Policja wobec zagadnienia ukraińskiego na Wołyniu w świetle interpelacji poselskich z lat 1922–1924
Streszczenie w języku polskim
Poselskie interpelacje są cennym materiałem dla badań polityki narodowościowej Polski w latach 1918–1939 (w tym i stosunków polsko-ukraińskich) oraz roli i miejsca policji w życiu społeczno-politycznym państwa. Należy jednak pamiętać, że poselskie interpelacje nie zawsze były obiektywne, a posłowie mogli podawać nie zawsze sprawdzone dane. Jest to więc źródło, którym należy posługiwać się z pewną ostrożnością.
Wizerunek organów policyjnych w świetle interpelacji posłów reprezentujących mniejszości narodowe był przeważnie negatywny. W licznych interpelacjach oskarżano policję o stosowanie nieuzasadnionych środków represyjnych, prześladowań, bezpodstawnych środków przemocy w celu uzyskania przyznania się do winy oraz o wykorzystanie broni palnej do zastraszania ludności miejscowej. Należy zaznaczyć, że po każdej skardze przeprowadzano dochodzenie, lecz w większości wypadków rezultat nie był zadawalający dla strony pozywającej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Źródła archiwalne
Центральний державний архів громадських об’єднань України
Ф. 6. Центральний комітет Комуністичної партії Західної України, Оп. 1, Спр. 42.
Державний архів Волинської області
Ф. 46. Волинське воєводське управління, Оп. 9, Спр. 51–53, 99, 101–105.
Źródła drukowane
„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych” 1923, nr 2.
Rocznik statystyki Rzeczypospolitej Polski, rok wydania II 1923, Warszawa 1924.
Ustawa z 24 lipca 1919 r. o Policji Państwowej, „Dziennik Praw Państwa Polskiego” 1919, nr 61, poz. 363.
Ustawa z dnia 4 lutego 1921 r. o unormowaniu stanu prawno-politycznego na ziemiach przyłączonych do obszaru Rzeczypospolitej na podstawie umowy o preliminaryjnym pokoju i rozejmie podpisanej w Rydze dnia 12 października 1920 r., „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polski” 1921, nr 16, poz. 93.
Opracowania
Bączkowski W., Nie jesteśmy ukrainofilami, „Biuletyn Polsko-Ukraiński” 1935, nr 3 (90), [przedruk w:] „Eurazja. Ośrodek Studiów Wschodnich” 1997, nr 1.
Bączkowski W., Zarys podstaw rozwiązania problemu ukraińskiego w Polsce, „Biuletyn Polsko-Ukraiński” 1935, nr 7 (94), [przedruk w:] „Eurazja. Ośrodek Studiów Wschodnich” 1997, nr 1.
Benecke W., Polityka Gustawa Stresemanna a mniejszość ukraińska w Rzeczypospolitej Polskiej (1922– 1930), „Studia Historyczne”, Polska Akademia Nauk – Oddział w Krakowie, 2002, z. 2.
Gierowska-Kałłaur J., Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 r. – 9 września 1920 r.), Warsza¬wa 2003.
Hryciuk G., Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931– 1948, Toruń 2005.
Kęsik J., Województwo wołyńskie 1921–1939 w świetle liczb i faktów, „Przegląd Wschodni” 1997, t. 4, z. 1 (13).
Kozyra W., Ziemia Wołyńska w okresie funkcjonowania administracji Zarządu Cywilnego Ziem Wschod¬nich i Zarządu Cywilnego Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego (1919–1921), „Ukrainica Polonica” 2004, t. 1.
Kuczerepa M., Polityka II Rzeczypospolitej wobec Ukraińców na Wołyniu w latach 1921–1939, „Przegląd Wschodni” 1997, t. 4, z. 1 (13).
Kuprianowicz G., Policja Państwowa województwa lubelskiego wobec kwestii ukraińskiej w latach 1919– 1926, „Res Historica” 2000, nr 11.
Mędrzecki W., Województwo wołyńskie 1921–1939. Elementy przemian społecznych, politycznych, cywi-lizacyjnych, Wrocław 1988.
Misiuk A., Policja Państwowa 1919–1939. Powstanie, organizacja, kierunki działania, Warszawa 1996.
Papierzyńska-Turek M., Sprawa ukraińska w Drugiej Rzeczypospolitej 1922–1926, Kraków 1979.
Razyhrayev O., Działalność oraz organizacja Wydziału IV-D oraz Służby Informacyjnej na Wołyniu w latach 1920–1924, „Rocznik Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów” 2009, t. 4/5.
Razyhrayev O., Policja Polityczna w województwie wołyńskim w latach 1924–1926, [w:] Na straży ładu i bezpieczeństwa. Formacje milicyjno-policyjne ziem polskich od czasów najdawniejszych od współ-czesności, red. A. Duszyk, K. Latawiec, Radom 2009.
Razyhrayev O., Organizacja Komendy Wojewódzkiej oraz Komend Powiatowych Policji Państwowej w wo-jewództwie wołyńskim w latach 1921–1939, „Rocznik Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraiń¬skich Uniwersytetów” 2010, t.6.
Sokołowski M., Nadużycia Policji Państwowej w świetle wystąpień poselskich w Sejmie II RP, „Przegląd Policyjny” 2003, nr 3–4.
Szumiło M., Antoni Wasyńczuk (1885–1935). Rzecznik porozumienia polsko-ukraińskiego z ziemi chełm-skiej, „Przegląd Wschodni” 2000, t. 6, z. 4.
Szumiło M., Ukraińska elita polityczna w Drugiej Rzeczypospolitej (1920–1930), „Dzieje Najnowsze” 2002, nr 3.
Szumiło M., Ukraińska Reprezentacja Parlamentarna w Sejmie i Senacie RP (1928–1939), Warszawa 2007.
Zaporowski Z., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939: działalność posłów, parlamentarne koncepcje Józefa Piłsudskiego, mniejszości narodowe, Lublin 1992.
Zaporowski Z., Ukraińska Reprezentacja Parlamentarna Wołynia 1931–1939, „Res Historica” 1998, z. 4.
Козира В., Політика Міністерства Внутрішніх Справ Польської Республіки щодо Східних Кресів у 1918–1926 рр., „Ukrainica Polonica” 2005, t. 2.
Крамар Ю., Національні меншини в політиці воєводської адміністрації Г. Юзевського на Волині (1928–1938), „Науковий вісник ВДУ”, Серія: Історія, 2000, № 1.
Кучерепа М., Етнодемографічні зміни у Волинському воєводстві 1921–1939 рр., „Науковий вісник ВДУ”, Серія: Історія, 2000, № 3.
Кучерепа М., Давидюк Р., Волинське українське об’єднання: 1931–1939, Луцьк 2001.
Кучерепа М., Національна політика Польщі щодо українців напередодні Другої світової війни, „Науковий вісник ВДУ”, Серія: Історія, 2001, №11.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2015.1.2.11
Data publikacji: 2016-06-09 11:23:33
Data złożenia artykułu: 2016-06-09 09:36:35
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2016 Oleh Razyhrayev
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.