Email this article Creation of Female Characters in “The Teacher” and “On Sunday” by Wacław Berent
Abstract
The author analyzes female heroines from two early works by Wacław Berent: The Teacher and On Sunday. Zosia and Józka contain a whole range of contradictions in their character and manner – they are both shy and self-confident, modest and seductive, but above all they are the ones who organize the entire reality for their husbands. Men, on the other hand, although physically strong, seem to be completely defenseless when it comes to feelings and love relationships with their partners. In the features of Zosia and Józka, the writer enchanted the attributes and images of women that appear on the pages of his subsequent works: The Professional, Touchwood and Winter Corn.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Badowska, K. (2011). Młodopolska literatura „pornograficzna”. W: „Godzina cudu”. Miłość i erotyzm w twórczości Stanisława Przybyszewskiego (s. 19–26). Łódź: Wydawnictwo UŁ. DOI: 10.18778/7525-597-3
Bajda, J. (2023). Błękitny fin de siècle. Kolor niebieski w kulturze i literaturze Młodej Polski (Gabriela Zapolska – Kazimierz Przerwa-Tetmajer – Stanisław Wyspiański). Wrocław: Wydawnictwo UWr.
Berent, W. (1974). Ozimina. Wrocław: Ossolineum.
Berent, W. (1979). Próchno. Wrocław: Ossolineum.
Berent, W. (1992a). Idea w ruchu rewolucyjnym. W: Pisma rozproszone. Listy (s. 156–181). Kraków: Wydawnictwo Literacki.
Berent, W. (1992b). Nauczyciel. W: Pisma rozproszone. Listy (s. 40–72). Kraków: Wydawnictwo Literacki.
Berent, W. (1992c). Przy niedzieli. W: Pisma rozproszone. Listy (s. 73–76). Kraków: Wydawnictwo Literacki.
Berent, W. (2018). Fachowiec. Wrocław: Ossolineum.
Campbell, J. (2013). Bohater o tysiącu twarzy. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Carr-Gomm, S. (2005). Słownik symboli w sztuce. Warszawa: Wydawnictwo RM.
Dobkowska, J., Wasilewska, K. (2016). W cieniu koronkowej parasolki. O modzie i obyczajach w XIX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Arkady.
Dziurzyński, D. (2002). Strategie mizoginistyczne Stanisława Przybyszewskiego na podstawie „Synagogi Szatana”. W: J. Zacharska, M. Kochanowski (red.), Wiek kobiet w literaturze (s. 189–201). Białystok: Trans Humana.
Eliade, M. (1994). Mity, sny, misteria. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Filipkowska, H. (1988). Koncepcja mitu i jego związków z literaturą w krytyce Młodej Polski. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Geremek, B. (2003). Ludzie marginesu w średniowiecznym Paryżu XIV–XV wiek. Poznań: Wydawnictwo PTPN.
Głowiński, M. (1977). Maska Dionizosa. W: M. Podraza-Kwiatkowska (red.), Młodopolski świat wyobraźni. Studia i eseje (s. 353–406). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gutowski, W. (1989). Miłość śmierci i energia rozkładu. O młodopolskiej wyobraźni nekrofilskiej. Pamiętnik Literacki, 80(1), 37–71.
Gutowski, W. (1997). Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gutowski, W. (1999a). Egzotyzm młodopolskiej erotyki. Próba typo- i topologii. W: Mit, Eros, sacrum. Sytuacje młodopolskie (s. 29–51). Bydgoszcz: Homini.
Gutowski, W. (1999b). Erotyczne bestiarium Młodej Polski. W: Mit, Eros, sacrum. Sytuacje młodopolskie (s. 53–69). Bydgoszcz: Homini.
Gutowski, W. (1999c). Mit w czasoprzestrzeni powieści młodopolskiej. W: Mit, Eros, sacrum. Sytuacje młodopolskie (s. 9–27). Bydgoszcz: Homini.
Jamroszówna, B. (1936). Technika postaci u Berenta. Ruch Literacki, (4), 122–116.
Jeske-Choiński, T. (1914). Seksualizm w powieści polskiej. Warszawa: Księgarnia Kroniki Rodzinnej.
Kopaliński, W. (1990). Słownik symboli. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kowalski, P. (2007). Kultura magiczna. Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa: PWN.
Kuryłowicz, B. (2012). Semantyka nazw kwiatów w poezji Młodej Polski. Białystok: Wydawnictwo UwB.
Landau-Czajka, A. (2004). Przygotowanie do małżeństwa według wybranych poradników z XIX i XX wieku, [w:] A. Żarnowska, A. Szwarc (red.), Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX (s. 3–23). Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Legutko, G. (2010). Młodopolski mit „świętej grzesznicy”. Literackie wizerunki Marii Magdaleny. W: G. Borkowska, L. Wiśniewska (red.), Beatrycze i inne. Mity kobiet w literaturze i kulturze (s. 125–138). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Linde, B.S. (1951). Słownik języka polskiego. T. 3: R–T. Warszawa: PIW.
Lisak, A. (2009). Miłość, kobieta i małżeństwo w XIX wieku. Warszawa: Larix.
Ławski, J. (2008). Bo na tym świecie Śmierć. Studia o czarnym romantyzmie. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Madeja, A. (2010). Skąd pochodzą polskie nazwy kolorów. Postscriptum Polonistyczne, (2), 197–217.
Makowiecki, A.Z. (1985). Ten wyuzdany fin de siècle. W: Wokół modernizmu (s. 167–181). Warszawa: PIW.
Mazanowski, A. (1916). Problem miłości i małżeństwa w najnowszej naszej powieści. Przegląd Powszechny, (394).
Podraza-Kwiatkowska, M. (1969). Salome i Androgyne. Mizoginizm a emancypacja. W: Młodopolskie harmonie i dysonanse (s. 223–245). Warszawa: PIW.
Podraza-Kwiatkowska, M. (1985). Schopenhauer i chuć. W: Somnambulicy, dekadenci, herosi. Studia i eseje o literaturze Młodej Polski (s. 162–172). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Podraza-Kwiatkowska, M. (1993). Młodopolska Femina. Teksty Drugie, (4–6), 36–53.
Quignard, P. (2002). Seks i trwoga. Warszawa: Czytelnik.
Rusek, I.E. (2013a). „Chodź, dam ci list…”. O listach w „Próchnie” Wacława Berenta. LiteRacje, (4), 57–62.
Rusek, I.E. (2013b). Filozofia Artura Schopenhauera, czyli rzecz o pragnieniu. W: Pragnienie, symbol, mit. Studium o „Próchnie” Wacława Berenta (s. 28–49). Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Rusek, I.E. (2017). Życia lampy niewygasłe. Studium o „Oziminie” Wacława Berenta. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Sadowska, I. (2010). Mit kobiety egzotycznej w literaturze Młodej Polski. Inspiracje azjatyckie i dalekowschodnie. W: G. Borkowska, L. Wiśniewska (red.), Beatrycze i inne. Mity kobiet w literaturze i kulturze (s. 139–148). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Schopenhauer, A. (1904). Poczwórne źródło twierdzenia o podstawie dostatecznej. Warszawa 1904.
Schopenhauer, A. (1994). Świat jako wola i przedstawienie. T. 1. Warszawa: PWN.
Schopenhauer, A. (1995). Świat jako wola i przedstawienie. T. 2. Warszawa: PWN.
Sikora, I. (1987). Symbolika kwiatów w poezji Młodej Polski. Szczecin: Wydawnictwa Naukowe US.
Trześniowski, D. (2004). Modernistyczny portret grzesznic Nowego Testamentu. W: D. Mazurek (red.), Kobieta w literaturze i kulturze (s. 118–139). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Tuczyński, J. (1987). Schopenhauer a Młoda Polska. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.
Wieruch-Jankowska, E. (2015). Gorsety warszawianek XIX wieku i moda europejska. W: E. Letkiewicz (red.), Ciało, strój i biżuteria w kontekście przemian kulturowych, społecznych i politycznych XIX wieku (T. 1; s. 133–147). Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Artystyczny.
Wróblewska, V. (2012). Magia słowa i magia milczenia w polskiej bajce ludowej. Poznańskie Studia Slawistyczne, (3), 215–228. DOI: 10.14746/pss.2012.3.14
Zacharska, J. (2000). Prostytutka – kobieta upadła czy wyzwolona? W: O kobiecie i literaturze przełomu XIX i XX wieku (s. 139–159). Białystok: Wydawnictwo UwB.
Zalewska, A. (2002). Kobieta w prozie Wacława Berenta. W: J. Zacharska, M. Kochanowski (red.), Wiek kobiet w literaturze (s. 225–236). Białystok: Wydawnictwo UwB.
Zawisławska, M. (2001). Funkcje oka w „Oziminie” Wacława Berenta. W: A. Pajdzińska, R. Tokarski (red.), Semantyka tekstu artystycznego (s. 347–356). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2024.9.307-332
Date of publication: 2024-10-24 23:38:05
Date of submission: 2023-11-05 19:32:06
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.