Ubi societas, ibi ius: ideały a rzeczywistość

Streszczenie w języku polskim

Celem artykułu jest refleksja nad wybranymi problemami związanymi z poszukiwaniem optymalnego kształtu systemu prawa we współczesnym społeczeństwie. Demokratyczna Europa szczyci się wspólnymi ideami, stanowiącymi fundament normatywny i prawny dla wszystkich obywateli. Są to przede wszystkim zasady prawa rzymskiego oraz pierwiastek humanizmu. Nie zawsze znajdują one jednak swą pełną realizację. W szczególności, ogólnie ujmowana idea praw człowieka doznaje współcześnie licznych ingerencji oraz ograniczeń. Nie jest to „przypadłość” charakterystyczna wyłącznie dla demokratycznej kultury prawnej. W kulturze prawnej islamu, posiadającej odmienne korzenie religijne i obyczajowe – np. w Turcji czy Iranie – poszukiwanie ideału dobrego państwa i prawa stanowi równie ważny obszar aktywności politycznej i obywatelskiej. Pojawiające się przeszkody i niepowodzenia w drodze do osiągnięcia powyższego celu skutkują poważnymi konsekwencjami społecznymi. Najistotniejsze z nich wiążą się ze spadkiem zaufania społecznego, następnie degradacją kultury zaufania, zaś w ostatecznym rozrachunku obniżeniem kapitału społecznego danej
wspólnoty