O splątaniu faktów i wartości w koncepcji Hilarego Putnama

Ewa Rosiak-Zięba

Streszczenie w języku polskim


Przedmiotem artykułu jest analiza tezy Hilarego Putnama o splątaniu faktów i wartości wraz z wybranymi argumentami, jakie filozof ten formułuje gwoli jej wsparcia. Jednym z  głównych celów, jakim ma ona służyć jest pogodzenie nauki z etyką, kładące kres wyobrażeniu, iż ta pierwsza jest neutralna pod względem wartości. Jakkolwiek polemiczne uwagi Putnama pod adresem stanowisk sprzecznych z tytułową tezą wydają się dość jasne, niektóre argumenty konstruktywne na rzecz jej wsparcia są nieco enigmatyczne. Celem tego artykułu jest objaśnienie tych ostatnich. W pierwszej części tekstu krótko omawiam argumenty Putnama wymierzone w dychotomię fakty – wartości, którą przeczy tytułowej tezie. W dalszej części eseju omawiam kwestię tzw. gęstych pojęć, które mogą stanowić kontrprzykłady dla wspomnianej dychotomii, oraz skorelowaną z tytułową tezę o współzależności opisu i oceny.


Słowa kluczowe


Putnam; fakt; wartość; splątanie; dychotomia

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Feleppa R., Quine, Davidson and the Naturalization of metaethics, “Dialectica” 2001, Vol. 55, No. 2, pp. 145–166.

Flanagan O.J. Jr., Quinean Ethics, “Ethics” 1982, Vol. 93, No. 1, pp. 56–74.

Gibson R.F., Flanagan on Quinean Ethics, “Ethics” 1988, Vol. 98, No. 3, pp. 534–-540.

Harcourt E., Thomas A., Thick Concepts, Analysis, and Reductionism, [in:] S. Kirchin (ed.), Thick Concepts, Oxford University Press, Oxford 2013.

Hume D., A Treatise of Human Nature, Oxford University Press, Oxford 1978.

Kołakowski L., Filozofia pozytywistyczna. Od Hume’a do Koła Wiedeńskiego, PWN, Warszawa 2003.

Kotarbińska J., Ewolucja Koła Wiedeńskiego, [in:] id., Z zagadnień teorii nauki i teorii języka, PWN, Warszawa, 1990, pp. 106–127.

Putnam H., Reason, Truth and History, 14 ed. unchanged, Cambridge University Press 1998.

Putnam H., Wiele twarzy realizmu, [in:] id., Wiele twarzy realizmu i inne eseje, transl. by A. Grobler, PWN, Warszawa 1998, pp. 325–430 (The Many Faces of Realism, [in:] id., The Many Faces of Realism, Open Court Publishing Company, La Salle, Illinois, 1987, pp. 1–91).

Putnam H., Cóż po filozofie?, [in:] id., Wiele twarzy realizmu i inne eseje, transl. by B, Stanosz, PWN, Warszawa 1998, pp. 475–496. (Why is a Philosopher, [in:] id., Realism with a Human Face, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts 1990, pp. 105–119, 329).

Putnam H., Odpowiedź Gary’emu Ebbsowi, [in:] id., Wiele twarzy realizmu i inne eseje, transl. by B. Stanosz, PWN, Warszawa 1998, pp. 497–517 (Reply to Gary Ebbs, “Philosophical Topics” 1992, Vol. 20, No. 1, The Philosophy of Hilary Putnam. Replies, pp. 347–58, 402–403).

Putnam H., The Collapse of the Fact/Value Dichotomy and Other Essays, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts and London, England 2002.

Putnam H., Ethics without Ontology, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts and London, England 2004.

Putnam H., For ethics and economics without the dichotomies, [in:] H. Putnam, V. Walsch (eds.), The End of Value-Free Economics, Routledge 2011, pp. 111–129.

Quine W. O., O naturze wartości moralnych, [in:] id., Granice wiedzy i inne eseje filozoficzne, transl. by B. Stanosz, PIW, Warszawa 1986, pp. 163–174 (On the Nature of Moral Values, [in:] A. J. Goldman, J. Kim (eds.), Values and Morals, Reidel Publ. Co., Dordrecht, Holland 1978).

Quine W. O., Dwa dogmaty empiryzmu, [in:] id., Z punktu widzenia logiki, transl. by B, Stanosz, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000, pp. 49–75 (Two Dogmas of Empiricism, “Philosophical Review” 1952, 60, pp. 20–43).

Roberts D., Shapelessness and the Thick, „Ethics” 2011, Vol. 121, No. 3 (April), s. 489–520; http://www.jstor.org/stable/10.1086/658898 [retrieved: 30.09.2017].

Rosiak-Zięba E., Quine’a koncepcja etyki znaturalizowanej, [in:] J. Nowotniak (ed.), Konteksty wartości, OW SGH, Warszawa 2016, pp. 77–97.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2018.25.69
Data publikacji: 2018-07-31 21:30:06
Data złożenia artykułu: 2018-01-12 04:17:29


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1615
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Ewa Rosiak-Zięba

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl