Planowanie strategiczne w zreformowanym samorządzie terytorialnym w Ukrainie. Przykład gromady Herca w obwodzie czerniowieckim

Mariusz Wiktor Sienkiewicz

Streszczenie w języku polskim


Reformowanie administracji publicznej jest procesem złożonym i długotrwałym, szczególnie w krajach tzw. przemian, o tradycjach niedemokratycznych. Praktycznie przez pierwsze ponad dwadzieścia lat od momentu odzyskania niepodległości Ukraina tworzyła jedynie zręby zdecentralizowanej administracji publicznej, łącząc częściowo wzorce zachodnie oraz funkcjonujące przez dziesięciolecia struktury administracji sowieckiej. Dopiero w drugiej dekadzie lat dwudziestych XX wieku wykonano krok milowy w kierunku istotnej przebudowy struktury i funkcji administracji publicznej, kierując się standardami demokracji zachodnich. Zwieńczeniem procesu reformowania sektora publicznego było utworzenie samorządu terytorialnego na poziomie gromad. Wraz z procesem tworzenia samodzielnych jednostek terytorialnych pojawiła się potrzeba formułowania wieloletnich planów rozwoju, jako podstawowych instrumentów polityki rozwoju społecznego i gospodarczego na poziomie lokalnym. Proces ten w wielu przypadkach był i jest wspomagany aktywnością i doświadczeniem polskich instytucji realizujących na Ukrainie różne projekty, których celem jest opracowanie strategii rozwoju dla jednostek terytorialnych. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja uwarunkowań decentralizacji terytorialnej na Ukrainie po odzyskaniu niepodległości na początku lat 90. oraz wyników projektu strategicznego zrealizowanego w 2021 roku przez pracowników Katedry Administracji Publicznej Instytutu Nauk o Polityce i Administracji UMCS. Głównym produktem zrealizowanego projektu było opracowanie Strategii Rozwoju Gromady Herca w obwodzie czerniowieckim na Ukrainie w oparciu o model partycypacyjno-ekspercki. Przedstawione poniżej odnoszą się w szczególności do opisu procesu opracowania strategii rozwoju oraz wniosków z przeprowadzonej analizy strategicznej.


Słowa kluczowe


współpraca samorządowa, samorząd terytorialny, współpraca transgraniczna, partnerstwo, dobrosąsiedztwo

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bigo T., Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1990 (przedruk 1928 r.), s. 122–123.

Czachor R., Ustrój miast stołecznych państw Europy Wschodniej (Białoruś, Ukraina, Mołdawia), „Rocznik Administracji Publicznej” 2019 (5), Artykuły Administracyjne prawo ustrojowe / Administrative Sistemic Law, http://www.ejournals.eu/RAP/, s. 6. DOI: 10.4467/24497800RAP.19.004.11467.

Developing Municipal Development Strategies in Ukraine: Guidelines and an Overview of Practices, http://pleddg.org.ua/wp-content/uploads/2020/12/PLEDDG_strategic_planning-ENG.pdf, inf. 05 VI 2022.

Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Wyd. II, Zakamycze 2003, s. 19.

Gawroński H., Zarządzanie strategiczne w samorządach lokalnych, Warszawa 2010, s. 29.

Hurska-Kowalczyk L., Próby wprowadzenia samorządu na Ukrainie, „Athenaeum” 2011, vol. 32, s. 74 i nast., https://journals.indexcopernicus.com/api/file/viewByFileId/765311.pdf, inf. 15 VI 2022.

Hakman S.M., Kruhlashov A.M., Nechayeva-Yuriychuk N.V., Konfliktnyy potentsial Chernivets’koyi oblasti v umovakh administratyvno-terytorial’noyi reformy ta sotsial’no-ekonomichnoyi kryzy. Analitychna dopovid’. Chernivtsi: Tekhnodruk, 2021, c. 7–8.

https://www.rieirs.org.ua/images/files/GKN-YKPCHOBL.pdf, inf. 24 V 2022.

Illner M., Territorial Decentralization – a Stumbling Block of Democratic Reforms in East-Central Europe, „Polish Sociological Review” 1997, nr 1, s. 24–25.

Kłymonczuk W., Ukraina w poszukiwaniu wolności – od Rewolucji Godności do wyborów parlamentarnych w 2014 roku, „Wschód Europy” 2015, nr 1 (2), s. 93–103. Pobrane z czasopisma „Wschód Europy”, http://journals.umcs.pl/we, inf. 05 VI 2022. DOI: https://doi.org/10.17951/we.2015.1.2.93.

Kruhlashov A., Bureha B., Zdobutky i trudnoshchi v realizatsiyi detsentralizatsiyi vlady v Ukrayini, „Aspekty publichnoho upravlinnya”, Tom 9 No 2 2021, c. 70. https://aspects.org.ua/index.php/journal/article/view/869/846, inf. 25 V 2022.

Kostetska I., Perspektywy decentralizacji na Ukrainie: doświadczenia Polski, „Wschód Europy” 2021, vol 7, Pobrane z czasopisma „Wschód Europy”, http://journals.umcs.pl/we, inf. 24 V 2022, s. 51–55.

Péteri G., Zentai V., Lessons on Successful Reform Management, [w:] Mastering decentrailzations and public administration reforms in Central and Eastern Europe, ed. G. Peteri, Open Society Institute, Budapeszt 2002, s. 16–17.

Pickvance C., Decentralizacja i demokracja w Europie Wschodniej, „Samorząd Terytorialny” 1996, nr 9, s. 26.

Potoczek A., Jachowicz S., Administracja publiczna w procesie zarządzania rozwojem lokalnym i regionalnym, Toruń–Warszawa 2005, s. 150.

Public Administration Reform Strategy of Ukraine Through 2021 Approved by Ordinance of the Cabinet of Ministers of Ukraine of 24 June 2016, №474-Р (As Amended by Ordinance of the Cabinet of Ministers of Ukraine of 18 December 2018, №1102-P), p. 4.

Pytlak M., Planowanie rozwoju społeczno-gospodarczego gminy – krytyczna analiza strategii rozwoju wybranych gmin zachodniego pasma aglomeracji warszawskiej, „Rocznik Żyrardowski” 2011, t. IX, s. 341.

Sikora J., Lokalne układy społeczne, [w:] Samorząd w Polsce. Istota, formy, zadania, red. S. Wykrętowicz, Poznań 2004, s. 94–108.

Stec A., Reforma samorządu terytorialnego na Ukrainie (2014–2018), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018, nr 4 (44), s. 232–233. DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2018.04.13.

Szot-Gabryś T., Sienkiewicz M. W., Planowanie strategiczne jako czynnik rozwoju gminy. Aspekt partycypacji społecznej, „Annales Universit Atis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio K”, Lublin – Polonia, 2003, vol. X, s. 123–131.

Wysocka E., Koziński J., Strategia rozwoju lokalnego i regionalnego po reformie administracyjnej państwa, Warszawa 2000, s. 51–52.

Ziółkowski M., Zarządzanie strategiczne w polskim samorządzie terytorialnym, [w:] Nowe zarządzanie publiczne w polskim samorządzie terytorialnym, ed. A. Zalewski, Warszawa 2007, s. 88–89.

Zakon Ukrayiny pro dobrovil’ne ob”yednannya terytorial’nykh hromad, http://zakon3.rada.gov.ua/laws/show/157–19, inf. 16 III 2019.

Zakon Ukrayiny pro zasady derzhavno yi rehional’noyi polityky, http://zakon3.rada.gov.ua/laws/show/156–19, inf. 16 III 2019.

Zakon Ukrayiny pro mistseve samovryaduvannya v Ukrayini (Vidomosti Verkhovnoyi Rady Ukrayiny (VVR), 1997, № 24, st.170. https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/280/97-vr#Text.

Zakon Ukrayiny Promistsevi vybory, ttp://zakon5.rada.gov.ua/laws/show/595-viii, inf. 16 III 2019. DOI: https://doi.org/10.33099/2618-1614-2018-5-4-03-07

Zakon Ukrayiny pro mistsevi Rady narodnykh deputativ ta mistseve i rehional’ne samovryaduvannya (Zakon vtratyv chynnist’ na pidstavi Zakonu, N 280/97-VR vid 21.05.97, VVR, 1997, N 24, st.170 ), Vvodyt’sya v diyu Postanovoyu VR N 534-XII (534-12) vid 08.12.90,

Zakon Ukrayiny pro Predstavnyka Prezydenta Ukrayiny (Zakon vtratyv chynnist’ na pidstavi Zakonu, N280/97-VR vid 21.05.97, VVR, 1997, N 24, st.170), (Vvodyt’sya v diyu Postanovoyu VR N 2168-XII (2168-12) vid 05.03.92, VVR, 1992, N 23, st.336), https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2167-12#Text.

Zakon Ukrayiny pro derzhavne prohnozuvannya ta rozroblennya prohram ekonomichnoho i sotsial’noho rozvytku Ukrayiny, (VidomostiVerkhovnoyiRadyUkrayiny (VVR), 2000, № 25, st.195).

Zakon Ukrayiny pro spivrobitnytstvo terytorial’nykh hromad, http://zakon3.rada.gov.ua/laws/show/1508–18, inf. 16 III 2019.

Konstytutsiya Ukrayiny, Chynne zakonodavstvo zi zminamy ta dopovnennyamy stanom na 30 veresnya 2016 roku (ofitsiynyy tekst), Kyyiv 2016.

Postanova Kabinetu Ministriv Ukrayiny vid 11 lystopada 2015 roku № 932 «Pro zatverdzhennya Poryadku rozroblennya rehional’nykh stratehiy rozvytku i planiv zakhodiv yikh realizatsiyi, a takozh provedennya monitorynhu ta otsinky rezul’tatyvnosti realizatsiyi zaznachenykh rehional’nykh stratehiy i planiv zakhodiv https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/932-2015-p#Text.

Pro derzhavne prohnozuvannya ta rozroblennya prohram ekonomichnoho i sotsial’noho rozvytku Ukrayiny: Zakon Ukrayiny vid 23 berez. 2000 r. № 1602-III, http://zakon2.rada.gov.ua/laws/show/1602-14.

Pro derzhavni tsil’ovi prohramy: Zakon Ukrayiny vid 18 berez. 2004 r. № 1621-IV, http://zakono.rada.gov.ua/laws/show/1621-15.

Pro zatverdzhennya Derzhavnoyi stratehiyi rehional’noho rozvytkuna 2021–2027 roky: postanova Kabinetu Ministriv Ukrayinyvid 5 serp. 2020 r. No695. Ofits. visn. Ukrayiny. 2020.

Stratehiya rozvytku Hertsayivs’ko yi terytorial’noyi hromady na period do 2029 roku, Hertsayivs’kamis’ka rada Chernivets’koho rayonu Chernivets’koyioblasti, 2021.

Shynkar’ov Andriy Mykolayovych, Ophanizatsiyno-Pravovi Zasady Stratehichnoho Planuvannya U Sferi Rozvytku Rehioniv Ukrayiny, No 1/2021 The Scientific Papers of the Legislation Institute of the Verkhovna Rada of Ukraine, p. 118–122. DOI: https://doi.org/10.32886/instzak.2021.01.11.

Shcherbak Nataliya Vasylivna, Stratehichne Planuvannya v Systemi Derzhavnoho Upravlinnya, Derzhavne upravlinnya ta mistseve samovryaduvannya, 2020, sun.3 (46), LG, s. 51–60.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2022.8.1.133-150
Data publikacji: 2022-12-31 11:57:52
Data złożenia artykułu: 2021-09-30 16:18:45


Statystyki


Widoczność abstraktów - 257
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Mariusz Wiktor Sienkiewicz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.