Narracja i tekst literacki jako źródło samowiedzy i samopoznania

Katarzyna Filutowska

Streszczenie w języku polskim


Artykuł dotyczy poznawczej funkcji literatury. Pokazuję, że ze względu na swoją narracyjną, mimetyczną strukturę literackie narracje umożliwiają nam utożsamianie się z fikcyjnymi bohaterami, a w ten sposób poszerzają nasz horyzont poznawczy i wpływają na nasze własne opowieści biograficzne. W tym procesie zyskujemy możliwość przemyślenia i opowiedzenia na nowo naszych autonarracji i dowiedzenia się, kim naprawdę jesteśmy i co to znaczy być sobą. Aby to udowodnić, odwołuję się do krytyki etycznej Marty Nussbaum i Wayne`a C. Bootha z jednej strony oraz do koncepcji tożsamości narracyjnej Paula Ricoeura, Alasdair`a MacIntyre`a, Charlesa Taylora, Maryi Schechtman i Davida De Grazii z drugiej. Argumentuję, że taka wzajemna wymiana pomiędzy tożsamością czytelnika i tożsamością fikcyjnej postaci jest możliwa, ponieważ obydwie one mają charakter narracyjny.


Słowa kluczowe


narracja; tożsamość narracyjna; podmiotowość; ja; samowiedza; life-story; poznawcza funkcja literatury

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Booth, Wayne C., The Company We Keep. An Ethics of Fiction, University of California Press, Berkeley/ Los Angeles/ London 1988.

Carr, David, Narrative and the Real World: an Argument for Continuity, “History and Theory”, 1986, Vol. 25, No. 2, pp. 117-131.

DeGrazia, David, Human Identity and Bioethics, Cambridge University Press, Cambridge/ New York/ Melbourne/ Madrid/ Cape Town/ Singapore/ Sao Paulo 2005.

Gibson, John, Literature and Knowledge, in: Richard Eldridge (ed.), The Oxford Handbook of Philosophy and Literature, Oxford University Press, New York 2009, pp. 467-485.

Ingarden, Roman, Das literarische Kunstwerk. Mit einem Anhang von den Funktionen der Sprache im Theaterschauspiel, Max Niemeyer Verlag, Tübingen 1965.

MacIntyre, Alasdair, After Virtue. A Study in Moral Theory, University of Notre Dame Press, Notre Dame, Indiana 1984.

McNeely Farren, Katrina, Narrative Identity in Paul Ricoeur and Luce Irigaray: The Circularity Between Self and Other, Michigan Technological University 2010, http://gradworks.umi.com/3403377.pdf (access 1.1.2017).

Mink, Louis O., Narrative Form as a Cognitive Instrument in: Geoffrey Roberts (ed.), The History and Narrative Reader, Routledge, London/ New York 2001, pp. 211-220.

Nussbaum, Martha C., Upheavals of Thought. The Intelligence of Emotions, Cambridge University Press, New York 2008.

Nussbaum, Martha Craven, Love`s Knowledge: Essays on Philosophy and Literature, Oxford University Press, New York/ Oxford 1992.

Ricoeur, Paul, Oneself as Another, The University of Chicago Press, Chicago/ London 1992.

Ricoeur, Paul, The Rule of Metaphor. Multi-disciplinary Studies of the Creation of Meaning in Language, Routledge & Kegan Paul, London 1986.

Ricoeur, Paul, Time and Narrative, Volume 1, The University of Chicago Press, Chicago/ London 1984.

Ricoeur, Paul, Time and Narrative, Volume 3, The University of Chicago Press, Chicago/ London 1988.

Riska, Augustin, Language and Logic in the Work of Roman Ingarden in: Anna-Teresa Tymieniecka (ed.), Ingardeniana. A Spectrum of Specialized Studies Establishing the Field of Research, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht/ Boston 1976, pp. 187-218.

Routledge Encyclopedia of Narrative Theory, David Herman, Manfred Jahn, Marie-Louise Ryan (eds.), Routledge. Taylor&Francis Group, London and New York 2010.

Schechtman, Marya, The Constitution of Selves, Cornell University Press, New York/ London 2007.

Taylor, Charles, Sources of the Self. The Making of the Modern Identity, Harvard University Press, Cambridge/ Oakleigh 1992.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2016.20.15
Data publikacji: 2017-05-08 13:08:08
Data złożenia artykułu: 2017-02-21 16:51:31


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1527
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Katarzyna Filutowska

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl