Pluralizm wartości wobec spolaryzowanych tożsamości. Uwagi w kontekście wojen kulturowych

Łukasz Rozwadowski

Streszczenie w języku polskim


Stanowisko wyrażone w artykule jest bliskie podejściu wrocławskiego kulturoznawstwa: wartości nie są prostą ekspresją tożsamości jakiegokolwiek podmiotu społecznego i nie powinny być sprowadzane do społecznego kontekstu. „Socjologizacja” wartości jest charakterystyczna dla tak zwanych wojen kulturowych i skutkuje potężnymi polaryzacjami w sferze publicznej, gdy na przykład „wartości liberalne” przeciwstawia się „konserwatywnym”. Jednak również humanistyka i nauki społeczne „socjologizują” wartości, kiedy analizują fenomeny w świecie ludzkim przez pryzmat niektórych schematów odnoszących się do porządku społecznego, jak swojskie – obce. Celem artykułu jest odróżnienie sfery kulturowej (jako aksjosfery) od sfery społecznej. Pozwala to wykroczyć poza tożsamości spetryfikowane w wojnach kulturowych.


Słowa kluczowe


wartości; aksjologia; tożsamość; wojny kulturowe

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Agamben, Giorgio. Czas, który zostaje. Komentarz do Listu do Rzymian. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Sic!, 2009.

Ars Educandi, t. XI, cz. II: Panika moralna wokół gender – rekonstrukcje, red. Hussein Bougsiaa, Lucyna Kopciewicz, Marcin Welenc. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2014.

Barbaruk, Magdalena. Długi cień Don Kichota. Kraków: Universitas, 2015.

Bartmiński, Jerzy. „Wartości i ich profile medialne”. W: Ideologie w słowach i obrazach, red. Irena Kamińska-Szmaj, Tomasz Piekot, Marcin Poprawa, 23–41. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008.

Burszta, Wojciech J. Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2013.

Florkowski, Robert. „Gender non grata”. W: Genderowe filtry, red. Dorota Majka-Rostek, Ewa Banaszak, Paweł Czajkowski, 133–149. Wrocław: Wydawnictwo Instytutu Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015.

Hunter, James D. Culture Wars. The Struggle to Define America. New York: Basic Books, 1991.

Jamrozowicz, Barbara. „O podręcznikowej (homo)seksualności w kontekście polskim – od paniki moralnej do wojny kulturowej”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J. Paedagogia-Psychologia 2019, nr 32: 97–114. DOI:10.17951/j.2019.32.3.97-114.

Jawor, Anna. Intymność cenzurowana. Panika moralna wokół rodziny na przykładzie rodzin nieheteronormatywnych w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2018.

Kloska, Gerhard. Pojęcia, teorie i badania wartości w naukach społecznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.

Łagowski, Bronisław. Symbole pożarły rzeczywistość. Kraków: Universitas, 2011

.

Markowski, Michał P. Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w epoce populizmu. Kraków: Karakter, 2019.

Mikołajczyk, Magdalena. „Wyobrażone, przedstawione, postrzegane. Polityczny kicz

i jego polskie przykłady”. Studia Politologiczne 2018, nr 50: 137–155.

Mouffe, Chantal. Agonistyka. Polityczne myślenie o świecie. Tłum. Barbara Szelewa. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2015.

Orlik, Piotr. Fenomenologia świadomości aksjologicznej (Max Scheler – Dietrich von Hilde-brand). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, 1995.

Polkowska, Laura. Wartości i antywartości w tygodnikach opinii. Komparatywna analiza dyskursu z elementami lingwistyki kwantytatywnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2018.

Rozwadowski, Łukasz. „Inność w sporze o gender. Analiza kulturoznawcza”. Stan Rzeczy 2021, nr 20: 111–136. DOI:10.51196/srz.20.5.

Sennett, Richard. Razem. Rytuały, zalety i zasady współpracy. Tłum. Jan Dzierzgowski. Warszawa: Muza, 2013.

Scheler, Max. „Dobra a wartości”. W: Max Scheler. Z fenomenologii wartości. Tłum. Włodzimierz Galewicz, 46–59. Kraków: Papieska Akademia Teologiczna, 1988.

Scheler, Max. Formalism in Ethics and Non-Formal Ethics of Values. A New Attempt toward the Foundation of Values. Tłum. Manfred S. Frings, Robert L. Funk, Evanston: Northwestern University Press, 1973.

Scheler, Max. „Ordo amoris”. Tłum. Adam Węgrzecki. W: O miłości. Antologia, red. Marian Grabowski, 13–48. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1998.

Scheler, Max. Zmiany etosu. Tłum. Adam Węgrzecki. W: Adam Węgrzecki, Scheler, 180–188. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1975.

Szostak, Michał. Kicz: nasza ochrona przed rzeczywistością, https://wiez.pl/2021/01/12/kicz-nasza-ochrona-przed-rzeczywistoscia/ (dostęp: 28.02.2022).

Turner, Victor. Od rytuału do teatru. Powaga zabawy. Tłum. Jacek Dziekan, Magdalena Dziekan. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2005.

Wolska, Dorota. „Wstyd i bezwstyd. Przyczynek do badań nad kulturą i PRL-em”. W: Nim będzie zapomniana. Szkice o kulturze PRL-u, red. Stefan Bednarek, 62–73. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1997.

Zielińska, Iwona. Panika moralna. Homoseksualność w dyskursach medialnych. Kraków: Nomos, 2015.

https://sjp.pwn.pl/sjp/wartosc;2534732.html (dostęp 28.02.2022).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2022.33.115-134
Data publikacji: 2022-07-31 23:21:37
Data złożenia artykułu: 2022-04-21 17:36:28


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1228
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Łukasz Rozwadowski

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl