist’ (1919-1924 rr.), Kyyiv 2000.
Научные статьи
Braylyan N., Ukrayins’ki taborovi chasopysy u Chekhoslovats’kiy respublitsi yak dzherelo do martyrolohu internovanykh ukrayintsiv (1919-1923 rr.), „Zbirnyk prats’ Naukovo-doslidnoho instytutu presoznavstva”, L’viv 2018, № 8(26).
Mykytyuk D., Vstup, „Ukrayins’kyy Strilets’”: Orhan Presovoyi Kvartyry Ukrayins’koyi Bryhady v Chekhiyi. Richnyky 1920-1921, Vinnipeg (Kanada) 1977.
Mykytyuk D., Hnatyuk Yu., „Ukrayins’kyy Strilets’”: Orhan Presovoyi Kvartyry Ukrayins’koyi Bryhady v Chekhiyi. Richnyky 1920-1921, Vinnipeg (Kanada) 1977.
Sydorenko N., Vidchakhnuta vid ridnoho dereva haluzka (Taborovyy chasopys «Ukrayins’kyy Skytalets’» (Libertsi-Yozefov-Viden’, 1920-1923) ta yoho znachennya u formuvanni natsional’noyi hromady u Chekhiyi), „Visnyk Kyyivs’koho universytetu imeni Tarasa Shevchenka”, Kyyiv 1997, № 5.
Srybnyak Y. V., Shatylo V.A. Voennoplennye rusyny v ytal’yanskykh laheryakh: pravovoe polozhenye, uslovyya soderzhanyya, kul’turno-natsyonal’naya samoorhanyzatsyya (1919 – pervoe poluhodye 1920 hh.), „Rusyn”, Kyshynёv (Moldova) 2020, № 59.
Sribnyak I., Vizualizatsiya povsyakdennya polonenykh starshyn-ukrayintsiv taboru Kassino (Italiya) ochyma ilyustratoriv taborovykh vydan’, 1919 – persha polovyna 1920 rr., „Tekst i obraz: aktual’ni problemy istoriyi mystetstva”, Kyyiv 2019, № 2.
Sribnyak I., Diyal’nist’ blahodiynykh orhanizatsiy u tabori Yozefiv (Chekhoslovachchyna) u 1921-1925 rr., „Kyyivs’ki istorychni studiyi”, Kyyiv 2016, № 1.
Sribnyak I., Internovani voyaky UHA v tabori Yozefov (Chekhoslovachchyna) u 1921-1922 rr.: umovy perebuvannya ta sanitarnyy stan, „Drynovs’kyy zbirnyk”, Kharkiv 2015, T.VIII.
Sribnyak I., Krasovs’ka K., «Pomishchuvaty budemo use, shcho til’ky nadayet’sya do druku…»: rol’ chasopysu «Holos Tabora» u zhurtuvanni internovanykh voyakiv UHA v Nimets’komu Yablonnomu, ChSR u zhovtni-lystopadi 1919 r., „Kyyivs’ki istorychni studiyi”, Kyyiv 2019, № 25.
Sribnyak I., Kuptsov A., Zahal’na ta spetsial’na osvita internovanoho voyatstva UHA u taborakh Chekhoslovachchyny (1919-1923 rr.), „Mizhnarodni zv”yazky Ukrayiny: naukovi poshuky i znakhidky”, Kyyiv 2001, № 10.
Sribnyak I., Kuptsov A., Kul’turno-prosvitnyts’ka robota u seredovyshchi internovanykh viys’k Ukrayins’koyi Halyts’koyi Armiyi v Chekhoslovachchyni (1921-1924 rr.), „Visnyk Kyyivs’koho derzhavnoho linhvistychnoho universytetu”, Kyyiv 1999, № 3.
Sribnyak I., Kuptsov A., Tabir internovanykh viys’kovykiv UHA v Libertsyakh (Chekho-Slovachchyna) u 1920-1921 rr., „Visti kombatanta”, 1999, № 1.
Sribnyak I., Pozataborovyy prostir internovanykh viys’k UHA v ChSR: povsyakdennya robitnychykh viddiliv (1922-1923 rr.), „Kyyivs’ki istorychni studiyi”, Kyyiv 2016, № 2.
Sribnyak I., Presa internovanykh chastyn Ukrayins’koyi Halyts’koyi Armiyi u Chekhoslovachchyni (1919-1921 rr.), „Magisterium”, Kyyiv 2006, № 22.
Sribnyak I., Sribnyak M., Diyal’nist’ teatral’no-mystets’kykh oseredkiv u tabori internovanykh voyakiv Ukrayins’koyi Halyts’koyi Armiyi v Yozefovi, Chekhoslovachchyna (1922-1924 rr.), „Tekst i obraz: aktual’ni problemy istoriyi mystetstva”, Kyyiv 2017, № 2(4).
Sribnyak I., Khlyebina A., Povsyakdennya internovanykh voyakiv-ukrayintsiv u tabori Liberets’, ChSR: sproba vizualizatsiyi (za materialamy TsDAVO Ukrayiny i Slov”yans’koyi biblioteky u Prazi), „Yevropeys’ki istorychni studiyi”, Kyyiv 2019, № 13.
Furtes O., Istoryko-memuarnyy litopys UHA «Ukrayins’kyy Skytalets’» 1920-1923 rr. „Ukrayina: kul’turna spadshchyna, natsional’na svidomist’, derzhavnist’”, L’viv 2008, № 17.
Shankovs’kyy L., Narys ukrayins’koyi voyennoyi istoriohrafiyi, „Ukrayins’kyy istoryk”, 1972, № 3-4.
Krotofil M., Sribnyak I., Activity of schools and educational courses for soldiers of the Ukrainian Galician Army interned in Czechoslovakia as a form of their socialization (1919-1920) „Skhid”, Kyiv 2018, № 6(158).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2020.6.2.31-40
Data publikacji: 2020-12-28 21:24:00
Data złożenia artykułu: 2020-07-29 20:12:11
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Яна Васильевна Мартьянова
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.