Народное движение представляло различные позиции по отношению к национальным меньшинствам, проживавшим в Польше в межвоенный период. Отношение к славянским меньшинствам было другим, чем отношение к еврейскому меньшинству и иным национальным группам. В 1920-е годы доброжелательная позиция по отношению к славянским меньшинствам была представлена Польской народной партией Освобождение, Крестьянская партия и Польская народная партия Левых, в то время как ПНП Пяст оставалась недоброжелательной. В 1930-х годах, после воссоединения Народной партии, политики и лидеры партии проповедовали необходимость внесения далеко идущих изменений и реформ в восточные пограничные районы. Они подчеркивали, что забота о благоприятных отношениях со славянскими меньшинствами вызвана прежде всего заботой об интересах польского государства, чтобы меньшинства не были причиной беспорядков и внутренних споров. По мнению представителей Народной партии, необходимо было сотрудничать в сфере крестьянских интересов, изменить общественное сознание и стремиться к созданию союза славянских государств. Они видели источник интеграции и силы государства в гармоничном сосуществовании всех граждан Польского государства, независимо от их национальности.

Źródła archiwalne

Archiwum Zakładu Historii Ruchu Ludowego

Zespół Akt Stronnictwa Chłopskiego (1926–1931)

Źródła drukowane

BojkoJ., Albin J., Notatki Jakuba Bojki z posiedzenia Klubu parlamentarnego PSL Piast w 1922 i 1923 r., „Ze skarbca Kultury. Biuletyn Informacyjny Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” 1975, nr 26, t. 21.

Kuncewicz J., Przebudowa. Rzecz o życiu i ustroju Polski, Lublin 1990.

Materiały źródłowe do historii polskiego ruchu ludowego, t. 3: 1931–1939, zebrał i oprac. J. Borkowski, J. Kowal, Warszawa 1966.

Materiały źródłowe do historii polskiego ruchu ludowego, t. 1: 1864–1918, zebrali i oprac. K. Dunin-Wąsowicz i inni, Warszawa 1966.

Miłkowski S., Pisma publicystyczne 1932–1939, oprac. W. Piątkowski 1998.

Programy partii i stronnictw politycznych w Polsce w latach 1918–1939, oprac. E. Orlof, A. Pasternak, Rzeszów 1993.

Programy stronnictw ludowych. Zbiór dokumentów, oprac. S. Lato, W. Stankiewicz, Warszawa 1969.

Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm Ustawodawczy.

Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, okresy I, II.

Witos W., Czasy i ludzie, Tarnów 1926.

Witos W., Dzieła wybrane, t. 1: Moje wspomnienia, przedm. i przypisy E. Karczewski, J.R. Szaflik, Warszawa 1988.

Witos W., Dzieła wybrane, t. 2: Moje wspomnienia, przedm. i przypisy E. Karczewski, J.R. Szaflik, Warszawa 1990.

Prasa

„Echo Warszawskie” 1924.

„Gazeta Chłopska” 1926.

„Gazeta Grudziądzka” 1923, nr 62.

„Ludowiec. Gazeta Ludowa” 1923.

„Piast” 1919, 1923, 1924, 1927.

„Włościanin” 1923, 1924.

„Wola Ludu” 1924.

Monografie i opracowania zbiorowe

Adamczyk A., Pastuszka S., Konstytucje polskie w rozwoju dziejowym 1791–1982, Warszawa 1985.

Adamowicz Z., Mniejszości narodowe w Polsce, [w:] Mniejszości narodowe w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. J. Jachymek, Lublin 1992.

Chałupczak H., Browarek T., Mniejszości narodowe w Polsce 1918–1995, Lublin 2000.

Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921–1939, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1979.

Gomułka K., Białorusini w II RP, Gdańsk 1992.

Hauser P., Jedność w wielości. Problemy narodowościowe Rzeczypospolitej w okresie 1918–1939 i ich następstwa, [w:] Do niepodległości 1918, 1944/1945, 1989. Wizje – Drogi – Spełnienie, red. W. Wrzesiński, Warszawa 1998.

Hemmerling Z., Łuczak A., Kresy i słowiańskie mniejszości narodowe w koncepcjach ruchu ludowego, [w:] Polska myśl polityczna XIX i XX wieku, t. 6: Między Polską etniczną a historyczną, red. W. Wrzesiński, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.

Jachymek J., Myśl polityczna Jerzego Kuncewicza, [w:] Jerzy Kuncewicz – ludowiec, polityk, publicysta, Kazimierz Dolny 1993.

Jachymek J., Myśl polityczna Polskiego Stronnictwa Ludowego Wyzwolenie 1918–1931, Lublin 1981.

Jachymek J., Polskie Stronnictwo Ludowe Lewica (1913–1924). Studium o powstaniu, działalności i rozkładzie ugrupowania politycznego, Lublin 1991.

Jachymek J., Rozwiązanie problemu mniejszości narodowych. Ruch ludowy (do 1939 roku), [w:] Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. J. Jachymek, W. Paruch, Lublin 2001.

Janusz G., Ochrona praw mniejszości narodowych w Europie, Lublin 2011.

Kirwiel E., Kresy Północno-Wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939. Oblicze polityczne, Lublin 2011.

Kirwiel E., Witos o Kresach, [w:] Idee, państwo, ludowcy. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Jana Jachymka, red. E. Maj, S. Michałowski, A. Wójcik, Lublin 2009.

Koko E., Wolni z wolnymi. PPS wobec kwestii ukraińskiej w latach 1918–1925, Gdańsk 1991.

KołodziejczykA., Myśl polityczna Macieja Rataja. Studia i szkice, Warszawa 1990.

Kudłaszyk A., Myśl polityczna Bolesława Wysłoucha 1855–1937, Wrocław 1978.

Maj E., „Od biernej masy plemiennej” do „komiwojażera”. Narodowa Demokracja (do 1939 roku), [w:] Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. J. Jachymek, W. Paruch, Lublin 2001.

MichałowskiS., Myśl polityczna Polskiej Partii Socjalistycznej (1918–1939), Lublin 1994.

Michowicz W., Problemy mniejszości narodowych, [w:] Polska odrodzona 1918–1939, red. J. Tomicki, Warszawa 1982.

Mniejszości narodowe w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. J. Jachymek, Lublin 1992.

Piotrowski D., Koncepcje rozwiązywania konfliktów narodowościowych w enuncjacjach programowych polskich partii i ugrupowań politycznych w latach 1926–1945. Komunikat z badań, [w:] Oblicze i koncepcje rozwiązywania konfliktów w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. A. Wojtas, M. Strzelecki, Bydgoszcz 2000.

Podgajna E., Mniejszości narodowe w myślipolitycznej Stronnictwa Chłopskiego (1926–1931), [w:] Myśl polityczna w społeczeństwie informacyjnym, red. E. Maj, E. Kirwiel, E. Podgajna, Lublin 2015.

Podgajna E., Myśl polityczna Wincentego Witosa (1874–1945), Lublin 1918.

Podgajna E., Stronnictwo Chłopskie 1926–1931). Studium z dziejów myśli politycznej, Lublin 2011.

Srebrakowski A., Struktura narodowościowa Kresów Północno-Wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1931–1939, [w:] Przemiany narodowościowe na Kresach wschodnich II Rzeczypospolitej 1931–1948, red. S. Ciesielski, Toruń 2003.

StępieńS., Życie religijne społeczności ukraińskiej w II Rzeczypospolitej, [w:] Polska – Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, t. 1, Studia z dziejów chrześcijaństwa na pograniczu etnicznym, red. S. Stępień, Przemyśl 1990.

Syrnyk M., Ukraińcy w Polsce 1918–1939. Oświata i szkolnictwo, Wrocław 1996.

Szaflik J.R., Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” 1926–1931, Warszawa 1970.

Tomaszewski J., Ojczyzna nie tylko Polaków. Mniejszości narodowe w Polsce w latach 1918–1939, Warszawa 1985.

Wójcik A., Myśl polityczna Stanisława Augusta Thugutta (1873–1941), Lublin 1992.

Żarnowski J., Społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, Warszawa 1973.

Artykuły w czasopismach naukowych

Siemakowicz M., Organizacja szkolnictwa dla ludności białoruskiej w II Rzeczypospolitej, „Białoruskie Zeszyty Historyczne” 1999, nr 12.

Stankiewicz W., Pakt Lanckoroński, „Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego” 1959, nr 1