Liebst du Europa? "Philosophischer Traum" von einer neuen Gesellschaft oder kritische Skizze über das "bisher unbekannte" Europa, Totalitarismus, "Geschwafel", Oikophobie und Whataboutism

Lech Zdybel

Abstract


Der Artikel greift die Frage auf, ob Europäische Union wirklich eine Utopie ist. Die Quelle einer so formulierten Frage sind Meinungen von vielen Analytikern der politischen Europa-Bühne. Sie behaupten, dass die EU der nächste Versuch sei, ein utopisches sozialpolitisches Projekt zu verwirklichen. Manche meinen, dass die EU eine neue Form der marxistisch-kommunistischen Utopie sei, ergo ein totalitäres System. Im Artikel stelle ich die These auf, dass diese Kritiker recht haben können. Ich suche nach Argumenten, die für eine solche Meinung sprechen würden und analysiere bestimmte Praktiken und Werte, die in der EU gefördert werden. Ich bestimme, ob sie Merkmale eines utopisch-totalitären Denkens und Wirkens aufweisen und deute auf ihre ideellen philosophischen Wurzeln hin. Im Endergebnis drücke ich die Überzeugung aus, dass die EU-Politik ˗ in der Wertesphäre ˗ der Oikophobie als einer eigentümlichen Ideologie mit totalitären Eigenschaften untergeordnet ist.


Schlagworte


Europäische Union; Utopie; Totalitarismus; Oikophobie; Whataboutism; Anna Kołakowska; Roger Scruton; Thomas More; Irena Wóycicka

Literaturhinweise


Baader, Roland. Śmiercionośne myśli. Dlaczego intelektualiści niszczą nasz świat. Tłum. Tomasz Gabiś. Wrocław: WYDAWNICTWO „WEKTORY”, 2009.

Bachryj-Krzywaźnia, Maciej, „Tożsamość Europy – tożsamość europejska.” W: Procesy integracyjne i dezintegracyjne w Europie. Podręcznik akademicki, red. nauk. Anna Pacześniak, Monika Klimowicz, 297–317. Wrocław: OTO-Wrocław, 2014.

Baczko, Bronisław. Wyobrażenia społeczne. Szkice o nadziei i pamięci zbiorowej. Tłum. Małgorzata Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.

Berman, Paul. Opowieść o dwóch utopiach. Ewolucja polityczna pokolenia ’68. Tłum. Piotr Nowakowski. Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS, 2008.

Bondanella, Peter. Umberto Eco. Semiotyka, literatura, kultura masowa. Tłum. Michał P. Markowski. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1997.

Boratyński, Jakub. „Uchodźcy w Polsce.” Uchodźcy, 1996, nr 1: 4–12.

Carrѐre d’Encausse, Hélѐne. „Pytania o architekturę Europy.” Arka, 1995, nr 55: 3–13.

Człowiek europejski – korzenie i droga, red. Irena Wojnar, Mikołaj Ł. Lipowski. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”, 2010.

Chmielewski, Adam. Filozofia Poppera. Analiza krytyczna. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995.

Chomsky, Noam A. „Zbrodniczy wolny świat. N. Chomsky w internetowej wymianie zdań z Andrzejem Łodyńskim.” Gazeta Wyborcza, 1995, nr 302: 11–13.

Delanty, Gerard. Odkrywanie Europy. Idea, tożsamość, rzeczywistość. Tłum. Renata Włodek. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.

Derrida, Jacques., Habermas, Juergen. „Europa, jaka śni się filozofom.” Tłum. Andrzej Ko-packi. Gazeta Wyborcza, 2003, nr 134: 16–17.

Eco, Umberto. „Korzenie Europy.” W: Tenże, Rakiem. Gorąca wojna i populizm mediów, Tłum. Joanna Ugniewska, Krzysztof Żaboklicki, Anna Wasilewska, 291–293. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2007.

Eco, Umberto. Rakiem. Gorąca wojna i populizm mediów. Tłum. Joanna Ugniewska, Krzysztof Żaboklicki, Anna Wasilewska. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2007.

Europa jutra. Europejski rynek wewnętrzny jako zadanie kulturalne i gospodarcze, red. nauk. Peter Koslowski. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskie-go, 1994.

„Europę ogarnia pośmiertny bezwład ostrzega Jürgen Habermas, wybitny niemiecki filozof.” Europa. Magazyn Idei „Dziennika”, 2008, nr 224: 2–4.

Gobin, Corinne. „Fałszerze Europy socjalnej.” Tłum. Zbigniew M. Kowalewski. W: Koniec Europy jaką znamy, red. Przemysław Wielgosz, 33–42. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2013.

Karska, Anna [właśc. Wóycicka, Irena]. „Choroba niemieckiej tożsamości.” Aneks. Kwartalnik Polityczny, 1986, nr 44: 134–140.

Koniec Europy jaką znamy. Tłum. Agata Czarnacka, Grzegorz Konat, Zbigniew Marcin Kowalewski, Magdalena Madej, Marta Makleson, Krystian Szadkowski, Jerzy Szygiel, Da-riusz Zalega, red. Przemysław Wielgosz. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2013.

Kumin, Judith. „Ochrona uchodźców czy ochrona przed uchodźcami?” Uchodźcy, 1996, nr 1: 23–25.

Lieben Sie Deutschland? Gefühle zur Lage der Nation. hrsg. von Marielouise Janssen-Jurreit. München; Zürich: Piper, 1985.

Markiewicz, Barbara. „Komu potrzebna jest dzisiaj filozofia polityki?” W: Filozofia polityki współcześnie, red. Jolanta Zdybel, Lech Zdybel, 51–65. Kraków: TAiWPN UNIVERSI-TAS, 2013.

Pietrzyk-Reeves, Dorota. „Wstęp.” W: Tożsamość Starego Kontynentu i przyszłość projektu europejskiego, red. Dorota Pietrzyk-Reeves, 9–14. Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, 2007.

Rand, Ayn. Powrót człowieka pierwotnego. Rewolucja antyprzemysłowa. Tłum. Zygmunt M. Czarnecki. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2003.

Rzegocki, Arkady. „Czy demokracja może być totalitarna?.” W: Totalitaryzm a zachodnia tradycja, red. Miłowit Kuniński, 206–221. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej i Księgarnia Akademicka, 2006.

Scruton, Roger, Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie. Tłum. Justyna Grzegorczyk, Rafał Paweł Wierzchosławski. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2017.

Seidler, Grzegorz Leopold. Notatki o terrorze jakobińskim. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1996.

Szahaj, Andrzej. Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska”. Warszawa: Aletheia, 2000.

Szahaj, Andrzej, Marek N. Jakubowski. Filozofia polityki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.

Tatarkiewicz, Władysław. Historia estetyki, t. III, Estetyka nowożytna. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1967.

Tożsamość Starego Kontynentu i przyszłość projektu europejskiego, red. Dorota Pietrzyk-Reeves. Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, 2007.

Walicki, Andrzej. Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.

Voegelin, Eric. Nowa nauka polityki. Tłum. Paweł Śpiewak. Warszawa: Aletheia, 1992.

Wielgus, Stanisław. „Eklektyzm.” W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 3, 65–67. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2002.

Wildstein, Bronisław. „To, co nie zostało zdekonstruowane, czyli Europa jako spełnienie lewicowej utopii.” W: Totalitaryzm a zachodnia tradycja, red. Miłowit Kuniński, 235–246. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej i Księgarnia Akademicka, 2006.

Grzegorz Żuk, Twierdza czy wspólnota? Europa w polskim dyskursie publicznym. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010.

https://europa.eu/european-union/about-eu/history/2010-today/2012/eu-nobel_pl (dostęp 29. 12.2018).

https://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/2003/05/31/europa-incerta-tra-rinascita-decadenza.html (dostęp 29.12.2018).

https://www.newsweek.pl/swiat/francja-zamachy-w-paryzu-seria-atakow-terrorystycznych/xls6sch (dostęp 29.12.2018).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2018.26.261-286
Date of publication: 2019-01-22 00:30:39
Date of submission: 2018-12-10 20:38:39


Statistiken


Sichtbarkeit von Abstracts - 1252
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indikatoren



Refbacks

  • Im Moment gibt es keine Refbacks


Copyright (c) 2019 Lech Zdybel

Lizenz-URL: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl