Aesthetic Education of a Child in the Field of Visual Arts. Historical Contexts Towards the Present Day

Anna Boguszewska, Urszula Szuścik

Abstract


The issue of aesthetic education, including that of a child, has a long tradition in Polish and foreign research and pedagogical concepts. The article presents the value and purposefulness of aesthetic education and education through art. Education through art has its transfer to other spheres of human life, which is often forgotten. This leads to the omission of art in education. Particular attention was paid to art education, in other words, art or, more broadly, visual education in contemporary pedagogy. Socio-cultural conditions shape social awareness in terms of the place of art, the development of pupils’ creativity in kindergarten, at school and outside. Significant magazines related to this subject were cited, which were published in Poland in the interwar period, and they are currently lacking. The content of the article systematizes the scientific view on art education embedded in the Polish tradition and its contemporary proposals. This allows the reader and those interested in these issues to see the value of tradition and contemporary concepts in art education. It provides an inspiration for new research and teaching practice.


Keywords


aesthetic education; art education; early school education; children’s creativity

Full Text:

PDF

References


Bartnicka K. (1971). Polskie szkolnictwo artystyczne na przełomie XVIII i XIX w. (1764–1831). Warszawa: Wyd. IHN PAN.

Boguszewska A. (2007). Z założeń polskiej edukacji estetycznej w zakresie plastyki adresowanej do dziecka. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 26 pp. 73–88.

Boguszewska A. (2013). Projekty graficzne pozapodrecznikowego wyboru książek zalecanego do edukacji elementarnej w Polsce w latach 1918–1945. Lublin: Wyd. UMCS.

Boguszewska A. (2019). Sztuka książki. O kształceniu graficznym w środowisku akademickim Krakowa i Warszawy w latach 1918–1989. Lublin: Wyd. UMCS.

Boguszewska A., Didkowska B., Ferenz K., Limont W., Śmiechowski D., Szuścik U. (2008). Standardy edukacji wizualnej. In: A. Białkowski (red. nauk.), Standardy edukacji kulturalnej (pp. 52–97). Warszawa: Fundacja Polskiej Rady Muzycznej.

Borzym I. (1979). Uczniowie zdolni: psychologiczne i pedagogiczne determinanty osiągnięć szkolnych. Warszawa: PWN.

Ciot-Mazowiecka W. (1909). Rysunek i kultura. Wychowanie w Domu i Szkole, 6.

Didkowska, B. (2005). Czy kij baseballowy może być atrybutem zabawy? In: W. Limont, K. Nielek-Zawadzka (red.), Dylematy edukacji artystycznej, t. 2: Edukacja artystyczna a potencjał twórczy człowieka (pp. 457–472). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Didkowska B. (2015). Rysunek dziecka w wieku od 3 do 12 lat a język wizualny nowych mediów. Toruń: Wyd. Nauk. UMK.

Dormus K. (1998). Rozwój form wychowania estetycznego i nauczania rysunku w Krakowie w latach 1850–1914. Warszawa: Wyd. IHN PAN.

Gajda J. (2006). Pedagogika kultury w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Gołaszewska M. (1979). Kultura estetyczna. Warszawa: PWN.

Grudzińska A. (1913). Rysunki dzieci polskich. Kształt i Barwa, 4.

Hornowski, B. (1982). Badania nad rozwojem psychicznym dzieci i młodzieży na podstawie rysunku postaci ludzkiej. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich.

Jaworski M. (2017). Kultura i sztuka w perspektywie kryzysu w kontekście tworzenia i recepcji komiksów. In: M. Jaworski, B. Didkowska, J. Cieślikowska (red.), Świat z perspektywy sztuki. Sztuka w perspektywie świata. Wyzwania współczesnej edukacji artystycznej, t. 1 (pp. 49–78). Toruń: Wyd. Nauk. UM.

Jeleńska L. (1927). Metodyka pierwszych lat nauczania. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Jeleńska L. (1945). Szkoła kształcąca: metodyka nauczania w szkole powszechnej. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.

Karpowicz S. (1907). Ideały i metody wychowania spółczesnego. Warszawa–Lwów: Księgarnia Altenberga.

Kościelecki S. (1975). Współczesna koncepcja edukacji plastycznej. Warszawa: PWN.

Krauze-Sikorska H. (1998). Graficzny świat dziecka. Poznań: Wyd. Eruditus.

Kubinowski D., Lewartowicz U. (2018). Animacja kultury w perspektywie pedagogicznej. Studia i szkice. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Lam W. (1960). Sztuka dziecka i jej naturalny rozwój. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Lam W. (1967). Malarstwo dzieci w świetle współczesnych poglądów. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Ligocki A. (1962). Malarstwo dzieci. Katowice: Wyd. Artystyczno-Graficzne.

Limont W. (1994). Eksperymentalne badania stymulowania rozwoju zdolności twórczych z wykorzystaniem aktywności plastycznej. Toruń: Wyd. UMK.

Limont W. (2005). Wykorzystanie metaforycznego myślenia w edukacji ku twórczości. Kraków: Wyd. UJ.

Mortkowiczowa J. (1903). O wychowaniu estetycznym (wyd. 2). Warszawa: Wydawnictwo G. Centnerszwer i S-ka.

Nikitorowicz J. (2005). Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk: GWP.

Nowak M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: WAiP.

Okoń W. (1984). Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN.

Olbrycht K. (2007). O roli przykładu, wzoru, autorytetu i mistrza w wychowaniu osobowym. Wyd. Adam Marszałek.

Pankowska K. (2013). Kultura – sztuka – edukacja w świecie zmian. Warszawa: Wyd. UW.

Popek S. (1978). Psychologiczna analiza twórczości plastycznej dzieci i młodzieży. Warszawa: WSiP.

Popek S. (1999). Barwa i psychika. Lublin: Wyd. UMCS.

Popek S. (2010). Psychologia twórczości, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Read H. (1976 ). Wychowanie przez sztukę. Wrocław: Zakład Nar. im. Ossolińskich.

Skoczylas W. (1917). O drogach wychowania estetycznego. Szkoła Polska, 27.

Skutnik J. (2019). Czuła pedagogia. Edukacyjny walor dzieł i działań księżnej Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej. Katowice: Wyd. UŚ.

Standardy edukacji kulturalnej. Materiały do konsultacji środowiskowych. (2008). Warszawa: Polska Rada Muzyczna.

Stasiakiewicz M.P. (2000). Prototypowy obraz świata w rysunku dziecka. Poznań: Wyd. Edytor.

Steliga A. (2012). Wybrane zagadnienia terapii przez sztukę osób chorych psychicznie. Kraków: Wyd. Xeein.

Suchodolski B. (1959). Współczesne problemy wychowania estetycznego. Kwartalnik Pedagogiczny, 1(11).

Suchodolski B. (1969). Współczesne problemy wychowania estetycznego. Wychowanie przez sztukę. Red. J. Wojnar. Warszawa: PZWS.

Szuman S. (1951). Ilustracja w książkach dla dzieci i młodzieży. Kraków: Wiedza – Zawód – Kultura.

Szuman S. (1969). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: PZWS.

Szuman S. (1975). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: WSiP.

Szuman S., Borzychczy K. (1938). Rozwój kolorystyki w sztuce dziecka. Warszawa: WNTP.

Szuścik U. (1999a). Kształtowanie percepcji wzrokowej jako stymulator działań plastycznych dziecka. Cieszyn: Wyd. UŚ (Filia w Cieszynie).

Szuścik U. (1999b). Program autorski z zakresu kształcenia plastycznego dziecka w młodszym wieku szkolnym (klasy I–III) przeznaczony dla I etapu edukacyjnego szkoły podstawowej. Program nauczania. Numer dopuszczenia do użytku szkolnego MEN/DKW-4014-29/99. Katowice: Wyd. Maria Lorek.

Szuścik U. (2000). Program autorski z zakresu kształcenia plastycznego dziecka w młodszym wieku szkolnym (klasy I–III) przeznaczony dla I etapu edukacyjnego szkoły podstawowej. Program nauczania. numer dopuszczenia do użytku szkolnego MEN/DKW-4014-29/99. Warszawa: Muza Szkolna.

Szuścik U. (2006). Znak werbalny a znak plastyczny w twórczości rysunkowej dziecka. Katowice: Wyd. UŚ.

Szuścik U. (2012). Edukacja plastyczna - rozważania o wychowaniu ku sztuce. In: J. Uchyła-Zroski (red.), Muzyka w środowisku społecznym. Katowice: Wyd. UŚ.

Szuścik U. (2019). Bazgrota w twórczości plastycznej dziecka. Katowice: Wyd. UŚ.

Szycówna A. (1915). O powinnościach nauczyciela. Kraków–Lwów–Poznań: Gebethner i s-ka, Gubrynowicz i Syn, A. Cybulski, wyd. II.

Śleziński K., (2012). Sebastiana Petrycego filozofia wychowania, Cieszyński Almanach Pedagogiczny, t. 1.

Tatarkiewicz W. (1975). Dzieje sześciu pojęć. Warszawa: PWN.

Trojanowska-Kaczmarska A. (1971). Dziecko i twórczość. Wrocław: Zakład Nar. im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN.

Trojanowska-Kaczmarska A. (1988). Dziecko i plastyka. Warszawa: WSiP.

Tytko M.M. (2013). Stefana Szumana aksjologiczna koncepcja pedagogiki kultury. Z badań nad Szumanowską teorią edukacyjno-artystyczną. In: A.M. Żukowska (red.), Edukacyjny i terapeutyczny aspekt sztuki. Lublin: Wyd. UMCS.

Wojnar I. (1963). Drogi rozwoju nowoczesnej koncepcji wychowania przez sztukę. In: I. Wojnar, Wychowanie przez sztukę wybór. Warszawa: PZWS.

Wojnar I. (1965). Wychowanie przez sztukę. Warszawa: PZWS.

Wojnar I. (1970). Estetyka i wychowanie. Warszawa: PWN.

Wojnar I. (1984). Teoria wychowania estetycznego – zarys problematyki. Warszawa: PWN.

Wojnar I. (2016). Humanistyczne przesłanki niepokoju. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Wojnar I., Pielasińska W. (1990) (red.). Wychowanie estetyczne młodego pokolenia. Warszawa: WSiP.

Zalewska-Pawlak M. (2001). Rola sztuki w wychowaniu. Polska tradycja pedagogiczna. Łódź: Wyd. UŁ.

Zalewska-Pawlak M. (2017). Sztuka i wychowanie w XXI wieku. W poszukiwaniu zagubionej teorii sztuki życia i sztuki w wychowaniu. Łódź: Wyd. UŁ.

Żukowska A. (2019). Kontekst historyczny polskiej edukacji plastycznej. Lublin: Wyd. UMCS.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/pe.2021.5.11-23
Date of publication: 2021-11-15 21:31:35
Date of submission: 2021-04-12 22:50:19


Statistics


Total abstract view - 2166
Downloads (from 2020-06-17) - PDF - 948

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2021 Anna Boguszewska, Urszula Szuścik

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.