Treść, pojęcie, realizm. Heglowskie rozumienie poznania zmysłowego

Paweł Sikora

Streszczenie w języku polskim


Artykuł analizuje Heglowską konstrukcję wiedzy zmysłowej: empiryczną treść przedmiotu oraz jego ogólny charakter. Zdaniem autora, Heglowskie stanowisko musi być do pewnego momentu zgodne z podstawową tezą realizmu epistemologicznego na poziomie świadomości zmysłowej. Heglowska filozofia doświadczenia wskazuje jednocześnie na pojęciowy charakter treści percepcyjnych. Możliwe jest to dzięki stopniowemu procesowi rozpoznawania nieempirycznych elementów świadomości oraz modelowi, w którym realność świata doświadczenia funkcjonuje tylko w ramach idealnej rzeczywistości myślenia Ducha. Takie rozumienie stanowiska Hegla wymaga jednak wyróżnienia tego, co jest realnością niewłaściwą (I rzędu) i właściwą (II rzędu) w procesie doświadczenia. Zaproponowana tutaj interpretacja wydaje się dobrze pasować do Heglowskiej koncepcji syntezy poszczególnych rodzajów i poziomów wiedzy, w tym również wiedzy zmysłowej.


Słowa kluczowe


Hegel; percepcja; realizm epistemologiczny; wiedza zmysłowa; treść postrzeżenia; przedmiot doświadczenia

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Beiser, Frederick C. German Idealism. The Struggle against Subjectivism 1781–1801. Cambridge–London: Harvard University Press, 2002.

Brinkmann, Klaus. Idealism Without Limits. Hegel and the Problem of Objectivity. Dordrecht: Springer, 2011.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Enzyklopädie der philosophischen Wissenschaften im Grundrisse. Werke, Bd. 8, Teil I, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1970.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Phänomenologie des Geistes. Leipzig: Fritz Eckardt Verlag, 1909.

Lowe, Edward J. The Four-Category Ontology. A Metaphysical Foundation for Natural Science. New York: Oxford University Press, 2006.

Rockmore, Tom. „Some Recent Analytic «Realist» Readings of Hegel”. W: Hegel and the Analytic Tradition, red. Angelica Nuzzo, 158–172. London–New York: Continuum, 2010.

Westphal, Kenneth R. Hegel’s Epistemological Realism. A Study of Aim and the Method of Hegel’s Phenomenology of Spirit. Dordrecht: Kluwer, 1989.

Westphal, Kenneth R. „Hegel’s Internal Critique of Naïve Realism”. Journal of Philosophical Research, 2000, vol. 25: 173–229.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2018.26.119-134
Data publikacji: 2019-01-22 00:30:39
Data złożenia artykułu: 2018-05-29 14:40:44


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1456
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Paweł Sikora

##submission.licenseURL##: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl