Klientelizm w procesie wyborczym jako wyraz korupcji politycznej (przykład Ukrainy)

Yevheniya Yuriychuk, Dmytro Antoniuk

Streszczenie w języku polskim


Autorzy rozpatrują korupcję polityczną i klientelizm w procesie wyborczym jako zjawiska destrukcyjne, naruszające zasady życia społeczeństwa i tworzące sztuczne przeszkody w ramach systemu politycznego. W artykule przeanalizowano pojęcie „klientelizmu” jako składnika korupcji politycznej, warunki jego istnienia, a także konsekwencje wywierania wpływu na władzę polityczną. W oparciu o dorobek zagranicznych naukowców określono treść i istotę pojęcia „klientelizmu wyborczego”, wyjaśniono główne powody i warunki wstępne do pojawienia się tego zjawiska oraz zaproponowano własną autorską definicję jako podsumowanie analizy dobrze znanych podejść naukowców.
Podkreślono destrukcyjny wpływ klientelizmu na proces wyborczy, w wyniku którego naruszono zasadę konkurencji między siłami politycznymi, co dodatkowo prowadzi do rozwoju korupcji w systemie władzy. Rodzaje klientelizmu wyborczego określono zgodnie z zadaniami stawianymi przez skorumpowane
podmioty procesu wyborczego w celu uzyskania przewagi nad przeciwnikami podczas głosowania. Oprócz podejścia, w którym klientelizm wyborczy przewiduje dostarczanie wyborcom korzyści materialnych, analizie poddano również podejście, w którym decydującą rolę odgrywa przekazywanie
wyborcom informacji o charakterze klientelistycznym, w związku z czym nieskrupulatni politycy budują kampanie mobilizacyjne. Podkreślona została autorska wizja związku klientelizmu wyborczego z korupcją polityczną, która przejawia się w zajmowaniu stanowisk politycznych przez nieefektywnych kandydatów z dalszym wykorzystywaniem tych stanowisk do celów prywatnych, co zagraża długoterminowym perspektywom rozwoju społecznego. Zidentyfikowano wiele sposobów regulowania wpływu klientelizmu na proces wyborczy, w szczególności przez wprowadzenie głosowania elektronicznego, a także przymusowego głosowania, kontrolę nad finansowaniem kampanii oraz surowe sankcje za udział w relacjach klientelistycznych itp.


Słowa kluczowe


korupcja polityczna, klientelizm, klientelizm wyborczy, przekupstwo wyborców

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Amundsen I., Political corruption, Bergen 2006, https://www.u4.no/publications/political-corruption.pdf, inf. 20.04.2021.

Birch S., Nomenklatura democratization: Electoral clientelism in post soviet Ukraine, “Democratization” 1997, vol. 4(4), pp. 40–62.

Britannica, Clientelism, https://www.britannica.com/topic/clientelism, inf. 22.05.2020.

Chernivtsi: Chynnyy deputat misʹkrady, yakyy ye pidsudnym u spravi pro pidkup vybortsiv, znovu balotuyetʹsya v deputaty. 28 veresnya 2020, https://www.oporaua.org/news/vybory/mistsevi-vybory/mistsevi_2020/21027-chernivtsi-chinnii-deputat-miskradi-iakii-ie-pidsudnim-u-spravi-pro-pidkup-vibortsiv-znovu-balotuietsia-v-deputati/, inf. 29.04.2021.

Code of Good Practice in Electoral Matters, Opinion No. 190/2002, Venice Commission, https://www.venice.coe.int/webforms/documents/?pdf=CDL-AD(2002)023rev2-cor-e, inf. 29.04.2021.

Code of Good Practice on Referendums, Opinion No. 190/2002, Venice Commission, https://www.venice.coe.int/webforms/documents/?pdf=CDL-AD(2007)008rev-cor-e, inf. 29.04.2021.

Departament komunikatsiyi MVS Ukrayiny. Selfi v kabinkakh dlya holosuvannya z byuletenyamy – porushennya: MVS nahaduye pro tayemnytsyu holosuvannya, https://mvs.gov.ua/uk/press-center/news/Selfi_v_kabinkah_dlya_golosuvannya__porushennya_Zakonu_U_MVS_nagadali_pro_tamnicyu_golosuvannya_19196, inf. 29.04.2021.

Departament stratehichnykh rozsliduvanʹ Natsionalʹnoyi politsiyi Ukrayiny. 15-ho zhovtnya 2020. Ihor Klymenko: V Odesi politsiya vykryla «sitku» pidkupu vybortsiv, https://mvs.gov.ua/uk/press-center/news/Igor_Klimenko_V_Odesi_policiya_vikrila_sitku_pidkupu_viborciv_35135 inf. 29.04.2021.

Departament stratehichnykh rozsliduvanʹ Natsionalʹnoyi politsiyi Ukrayiny. U Kyyevi politsiya vykryla osib v orhanizatsiyi «sitky» pidkupu vybortsiv, https://mvs.gov.ua/uk/press-center/news/U_Kivi_policiya_vikrila_osib_v_organizacii_sitki_pidkupu_viborciv_35408, inf. 29.04.2021.

Fukuyama F., What is Corruption? https://www.gov.uk/government/publications/against-corruption-a-collection-of-essays/against-corruption-a-collection-of-essays#francis-fukuyama-what-is-corruption, inf. 19.04.2021.

Kodeks Ukrayiny pro administratyvni pravoporushennya № 80731 (statti 1 - 212-24) https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/80731-10#Text.

Kokhan H., Politychna koruptsiia yak naslidok konfliktu mizh derzhavoiu ta suspilstvom, “Naukovi zapysky [Instytutu politychnykh i etnohrafichnykh doslidzhen im. I. F. Kurasa]” 2008, № 42. s. 173–181.

Kramon E., Money for Votes: The Causes and Consequences of Electoral Clientelism in Africa, Cambridge 2017.

Kryminalʹnyy kodeks Ukrayiny vid 5 kvitnya 2001 roku № 2341-III, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2341-14#Text, inf. 29.04.2021.

Kushnarov I., Politychna koruptsiia: porivnialno politolohichna kontseptualizatsiia, Kyiv 2018.

Mares I., Muntean A., Petrova T., Economic Intimidation in Contemporary Elections: Evidence from Romania and Bulgaria, “Government and Opposition” 2016, vol. 53(3), pp. 486–517.

Mares I., Young L.E., The Core Voter’s Curse: Clientelistic Threats and Promises in Hungarian Elections, “Comparative Political Studies” 2018, vol. 51(11), pp. 1441–1471, DOI: 10.1177/0010414018758754.

Muñoz P., Buying Audiences: Clientelism and Electoral Campaigns When Parties Are Weak, Cambridge 2018.

MVS Ukrayiny. 26 oktyabrya 2020 h. #MistseviVybory2020: Za denʹ holosuvannya politseysʹki vidkryly 159 kryminalʹnykh provadzhenʹ za faktamy porushenʹ pid chas vyboriv. 26 zhovtnya 2020 r. https://www.facebook.com/mvs.gov.ua/photos/pcb.3444951765591490/3444951392258194, inf. 29.04.2021.

Kodeks Ukrayiny pro administratyvni pravoporushennya № 80731 (statti 1 - 212-24) https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/80731-10#Text.

Nevmerzhytskyi Y., Politychna koruptsiia: sutnist, zmist, mekhanizmy protydii, “Pravo Ukrainy” 2008, № 7, s. 123–130.

Nichter S., Votes for Survival: Relational Clientelism in Latin America, Cambridge 2018.

Parliamentary Assembly, Resolution 1897, https://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTML-en.asp?fileid=19121〈=en, inf. 29.04.2021.

Politolohichnyi entsyklopedychnyi slovnyk, red. Y. Shemshuchenko, V. Babkin, V. Horbatenko, Kyiv 2004.

Politychna koruptsiia perekhidnoi doby, red. S. Kotkin, A. Shaio, Kyiv 2004.

Szwarcberg M., Mobilizing Poor Voters: Machine Politics, Clientelism, and Social Networks in Argentina, Cambridge 2015.

Tinkov A., Politychna koruptsiia v systemi derzhavnoho upravlinnia: ukrainski realii, “Visnyk Natsionalnoi akademii derzhavnoho upravlinnia pry Prezydentovi Ukrainy” 2010, № 1. s. 227–234.

U4 Anti-Corruption Resource Centre, Clientelism, https://www.u4.no/terms#clientelism, inf. 29.04.2021.

U4 Anti-Corruption Resource Centre, Political corruption, https://www.u4.no/terms#political-corruption, inf. 24.02.2020.

Ukrinform. 29.07.2016 14:42. Chorna bukhhalteriya: Naybilʹshe «rehionaly» vytratylysya na vybory-2012 – ZMI, https://www.ukrinform.ua/rubric-polytics/2058674-corna-buhgalteria-najbilse-regionali-vitratilisa-na-vibori2012-zmi.html, inf. 29.04.2021.

Viddil komunikatsiyi politsiyi Chernivetsʹkoyi oblasti. 8-ho zhovtnya 2020. Na Bukovyni politsiya rozsliduye ymovirnyy pidkup vybortsiv, https://mvs.gov.ua/uk/press-center/news/Na_Bukovini_policiya_rozslidu_ymovirniy_pidkup_viborciv_34910, inf. 29.04.2021.

Viddil komunikatsiyi politsiyi Kyyivsʹkoyi oblasti. 24-ho zhovtnya 2020. Politsiya Kyyivshchyny vstanovyla osobu cholovika, yakyy u misti Boryspilʹ orhanizuvav merezhu pidkupu vybortsiv, https://mvs.gov.ua/uk/press-center/news/Policiya_Kiivshchini_vstanovila_osobu_cholovika_yakiy_u_misti_Borispil_organizuvav_merezhu_pidkupu_viborciv_35486, inf. 29.04.2021.

Viddil komunikatsiyi politsiyi Mykolayivsʹkoyi oblasti. 22-ho zhovtnya 2020. Politsiya vidkryla kryminalʹne provadzhennya shchodo mozhlyvoho pidkupu vybortsiv u Mykolayevi, https://mvs.gov.ua/uk/press-center/news/Policiya_vidkrila_kriminalne_provadzhennya_shchodo_mozhlivogo_pidkupu_viborciv_u_Mikolavi_35384, inf. 29.04.2021.

Vyborchyy kodeks Ukrayiny vid 19 hrudnya 2019 r. № 396-IX, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/396-20#Text.

You J. S., Democracy, Inequality and Corruption: Korea, Taiwan and the Philippines Compared, Cambridge 2015.

Za materialamy slidchoho upravlinnya politsiyi Kirovohradsʹkoyi oblasti. 24-ho zhovtnya 2020. Na Kirovohradshchyni pravookhorontsi vykryly merezhu pidkupu vybortsiv, https://mvs.gov.ua/uk/press-center/news/Na_Kirovogradshchini_pravoohoronci_vikrili_merezhu_pidkupu_viborciv_35495, inf. 29.04.2021.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2021.7.1.101-118
Data publikacji: 2021-10-06 12:27:20
Data złożenia artykułu: 2021-10-04 10:30:19


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2131
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Yevheniya Yuriychuk, Dmytro Antoniuk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.