Irlandzki patriotyzm George’a Berkeleya w latach 1734–1753

Marta Szymańska-Lewoszewska

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest analiza prac brytyjskiego filozofa George’a Berkeleya z okresu jego pobytu w Cloyne w Irlandii w latach 1734–1753 pod kątem protestanckiego patriotyzmu irlandzkiego w pierwszej połowie XVIII wieku. W pierwszej części artykułu zostanie przedstawiona ogólna charakterystyka protestanckiego patriotyzmu irlandzkiego we wskazanym okresie. W drugiej części artykułu odwołam się do zaangażowania Berkeleya w poprawę warunków życia społeczeństwa Irlandii. Analizie zostaną poddane postulaty filozofa w zakresie życia religijnego, gospodarczego i społeczno-politycznego społeczeństwa Irlandii. W wyniku analizy zostanie przedstawiona interpretacja Berkeleyowskiego patriotyzmu irlandzkiego, który był ufundowany na postulacie dążenia do dobra wspólnoty. W koncepcji filozofa jej rozumienie było zależne od okoliczności historycznych. W teoretycznym ujęciu wspólnota oznaczała dla niego ludzkość jako taką, w praktyce – wspólnotę Kościoła anglikańskiego, wspólnotę terytorialną, a także wspólnotę państwową, którą Irlandia tworzyła wraz z Wielką Brytanią w ramach rozwijającego się Imperium Brytyjskiego.


Słowa kluczowe


Berkeley; Irlandia; XVIII-wieczny patriotyzm irlandzki; protestantyzm

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Dzieła George’a Berkeleya

Berkeley G., Alkifron, tłum., wstępem i przypisami opatrzył M. Olszewski, Wyd. Marek Derewiecki, Kęty 2008.

Berkeley G., Próba stworzenia nowej teorii widzenia i inne eseje filozoficzne, tłum. A. Grzeliński i Translatorium Instytutu Filozofii UMK, Wydawnictwo Naukowe UMK w Toruniu, Toruń 2011.

Berkeley G., Próba zapobieżenia upadkowi Wielkiej Brytanii, tłum. Adam Grzeliński i Marta Szymańska-Lewoszewska, [w:] Z badań nad filozofią XVII wieku, jej źródłami i kontynuacjami, red. H. Jakuszko, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2013.

Berkeley G., Siris, tłum. A. Grzeliński i M. Szymańska-Lewoszewska, Wydawnictwo Naukowe UMK w Toruniu, Toruń 2013.

The Correspondence of George Berkeley, red. M. A. Hight, Cambridge University Press, New York 2013.

The Works of George Berkeley, red. A. A. Luce and T. E. Jessop, Thomas Nelson, London, Edinburgh, Paris, Melbourne, Toronto, New York 1948–1957.

Opracowania

Breuninger, S. A Panacea for the Nation: Berkeley’s Tar-water and Irish Domestic Development, „Études irlandaises”, nr 34.2, 2009, s. 29–41,

http://etudesirlandaises.revues.org/2618 [dostęp: 27.05.2015].

Breuninger S., Recovering Bishop Berkeley: Virtue and Society in the Anglo-Irish Context, Palgrave Macmillan, New York 2010.

Connolly S. J., Religion, Law and Power, The Making of Protestant Ireland 1660–1760, Oxford University Press, New York 2002.

Hoppit J., Parliaments, Nations, and Identities in Britain and Ireland, 1660–1850, Manchester University Press, Manchester, England 2003.

Hutchinson J., The Dynamics of Cultural Nationalism: The Gaelic Revival and the Creation of the Irish Nation State, Allen & Unwin, Londyn 1987.

Ireland and the British Empire, red. K. Kenny, Oxford University Press, New York 2004.

Johnston J., Berkeley's Influence as an Economist, „Hermathena” 1953, t. LXXXII, s. 76–89, [w:] R. Johnston, Century of Endeavour, A Fa-ther and Son Overview of the 20th Century, 1998, http://www.rjtechne.org/cen tury130703/ [dostęp: 27.05.2015].

Kidd C., North Britishness and the Nature of Eighteenth-Century British Patriotisms, „The Historical Journal” 1996, t. 39, nr 2, s. 361–382.

Leerssen J. T., Mere Irish and Fior-Ghael: Studies in the Idea of Irish Nationality, Its Development and Literary Expressions prior to Nineteenth Century, University of Notre Dame Press, Notre Dame 1986.

Livesey J., The Dublin Society in Eighteenth-Century Irish Political Thought, „The Historical Journal” 2004, t. 47, nr. 3, s. 615–640.

Luce A. A., The Life of Berkeley, Bishop of Cloyne, Thomas Nelson and Sons, New York 1949.

Luce A. A., Jessop T. E., A Bibliography of George Berkeley. With an Inventory of Berkeley's Manuscript Remains, wyd. II, Martinus Nijhoff, The Hague 1973.

Political Discourse in Seventeenth- and Eighteenth-Century Ireland, red. D. G. Boyce, R. Eccleshall, V. Geoghegan, Palgrave, Hampshire, New York 2001.

Protestantism and National Identity. Britain and Ireland, c.1650–c.1850, red. T. Calydon, I. McBride, Cambridge University Press, New York 1997.

Social Networks in the Long Eighteenth Century: Clubs, Literary Salons, Textual Coteries, red. I. Baird, Cambrigde Scholars Publishers, Newcastle-Tyne 2014.

Stock J., An Account of the Life of George Berkeley, D. D. Late Bishop of Cloyne in Ireland, [w:] G. Berkeley, red. D. R. Wilkins, 1776, http:// www.maths.tcd.ie/~dwilkins/Berkeley/Stock/Life.html [dostęp: 20. 11.2015].

The Cambridge Companion to Berkeley, red. K. P. Winkler, Cambridge University Press 2005.

Z badań na filozofią XVII wieku, jej źródłami i kontynuacjami, red. H. Jakuszko, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2013.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2015.15.49
Data publikacji: 2015-12-15 02:20:18
Data złożenia artykułu: 2015-06-30 22:12:20


Statystyki


Widoczność abstraktów - 866
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Marta Szymańska-Lewoszewska

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl