Filozofia jako rewidowanie: jak niemiecki idealizm nabrał wymiaru historycznego w myśli odosobnionego filozofa amerykańskiego

Katie Terezakis

Streszczenie w języku polskim


John William Miller, stosunkowo mało znany dwudziestowieczny filozof amerykański, korzysta w swych pracach z Kantowskiego idealizmu, przekształcając go w historyczną i nakierowaną lingwistycznie filozofię działania symbolicznego. Stawiam tezę, że system Millera powinno się odczytywać jako myślenie osadzone w detranscendentalizującym projekcie filozoficznej nowoczesności, jak też w zainteresowaniu niemieckim idealizmem, które charakteryzuje wczesną filozofię amerykańską. Metodologię Millera łączę z metakrytyczną oceną pracy Kanta, która sięga aż pierwszej Krytyki. W podejściu Millera znajduję również troskę o ludzkie działanie i sprawczość, typowe dla tradycji pragmatycznej. Uzasadniam tezę, że Miller rewiduje projekt Kanta – a w szczególności pojęcie idei regulatywnych – za pomocą własnego “pośredniego świata obiektów działających”. Sądzę, że Millerowski świat pośredni ukazuje, że kategorie kognitywne, łącznie z Kantowskimi formami intuicji, są usytuowane w kontekście historycznym i językowym. Miller pokazuje w ten sposób, jak powinna wyglądać prawdziwie krytyczna filozofia, omijając powracające w filozofii współczesnej problemy fallibilizmu i skończoności. Miller sądzi, że filozofia to całkowicie historyczna i ciągłe dzieło rewidowania. Wskazuje również, że należałoby powrócić do filozofii, by przezwyciężyć problemy, które określają inne działania człowieka. System Millera przekonująco ukazuje tak historyczność filozofii krytycznej, jak i praktyczne zastosowania skutecznej metodologii filozoficznej do rozwiązywania problemów współczesnych.

Słowa kluczowe


John William Miller; Immanuel Kant; Jürgen Habermas; Johann Georg Hamann; idealizm; aktualizm; pragmatyzm; metakrytyka; pośredni świat obiektów działających

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Agamben G., The Idea of Language: Some Difficulties in Speaking About Language, “Graduate Faculty Philosophy Journal” Spring 1984, Vol. 10, no. 1.

Allison H. E., Kant’s Transcendental Idealism: An Interpretation and Defense, Yale University Press, Yale 2004.

Bernstein R. J., The Pragmatic Turn, Polity Press, Cambridge 2010.

Colapietro V. M., Fateful Shapes of Human Freedom: John William Miller and the Crises of Modernity, Vanderbilt University Press, Nashville 2003.

Dickson G. G., Johann Georg Hamann’s Relational Metacriticism, Walter de Gruyter, Berlin–New York 1995.

Emerson R. W., The Owl, “Transactions of the Charles S. Pierce Society” 1988, Vol. 24.

Habermas J., Truth and Justification, ed. by B. Fultner, transl. B. Fultner, The MIT Press, Cambridge 2003.

Hamann J. G., Sämtliche Werke, Historisch-Kritische Ausgabe, Vol. III, ed. by J. Nadler, Herder Verlag, Vienna 1949–1957.

Hamann J. G., Schriften, ed. by K. Widmaier, Insel Verlag, Leipzig 1921.

Harris’s W. T., Journal of Speculative Philosophy, Pennsylvania State University Press, New York 1987.

Hartshorne C. and Weiss P., Collected Papers of Charles Sanders Peirce Edited, Vol. 2, Belknap Press, Cambridge 1902.

Haynes K., Hamann: Writings on Philosophy and Language, Cambridge University Press, Cambridge 2007.

Henrich’s D., The Unity of Reason: Essays on Kant’s Philosophy, ed. by R. Velkley, Harvard University Press, Cambridge 1994.

McGandy M. J., The Active Life: Miller’s Metaphysics of Democracy, State University of New York Press, Albany 2005.

Menad’s L., The Metaphysical Club: A Story of Ideas in America, Farrar, Straus, and Giroux, New York 2002.

Misak Ch., The American Pragmatists, Oxford University Press, Oxford 2013.

Fell J. P., Some Thoughts on the Modern Mind, “Journal of Speculative Philosophy” 2012, Vol. 26, no. 4.

Fell J. P., The Philosopher of Elm Street, “Williams Alumni Review” January 2008.

Fell J. P., Miller: The Man and His Philosophy, [in:] The Philosophy of John William Miller, Bucknell University Press, Lewisburg 1990.

Fell J. P., The Philosophy of John William Miller, Bucknell University Press, Lewisburg 1990.

Miller J. W., The Midworld, [in:] Miller J. W., The Task of Criticism: Essays on Philosophy, History, and Community, W.W. Norton & Company, New York 2005.

Miller J. W., The Portrait of Man, [in:] Miller J. W., The Task of Criticism: Essays on Philosophy, History, and Community, W.W. Norton & Company, New York 2005.

Miller J. W., The Scholar as Man of the World, [in:] Miller J. W., The Task of Criticism: Essays on Philosophy, History, and Community, W.W. Norton & Company, New York 2005.

Miller J. W., The Task of Criticism: Essays on Philosophy, History, and Community, W.W. Norton & Company, New York 2005.

Miller J. W., The Philosophy of History with Reflections and Aphorisms, W. W. Norton & Company, New York 1983.

Miller J. W., The Midworld of Symbols and Functioning Objects, W.W. Norton & Company, New York 1982.

Miller J. W., The Definition of the Thing with Some Thoughts on Language, W. W. Norton & Company, New York 1980.

Surber J. P., Metacritique: The Linguistic Assault on German Idealism, ed. by J. P. Surber, transl. J. P. Surber, Humanity Books, Amherst 2001.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2014.12.87
Data publikacji: 2015-05-27 11:00:20
Data złożenia artykułu: 2015-05-27 10:15:08


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1084
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Katie Terezakis

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl