Email this article 
Hide
Show all
Wisdom as an Ethical Goal in the Professional Role of a Pedagogue
Abstract
Introduction: The topic of the article concerns the category of wisdom from the perspective of the role it plays in the profession of pedagogue. Wisdom was presented as the objective of professional development, with particular emphasis on its ethically non-neutral nature. The analyzes of the wisdom category were related to the broader axiological context and the perception of wisdom through the ethical prism of good.
Research Aim: The aim of the research is to pay special attention to the place and role of wisdom in the education of pedagogues, and not only its importance as a objective in the educational process. The idea is to show the ethical side of what wisdom is and what benefits would come from promoting the approximative nature of developing wisdom. Moreover, the emphasis in the text is on the conversion of knowledge into values and the phenomenon of axiological internalization as a key process in shaping the reflective, autonomous and responsible attitude of a wise pedagogue.
Evidence-based Facts: The article refers in an interdisciplinary way to the views of researchers who particularly emphasize the importance of wisdom for human development. In the presented analyses, the Socratic vision of wisdom, closely related to good, was particularly highlighted. The text also emphasizes that in preparing pedagogues for their profession, the category of wisdom should play a particularly significant role due to the fact that ethical tasks in this profession go beyond knowledge or qualifications.
Summary: the close connection between wisdom and good cannot leave one indifferent to the place and importance of the category of wisdom in the process of preparing pedagogues for their profession. Wisdom brings with it ethical objective and emphasizes the axiological context of pedagogical work, which is not free from normative meanings. Moral competences are therefore an integral part of training for the professional role of a pedagogue.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Baltes, P.B., Glück, J., Kunzmann, U. (2004). Mądrość. Jej struktura i funkcja w kierowaniu pomyślnym rozwojem w okresie całego życia. In J. Czapiński (Ed.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i innych cnotach człowieka (pp. 117–146). PWN.
Baltes, P.B., Smith, J., (2009). The fascination of wisdom its nature, ontogeny and function. Perspectives on Psychological Science, 3, 56–64. https://doi.org/10.1111/j.1745-6916.2008.0006
Borawski, D. (2017). Wspieranie rozwoju mądrości – utopia czy realne możliwości? Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 20/3(79), 47–64.
Borowiecka, E. (1994). Pojęcie mądrości w kulturze współczesnej. In T. Szkołut (Ed.), Aksjologiczne dylematy epoki współczesnej (vol. 1, pp. 159–166). Wyd. UMCS.
Chmielecka, E. (2004). Informacja, wiedza, mądrość. Co społeczeństwo wiedzy cenić powinno? Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1(23), 7–18.
Chrobak, S. (2013). Mądrość jako wartość wciąż potrzebna wychowaniu. Podstawy
Edukacji, 6, 171–185.
Czerwiński, K. (2020). Dobro wspólne jako kategoria pedagogiczna. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 39(2), 39–50. http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.2.39-50
Dziedzic, S. (2017). Inteligentna specjalizacja w kreowaniu gospodarki opartej na mądrości. Zarządzanie i Finanse, 15(2/1), 95–106.
Glück, J., Kunzmann, U. (2002). Wisdom: Its structure and function in regulating successful life span development. In C.R. Snyder, S.J. Lopez (Eds.), Handbook of Positive Psychology (pp. 327–347). Oxford University Press.
Grzywak-Kaczyńska, M. (1988). Trud rozwoju. Instytut Wydawniczy PAX.
Hadot, P. (1992). Filozofia jako ćwiczenie duchowe. Wyd. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Hendryk, C. (2012). Etyczny wymiar mądrości. In I. Jazukiewicz, E. Kwiatkowska (Eds.), Etyczny i aksjologiczny wymiar sprawności moralnych (pp. 151–160). Wyd. Nauk. Uniwersytetu Szczecińskiego.
Herbut, J. (Ed.) (1997). Leksykon filozofii klasycznej. Towarzystwo Naukowe KUL.
Jarmuż, S. (2023). Czy mądrości można się nauczyć? PWN.
Jodłowska, B. (2012). Pedagogika sokratejska. Impuls.
Kałużna-Wielobób, A. (2014). Psychologiczne koncepcje mądrości. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 68(4), 63–79.
Kielar-Turska, M. (2000). Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia. In J. Strelau (Ed.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 1: Podstawy psychologii. (pp. 285–332). GWP.
Kozerska, A. (2017). Wybrane psychologiczne koncepcje mądrości z perspektywy badań nad uczeniem się w okresie późnej dorosłości. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika, 15, 125–134.
Kwieciński, Z. (1998). Struktura i treść odpowiedzialności nauczycielskiej i pedagogicznej. Zarys problematyki. In A.M. de Tchorzewski (Ed.), Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny (pp. 79–100). Wers.
Labbé, S. (2021). Etyka zawodowa jako „mądrość praktyczna” i źródło zaangażowania zawodowego. Studia Poradoznawcze, 10, 155–172. https://doi.org/10.34862/sp.2021.9
Leś, T. (2016). Koncepcje mądrości w filozofii Sokratesa, Platona i Arystotelesa. Wyd. UJ.
Leś, T. (2018). Mądrość jako cel wychowania. Wybrane teorie, implikacje praktyczne,
podstawowe problemy. Kwartalnik Pedagogiczny, 1(247), 48–68. https://doi.
org/10.5604/01.3001.0011.8224
Leś, T. (2019). Współzależność i asymetria w relacjach pedagogiki z filozofią. Kwartalnik Pedagogiczny, 3(253), 9–30. https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.5525
Łukaszewski, W. (2018). Mądrość i rożne niemądrości. Smak słowa.
Malicka, M. (2000). O odpowiedzialności pedagoga. In I. Wojnar (Ed.), Etos edukacji
w XXI wieku (pp. 264–282). Dom Wydawniczy Elipsa.
Maxwell, N. (2011a). Od wiedzy do mądrości: Czas na akademicką rewolucję. Nauka
i Szkolnictwo Wyższe, 2(38), 67–87.
Maxwell, N. (2011b). Zagrożenie nauką bez cywilizacji: od wiedzy do mądrości. Zagadnienia
Naukoznawstwa, 3(189), 269–294.
Mlicki, M.K. (1988). Świadome człowieczeństwo. Nasza Księgarnia.
Nowak, M. (2016). Między wiedzą naukową a mądrością w pedagogice – w obszarze
filozofii wychowania. Studia Paedagogica Ignatiana, 19(1), 19–38. https://doi.
org/10.12775/SPI.2016.1.001
Okoń, W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo Akademickie Żak.
Olbrycht, K. (2012). Wychowanie do wartości – w centrum aksjologicznych dylematów
współczesnej edukacji. Paedagogia Christiana, 1(29), 89–104.
Pachociński, R. (1999). Oświata XXI wieku. Kierunki przeobrażeń. Wyd. IBE.
Pachociński, R. (1999). Oświata XXI wieku. Kierunki przeobrażeń. Wyd. IBE.
Pomykało, W. (1998). Mądrość. In W. Szewczuk (Ed.), Encyklopedia psychologii. Fundacja
Innowacja.
Skarga, B., 2001, Człowiek agatologiczny. In W. Zuziak (Ed.), Pytając o człowieka – myśl
filozoficzna Jozefa Tischnera. Znak.
Skarga, B. (1999). O filozofię bać się nie musimy. Szkice z rożnych lat. PWN.
Sternberg, R.J. (2001). Why schools should teach for wisdom: The balance theory of
wisdom in educational settings. Educational Psychologist, 36(4), 227–245. https://
doi.org/10.1207/S15326985EP3604_2
Sternberg, R.J., Karami, S. (2021). What is wisdom? A unified 6P framework. Review of
General Psychology, 25, 134–151. https://doi.org/10.1177/10892680209855
Szmidt, K.J. (2013). Pedagogika pozytywna: twórczość – zdolność – mądrość zespolone.
In K.J. Szmidt, M. Modrzejewska-Świgulska (Eds.), Zasoby tworcze człowieka.
Wprowadzenie do pedagogiki pozytywnej (pp. 13–40). Wyd. UŁ.
Tatarkiewicz, W. (1992). Pisma z etyki i teorii szczęścia. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Wójcik, M.M. (2019). Refleksje pedagoga nad potrzebą dostrzeżenia etycznych uwarunkowań zmian koniecznych w postawach nauczycielskich w XXI wieku. Część I (od edukacji narodowej do edukacji trans granicznie otwartej na równość
w różnicach). Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 38(3), 145–159. http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.3.145-159
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2024.43.3.87-100
Date of publication: 2024-12-31 15:40:01
Date of submission: 2024-01-17 15:40:57
Statistics
Indicators
Copyright (c) 2024 Katarzyna Łukaszewska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.