Rozważania o zmianach w rozumieniu patriotyzmu współcześnie

Lucyna Majewska

Streszczenie w języku polskim


Patriotyzm to miłość do ojczyzny, ale w rozumieniu bardzo dosłownym i raczej „agresywnym”, bo kojarzonym nawet z poświęceniem własnego życia. Takie rozumienie było i jest kojarzone z nacjonalizmem, raczej skrajnym, gdzie naród i ojczyzna to duma ponad wszystko, a inni są w pogardzie i nienawiści. W artykule zastanawiam się nad przekształceniami, jakim ulega rozumienie patriotyzmu; analizuję, czy są to zmiany w samej istocie pojęcia, czy może sięgają większej świadomości społecznej i kulturowej ludzkości, być może zmian także w rozumieniu pojęć: ojczyzna, naród, kraj. Rozpatruję również pewne zmiany w myśleniu o ludzkości, o byciu tożsamym ze społecznościami, które wybieramy do zamieszkiwania – niekoniecznie te same miejsca, gdzie się urodziliśmy – o tworzeniu więzi, zakorzenianiu się w danej wspólnocie, o szerszej dostępności informacji o ludzkości jako całości. Umieszczam też patriotyzm w kontekście kosmopolityzmu, połączenia dość nowego w filozofii, a jednak przekonującego, zwłaszcza w kontekście tworu, jakim jest kosmopolityczny patriotyzm.


Słowa kluczowe


patriotyzm; nacjonalizm; kosmopolityzm; kosmopolityczny patriotyzm; patria – kraj; natio – naród; zakorzenienie

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Appiah, Kwame Anthony. „Cosmopolitan patriots”. Critical Inquiry 23, nr 3 (1997): 617–639. DOI: 10.1086/448846

Bełza, Władysław. Katechizm polskiego dziecka. Lwów: Ossolineum, 1901.

Bocheński, Józef Maria. Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów. Warszawa: Oficyna Liberałów, 1988.

Burszta, Wojciech J. Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje. Poznań: Zysk i S-ka, 1998.

Cyceron. Pisma filozoficzne, t. II. Tłum. Wiktor Kornatowski. Warszawa: PWN, 1960.

Fidziński, Mikołaj. „Patriotyzm po polsku. Chodzą na wybory, wywieszają flagę. I powinni być gotowi zginąć za ojczyznę”. Next.gazeta.pl, 11.11.2021, https://next.gazeta.pl/next/7,151003,27789725,patriotyzm-po-polsku-chodza-na-wybory-wywieszaja-flage-i.html (dostęp: 13.04.2022).

Gellner, Ernest. Narody i nacjonalizm. Tłum. Tadeusz Hołówka. Warszawa: PIW, 1991.

Grzegorczyk, Andrzej. „Podstawy tolerancji i szacunku”. W: Andrzej Grzegorczyk. Schematy i człowiek. Szkice filozoficzne, 185–202. Warszawa: Znak, 1963.

Grzegorczyk, Andrzej. „W poszukiwaniu moralnej postawy pokoju”. W: Filozofia i pokój. Re-dakcja Studiów Filozoficznych, 189–210. Warszawa: PWN, 1971.

Grzegorczyk, Andrzej. Etyka w doświadczeniu wewnętrznym. Warszawa: Instytut Wydawni-czy PAX, 1989.

Grzybowski, Konstanty. Ojczyzna, naród, państwo. Warszawa: PIW, 1977.

Homer. Odyseja. Tłum. Lucjan Siemieński. Wrocław: Ossolineum, 2004.

Horvat, Ksenia Vidmar. „Cosmopolitan Patriotism”. W: Handbook of Patriotism, red. Mitja Sardoč, 1–14. Cham: Springer International Publishing AG, 2017.

Kotarbiński, Tadeusz. „Odpowiedź na ankietę na temat patriotyzmu”. W: Pisma etyczne, red. Paweł J. Smoczyński, 277. Wrocław: Ossolineum, 1987.

Kotarbiński, Tadeusz. „Wypowiedź na temat prawdy i na temat patriotyzmu”. W: Pisma etyczne, red. Paweł J. Smoczyński, 275–276. Wrocław: Ossolineum, 1987.

Leartios, Diogenes. Żywoty i poglądy słynnych filozofów. Tłum. Irena Krońska, Kazimierz Leśniak, Witold Olszewski. Warszawa: PWN, 1982.

MacIntyre, Alasdair. Is Patriotism A Virtue?. Kansas: University of Kansas, 1984.

Nussbaum, Martha. C. „Patriotism and Cosmopolitanism”. W: For Love of Country?, red. Martha. C.

Nussbaum, Joshua Cohen, 2–17. Boston: Beacon Press, 1996.

Ossowski, Stanisław. „O patriotyzmie”. W: Stanisław Ossowski. Dzieła. t. VI: Publicystyka.

Recenzje. Posłowie, Wspomnienia, 9–21. Warszawa: PWN, 1970.

Primoratz, Igor. „Patriotism”. Stanford Encyclopedia of Philosophy, https://plato.stanford.edu/entries/patriotism/ (dostęp: 13.04.2022).

Silva, Elisabete do Rosário Mendes. „Cosmopolitanism and patriotism: questions of identity, membership and belonging”. Annals of the University of Craiova, Series: Philology, English 2009, nr 1: 151–161.

Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, red. Władysław Kopaliński. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1989.

Trosiak, Cezary. „Współczesny polski patriotyzm: między wspólnotą narodową a wspólnotą regionalną”. Przegląd polityczny 19, nr 4 (2014): 159–176. DOI: 10.14746/pp.2014.19.4.11

Twardowski, Kazimierz. „O patriotyzmie”. W: Kazimierz Twardowski. Myśl, mowa i czyn, 436–455. Kraków: Copernicus Center Press, 2013.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2021.32.205-223
Data publikacji: 2022-04-17 23:42:05
Data złożenia artykułu: 2022-01-09 20:40:46


Statystyki


Widoczność abstraktów - 943
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Lucyna Majewska

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl