Czy kochasz Europę? „Filozoficzny sen” o nowym społeczeństwie, czyli szkic krytyczny o „nieznanej dotąd” Europie, totalitaryzmie, „bajdurzeniu”, ojkofobii i whataboutyzmie

Lech Zdybel

Streszczenie w języku polskim


Wielu analityków europejskiej polityki wyraża opinię, że Unia Europejska jest utopijnym projektem społeczno-politycznym. Są też tacy, którzy twierdzą wprost, że Unia jest nową utopią marksistowsko-komunistyczną, a więc jest systemem totalitarnym. Świadczyć mają o tym niektóre polityczne praktyki uprawiane w jej ramach oraz promowane w niej wartości. Artykuł jest próbą krytycznego zweryfikowania tego twierdzenia. Chodzi w nim o ustalenie czy wśród zjawisk kulturowych (zachodzących w Unii) są takie, które mają cechy utopijno-totalitarnego myślenia i działania. Przede wszystkim jednak chodzi o wyjaśnienie czy unijna polityka i utopia komunistyczna mają wspólne, ideowo-filozoficzne korzenie. W artykule znajdujemy też odpowiedź na pytanie czy polityka Unii została podporządkowana totalitarnej ideologii.


Słowa kluczowe


Unia Europejska; utopia; totalitaryzm; ojkofobia; whataboutyzm; Marielouise Janssen-Jurreit; Anna Kołakowska; Roger Scruton; Thomas More; Irena Wóycicka

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Baader, Roland. Śmiercionośne myśli. Dlaczego intelektualiści niszczą nasz świat. Tłum. Tomasz Gabiś. Wrocław: WYDAWNICTWO „WEKTORY”, 2009.

Bachryj-Krzywaźnia, Maciej, „Tożsamość Europy – tożsamość europejska.” W: Procesy integracyjne i dezintegracyjne w Europie. Podręcznik akademicki, red. nauk. Anna Pacześniak, Monika Klimowicz, 297–317. Wrocław: OTO-Wrocław, 2014.

Baczko, Bronisław. Wyobrażenia społeczne. Szkice o nadziei i pamięci zbiorowej. Tłum. Małgorzata Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.

Berman, Paul. Opowieść o dwóch utopiach. Ewolucja polityczna pokolenia ’68. Tłum. Piotr Nowakowski. Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS, 2008.

Bondanella, Peter. Umberto Eco. Semiotyka, literatura, kultura masowa. Tłum. Michał P. Markowski. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1997.

Boratyński, Jakub. „Uchodźcy w Polsce.” Uchodźcy, 1996, nr 1: 4–12.

Carrѐre d’Encausse, Hélѐne. „Pytania o architekturę Europy.” Arka, 1995, nr 55: 3–13.

Człowiek europejski – korzenie i droga, red. Irena Wojnar, Mikołaj Ł. Lipowski. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”, 2010.

Chmielewski, Adam. Filozofia Poppera. Analiza krytyczna. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995.

Chomsky, Noam A. „Zbrodniczy wolny świat. N. Chomsky w internetowej wymianie zdań z Andrzejem Łodyńskim.” Gazeta Wyborcza, 1995, nr 302: 11–13.

Delanty, Gerard. Odkrywanie Europy. Idea, tożsamość, rzeczywistość. Tłum. Renata Włodek. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.

Derrida, Jacques., Habermas, Juergen. „Europa, jaka śni się filozofom.” Tłum. Andrzej Ko-packi. Gazeta Wyborcza, 2003, nr 134: 16–17.

Eco, Umberto. „Korzenie Europy.” W: Tenże, Rakiem. Gorąca wojna i populizm mediów, Tłum. Joanna Ugniewska, Krzysztof Żaboklicki, Anna Wasilewska, 291–293. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2007.

Eco, Umberto. Rakiem. Gorąca wojna i populizm mediów. Tłum. Joanna Ugniewska, Krzysztof Żaboklicki, Anna Wasilewska. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2007.

Europa jutra. Europejski rynek wewnętrzny jako zadanie kulturalne i gospodarcze, red. nauk. Peter Koslowski. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskie-go, 1994.

„Europę ogarnia pośmiertny bezwład ostrzega Jürgen Habermas, wybitny niemiecki filozof.” Europa. Magazyn Idei „Dziennika”, 2008, nr 224: 2–4.

Gobin, Corinne. „Fałszerze Europy socjalnej.” Tłum. Zbigniew M. Kowalewski. W: Koniec Europy jaką znamy, red. Przemysław Wielgosz, 33–42. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2013.

Karska, Anna [właśc. Wóycicka, Irena]. „Choroba niemieckiej tożsamości.” Aneks. Kwartalnik Polityczny, 1986, nr 44: 134–140.

Koniec Europy jaką znamy. Tłum. Agata Czarnacka, Grzegorz Konat, Zbigniew Marcin Kowalewski, Magdalena Madej, Marta Makleson, Krystian Szadkowski, Jerzy Szygiel, Da-riusz Zalega, red. Przemysław Wielgosz. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2013.

Kumin, Judith. „Ochrona uchodźców czy ochrona przed uchodźcami?” Uchodźcy, 1996, nr 1: 23–25.

Lieben Sie Deutschland? Gefühle zur Lage der Nation. hrsg. von Marielouise Janssen-Jurreit. München; Zürich: Piper, 1985.

Markiewicz, Barbara. „Komu potrzebna jest dzisiaj filozofia polityki?” W: Filozofia polityki współcześnie, red. Jolanta Zdybel, Lech Zdybel, 51–65. Kraków: TAiWPN UNIVERSI-TAS, 2013.

Pietrzyk-Reeves, Dorota. „Wstęp.” W: Tożsamość Starego Kontynentu i przyszłość projektu europejskiego, red. Dorota Pietrzyk-Reeves, 9–14. Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, 2007.

Rand, Ayn. Powrót człowieka pierwotnego. Rewolucja antyprzemysłowa. Tłum. Zygmunt M. Czarnecki. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2003.

Rzegocki, Arkady. „Czy demokracja może być totalitarna?.” W: Totalitaryzm a zachodnia tradycja, red. Miłowit Kuniński, 206–221. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej i Księgarnia Akademicka, 2006.

Scruton, Roger, Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie. Tłum. Justyna Grzegorczyk, Rafał Paweł Wierzchosławski. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2017.

Seidler, Grzegorz Leopold. Notatki o terrorze jakobińskim. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1996.

Szahaj, Andrzej. Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska”. Warszawa: Aletheia, 2000.

Szahaj, Andrzej, Marek N. Jakubowski. Filozofia polityki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.

Tatarkiewicz, Władysław. Historia estetyki, t. III, Estetyka nowożytna. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1967.

Tożsamość Starego Kontynentu i przyszłość projektu europejskiego, red. Dorota Pietrzyk-Reeves. Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, 2007.

Walicki, Andrzej. Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.

Voegelin, Eric. Nowa nauka polityki. Tłum. Paweł Śpiewak. Warszawa: Aletheia, 1992.

Wielgus, Stanisław. „Eklektyzm.” W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 3, 65–67. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2002.

Wildstein, Bronisław. „To, co nie zostało zdekonstruowane, czyli Europa jako spełnienie lewicowej utopii.” W: Totalitaryzm a zachodnia tradycja, red. Miłowit Kuniński, 235–246. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej i Księgarnia Akademicka, 2006.

Grzegorz Żuk, Twierdza czy wspólnota? Europa w polskim dyskursie publicznym. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010.

https://europa.eu/european-union/about-eu/history/2010-today/2012/eu-nobel_pl (dostęp 29. 12.2018).

https://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/2003/05/31/europa-incerta-tra-rinascita-decadenza.html (dostęp 29.12.2018).

https://www.newsweek.pl/swiat/francja-zamachy-w-paryzu-seria-atakow-terrorystycznych/xls6sch (dostęp 29.12.2018).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2018.26.261-286
Data publikacji: 2019-01-22 00:30:39
Data złożenia artykułu: 2018-12-10 20:38:39


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1385
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Lech Zdybel

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl