Kultura w myśli św. Tomasza

Streszczenie w języku polskim

W artykule rekonstruuję i poddaję krytycznej analizie koncepcję kultury św. Tomasza z Akwinu. Rekonstrukcja historyczna służy celowi, jakim jest ukazanie: (a) ograniczeń Tomaszowej teorii kultury, a także (b) jej aktualność (oraz jej żywotność w kontekście innych dyscyplin filozoficznym, między innymi – filozofii biznesu). Choć Akwinata w swoich pismach nie rozważał bezpośrednio zagadnienia kultury, to zamierzony cel zostaje osiągnięty przez wpisanie omawianego zagadnienia w szerszy kontekst Tomaszowej etyki cnót. Uznając na wstępie, że kultura stanowi niejako duszę wspólnoty, wykazuję, że właśnie jako duchowy aspekt communitas, kultura jest adresatem obowiązków wynikających z cnoty sprawiedliwości. Następnie, uszczegóławiając analizę, ustalam, że cnotą, która najlepiej uchwytuje zagadnienie kultury w kontekście wspólnotowym, jest pietas (w polskich tłumaczeniach określana jako patriotyzm lub pietyzm), której przedmiotem jest to, co człowiek winny jest wspólnocie, z której pochodzi. Omawiam podstawowe sposoby realizacji cnoty pietas – cześć oraz służbę – oraz wskazuję, jak realizują się one w aspekcie kultury.