Literacko-teologiczno-retoryczny kontekst solowych kompozycji wokalnych w wymiarze edukacyjnym

Zbigniew Stępniak

Streszczenie w języku polskim


Autor, jako muzykolog, w swoim badaniach zajmuje się teologiczno-retoryczną analizą barokowych kompozycji wokalnych, pisanych na niski bas, oraz literackim kontekstem pieśni, które wykonuje. Jako wykonawca (bas, basso-profondo) w swoim repertuarze ma pieśni religijne i świeckie, arie operowe oraz dzieła oratoryjno-kantatowe obejmujące okres od wczesnego baroku do współczesności. Jako ksiądz katolicki często sam organizuje swoje recitale wokalne, przygotowuje słowo wprowadzające, nawiązując przy okazji do prowadzonej pracy badawczej. Koncerty te ze względu na ściśle określone grupy odbiorców (dzieci szkolne, młodzież akademicka, osoby dorosłe, w tym słuchacze uniwersytetu Trzeciego Wieku), formę prowadzenia oraz określony repertuar, przybierają formę edukacyjną. Materiał badawczy do niniejszego artykułu stanowią programy wybranych koncertów autora, zapis nutowy wykonywanych utworów wraz z tekstami, wyniki badań własnych (publikacje) nad twórczością wybranych kompozytorów (Nowowiejskiego i Moniuszki), teologiczno-retoryczne rozprawy autora na temat niektórych wykonywanych przez niego kompozycji barokowych na niski bas. Metodę badawczą artykułu określić można jako eksplorację własnej działalności koncertowej, programów koncertów oraz sposobów ich prowadzenia, a także analizę literacką i historyczną wybranych kompozycji w szeroko pojętym wymiarze edukacyjnym uwzględniającym różne grupy wiekowe słuchaczy. Muzyka, w szczególności muzyka wokalna, ma uczyć, wychowywać, uwrażliwiać, zarówno poprzez wartości, które posiada sama w sobie, jak też poprzez kontekst religijny, literacki, historyczny czy patriotyczny. Tego chce dowieść autor, wskazując na formy edukacji w zakresie innych dziedzin (teologia, literatura, historia, wychowanie patriotyczne) poprzez własną działalność koncertową.


Słowa kluczowe


Literatura; poezja; teologia; retoryka; muzyka wokalna; historia muzyki; patriotyzm.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Arystoteles, 2001, Polityka – Księga VIII. W: Arystoteles, Dzieła wszystkie, tom 6 (Polityka, Ekonomika, Retoryka, Retoryka dla Aleksandra, Poetyka, Zachęta do filozofii, Ustrój polityczny Aten, List do Aleksandra Wielkiego, Testament). przekł. Ludwik Piotrowicz, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 214-225.

Bartel D., 1985, Handbuch der musikalischen Figurenlehre. Laaber, Laaber-Verlag.

Gołąb A., Sroka J., Słomiński K., 2017, Różne oblicza wychowania patriotycznego. Tradycja czy alternatywa?. W: K. Henning (red.), Wychowanie patriotyczne. Pedagogika - polityka bezpieczeństwa - polityka historyczna. Łódź, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, 93-107.

Górniok-Naglik A., 2007, W dialogu sztuki z edukacją. Toruń, Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT”.

Hennig K., 2017, Słowo wstępu. W: K. Henning (red.), Wychowanie patriotyczne. Pedagogika – polityka bezpieczeństwa – polityka historyczna. Łódź, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, 7-12.

Jasiński T., 2009, Polska barokowa retoryka muzyczna, Lublin, Wydawnictwo Polihymnia.

Kowalska E., Kowalski M., 2002, Kształtowanie poczucia tożsamości narodowej na lekcjach muzyki. W: L. Kataryńczuk-Mania, J. Karcz (red.), Wybrane zagadnienia edukacji artystycznej dzieci i młodzieży. Zielona Góra, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 391-395.

Sacher W.A., 2012, Pedagogika muzyki. Teoretyczne podstawy kształcenia muzycznego. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Stępniak Z., 2015a, The theology of the Old Testament Book of Proverbs (Prov. 8:23-31) in the „Ab aeterno ordinata sum” solo motet for basso profundo by Claudio Monteverdi. W: A. Grabowski, M. Suświłło (red.), Art in the public and sacred spheres. Olsztyn, Wydawnictwo UWM, 137-155.

Stępniak Z., 2015b, Teologia Psalmu 100 (99) a muzyczna retoryka baroku w koncercie Johanna Valentina Medera (1649-1719) „Jubilate Deo”. W: J. Jemielnik, J. Posłuszna (red.), Muzyka i refleksja pedagogiczna. Perspektywy – interpretacje – pogranicza. Kraków, Wydawnictwo Aureus, 131-148.

Stępniak Z., 2015c, Teologia starotestamentalnej pieśni pochwalnej Śpiewaj Panu cała ziemio (1 Krn 16, 23-34) a barokowa retoryka muzyczna w kantacie Singet dem Herrn alle Welt na bas solo, dwie trąbki i b.c. Johanna Philippa Kriegera (1649-1725). W: E. Kochanowska, R. Majzner (red.), Muzyka w dialogu z edukacją. Wybrane konteksty aktywności i edukacji muzycznej. Kraków, Wydawnictwo Libron, 205-221.

Stępniak Z., 2017, Na kulturowej granicy Polski i Białorusi – inspiracje literackie i wartości artystyczne «Śpiewnika domowego» Stanisława Moniuszki. „Studia Wschodniosłowiańskie”, t. 17, 379-392.

Wierszyłowski J., 1977, Specyfika pedagogiki muzycznej. Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.1.225-241
Data publikacji: 2019-11-22 14:14:34
Data złożenia artykułu: 2018-08-24 17:49:42


Statystyki


Widoczność abstraktów - 664
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 439

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2019 Zbigniew Stępniak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.