Znaczenie kartograficznych materiałów źródłowych w ocenie realizacji zrównoważonego rozwoju na przykładzie lesistości zachodniej części Rezerwatu Biosfery „Roztocze”

Paweł Cebrykow, Wioletta Kałamucka

Streszczenie w języku polskim


Celem podjętych badań jest ukazanie dynamiki zmian przestrzenno-czasowych lesistości jako jednego z podstawowych wyznaczników stosowanych w ocenie rozwoju zrównoważonego w zachodniej części Rezerwatu Biosfery „Roztocze”. Drugim, równorzędnym celem jest wykazanie istotnych cech kartograficznych materiałów źródłowych wykorzystywanych powszechnie w tego typu badaniach oraz ich wpływu na ostateczne wyniki analiz, które stanowią podstawę do formułowania skutecznych i właściwych strategii przyszłego rozwoju, w tym przypadku zarówno Rezerwatu, jak i całego regionu Roztocza. Badaniami objęto zachodnią część utworzonego w 2019 r. Rezerwatu Biosfery „Roztocze” w granicach dwóch subregionów: Roztocza Gorajskiego i Roztocza Szczebrzeszyńskiego, charakteryzujących się zbliżonymi cechami środowiska wynikającymi z występowania utworów lessowych. Od lat 30. do lat 90. XX w. powierzchnia lasów zwiększyła się ze 146,82 do 153,5 km2, co oznacza, że wskaźnik lesistości wzrósł z 28,3% do 29,6%. W latach 1989–2017 nastąpiło znaczne zwiększenie powierzchni lasów, czego efektem był wzrost lesistości do 38,3%. Wykorzystanie najnowszych materiałów kartograficznych daje możliwość poznania stanu obecnego, dokonania oceny tempa zmian oraz ich prognozowania. Analiza zmian lesistości jest szczególnie przydatna w ocenie implementacji rozwoju zrównoważonego, który dla regionu Roztocza jest kierunkiem pozwalającym na zachowanie jego unikatowości i tożsamości.


Słowa kluczowe


rozwój zrównoważony; kartograficzne materiały źródłowe; lesistość; Rezerwat Biosfery „Roztocze”

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Borys T. (red.). 1999. Wskaźniki ekorozwoju. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.

Buraczyński J. (red.). 2002. Roztocze. Środowisko przyrodnicze. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.

Cebrykow P. 2017. Generalizacja map statystycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Cebrykow P., Petrzak P. 2020. Consistency of the presentation of forests on topographic maps. Miscellanea Geographica 24(4), 202–217. https://doi.org/10.2478/mgrsd-2020-0024

Ciołkosz A., Kęsik A. 1989. Teledetekcja satelitarna. Warszawa: PWN.

GUS. 2015. Wskaźniki zrównoważonego rozwoju Polski. Warszawa.

Kistowski M. 2010. Eksterminacja krajobrazu Polski jako skutek wadliwej transformacji społeczno-gospodarczej państwa. W: D. Chylińska, J. Łach (red.), Studia krajobrazowe a ginące krajobrazy (s. 9–20). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki.

Kistowski M. 2021. System obszarów chronionych a wybrane aspekty zrównoważonego rozwoju gmin Roztocza. W: W. Kałamucka, T. Grabowski (red.), System obszarów chronionych na Roztoczu w Polsce i na Ukrainie a rozwój zrównoważony regionu (s. 327–353). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Kowalski P., Siwek J. 2013. Polskie mapy topograficzne do użytku powszechnego – ćwierć wieku sukcesów czy niepowodzeń? Polski Przegląd Kartograficzny 45(4), 334–343.

Kozłowski S. 2000. Ekorozwój. Wyzwanie XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Krukowski M., Łoboda A. 2015. Podstawy matematyczne współczesnych polskich map topograficznych. W: Dawne mapy topograficzne w badaniach geograficzno-historycznych. Lublin: UMCS.

Krukowski M., Płusa J., Cebrykow P. 2016. Klasyfikacja terenów zieleni w Lublinie na podstawie zdjęcia satelitarnego IKONOS 2. Barometr Regionalny 14(2).

Maruszczak H. 1950. Stan i zmiany lesistości województwa lubelskiego w latach 1830–1930. Annales UMCS. Sectio B 5, 109–178.

Matuszczak A. 2013. Wskaźniki zrównoważonego rozwoju rolnictwa. Przesłanki teoretyczne i propozycja pomiaru w regionach UE. Wieś i Rolnictwo 158(1), 101–119.

Meksuła M.W. 2001. Kartograficzne sposoby prezentowania dynamiki zjawisk. Polski Przegląd Kartograficzny 33(4), 328–338.

Mościbroda J. 1999. Mapy statystyczne jako nośniki informacji ilościowej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Olenderek T. 2011. Przedstawienie lasów na polskich mapach topograficznych. Sylwan 155(3), 202–211.

Olszewski R., Gotlib D. (red.). 2013. Rola bazy danych obiektów topograficznych w tworzeniu infrastruktury informacji przestrzennej w Polsce. Warszawa: GUGiK.

Pasławski J. (red.). 2006. Wprowadzenie do kartografii i topografii. Warszawa: Nowa Era.

Stankiewicz M., Głażewski A. 2000. Współczesne mapy topograficzne w wersji cywilnej. Kartografia polska u progu XXI wieku. Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych 22, 7–42.

Śleszyński J. 2000. Ekonomiczne problem ochrony środowiska. Warszawa: Wydawnictwo Aries.

AKTY PRAWNE

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. 2015, poz. 2100).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2021.76.0.263-276
Data publikacji: 2021-11-30 10:12:11
Data złożenia artykułu: 2021-10-13 10:38:56


Statystyki


Widoczność abstraktów - 810
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 426

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Paweł Cebrykow, Wioletta Kałamucka

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.