Kultura jako porządek (wśród wielości) wartości

Łukasz Rozwadowski

Streszczenie w języku polskim


Artykuł prezentuje koncepcję, wedle której o odrębności danej kultury decyduje porządek wartości zestrojonych w niej w określony sposób. Rozważono w nim, po pierwsze, jak zaakcentować czynnościowy i dynamiczny wymiar zestrajania wartości. W tym celu włączono do koncepcji pojęcie performatywności. Po drugie, zaproponowano wyróżnienie trzech sposobów ustanawiania relacji między wartościami: hierarchizowanie, splatanie i dystansowanie. Po trzecie, wyszczególnione zostały podstawowe założenia aksjologiczne, na których opiera się idea kultury jako porządkowania wartości. W tym miejscu szczególnie istotne było pytanie, czy koncepcja ta pociąga za sobą stanowisko aksjologicznego pluralizmu.

Słowa kluczowe


kultura; relacje między wartościami; pluralizm aksjologiczny

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Barker, Chris. Studia kulturowe. Teoria i praktyka. Tłum. Agata Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005.

Edukacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. b.d. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2013.

Fischer-Lichte, Erika. Performatywność. Wprowadzenie. Tłum. Mateusz Borowski, Małgorzata Sugiera. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2018.

Galewicz, Włodzimierz. Analiza dobra. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1988.

Hartmann, Nicolai. „Najważniejsze problemy etyki”. Tłum. Adam Węgrzecki. Znak 1974, nr 11 (245): 1422–1454.

Howarth, David. Dyskurs. Tłum. Anna Gąsior-Niemiec. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2008.

Ingarden, Roman, „Czego nie wiemy o wartościach?”. W: Roman Ingarden, Przeżycie, dzieło, wartość. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1966.

Jagoszewska, Jolanta. „Cultura jako kultura. Pojęcie uprawy ducha z punktu widzenia teorii kultury”. W: Kultura jako cultura, red. Krzysztof Łukasiewicz, Izolda Topp, 101–108. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2011.

Kloska, Gerhard. Pojęcia, teorie i badania wartości w naukach społecznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982.

Kmita, Jerzy. Późny wnuk filozofii. Wprowadzenie do kulturoznawstwa. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2007.

La Cecla, Franco. Szorstkim być. Antropologia mężczyzny. Tłum. Hanna Serkowska. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2014.

Majcherek, Janusz A. Kultura, osoba, tożsamość. Z zagadnień filozofii i socjologii kultury. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2009.

Marody, Mirosława. „Pojęcie wartości w badaniach i refleksji teoretycznej nauk społecznych”. W: Wartości w działaniu, red. Mirosława Marody, 21–47. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2021.

Mazur, Jadwiga. Tadeusz Michalczyk. „Pojęcie wartości, systemu wartości oraz typy i rodzaje wartości (kwestie terminologiczno-teoretyczne)”. W: Praca – więź – integracja. Tom II. Wartości i więzi społeczne, red. Urszula Śwadźba, Bożena Pactwa, Monika Żak, 15–32. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015.

Misztal, Maria. Problematyka wartości w socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.

Ossowski, Stanisław. „Konflikty niewspółmiernych skal wartości”. W: Stanisław Ossowski, Z zagadnień psychologii społecznej. Dzieła, tom III, 71–94. Warszawa: PAN, 1967).

Pietraszko, Stanisław. Kultura. Studia teoretyczne i metodologiczne. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla 2, 2012.

Puzynina, Jadwiga. „Kłopoty z nazwami wartości (i wartościami)”, Etnolingwistyka 2014, nr 26: 7–20.

Tucker, Miles. „Two Kinds of Value Pluralism”. Utilitas 28, nr 3 (2016): 333–346, https://doi.org/10.1017/S0953820815000515

Wolska, Dorota. „Wstyd i bezwstyd. Przyczynek do badań nad kulturą i PRL-em”. W: Nim będzie zapomniana. Szkice o kulturze PRL-u, red. Stefan Bednarek, 62–73. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1997.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2024.38.135-151
Data publikacji: 2024-12-31 23:41:29
Data złożenia artykułu: 2024-06-18 01:14:35


Statystyki


Widoczność abstraktów - 23
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Łukasz Rozwadowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.