Diagnostyka parametrów sylaborytmicznej struktury mowy u dzieci przedszkolnych z zaburzeniami kompleksowymi

Streszczenie w języku polskim

Rozwój mowy dzieci to jeden z głównych czynników kształtowania osobowości, determinujący ich umiejętności społeczne i poznawcze. Zaburzenia rozwoju mowy (w szczególności przyswajanie przez dzieci konstrukcji syntagmatycznych o różnej złożoności strukturalnej) utrudniają im komunikowanie się zarówno z rówieśnikami, jak i z dorosłymi, a także kształtowanie umiejętności pisania. Celem niniejszego opracowania jest przeanalizowanie podstawowych parametrów sylaborytmicznej struktury mowy (ruch, rytm, przestrzeń) oraz określenie poziomu jej rozwoju u dzieci w wieku przedszkolnym z zaburzeniami kompleksowymi (czucia, ruchu, mowy). W celu zbadania tych parametrów opracowano specjalną metodę składającą się z czterech jednostek diagnostycznych (ruch rytmiczny, przestrzeń rytmiczna, wymowa rytmiczna, złożony rytm mowy). W pierwszej kolejności przeprowadzono badanie empiryczne dla każdej jednostki diagnostycznej. Na podstawie uzyskanych wyników należy stwierdzić, że większość dzieci w wieku przedszkolnym z zaburzeniami czucia, motoryki i mowy ma niesformowaną sylaborytmiczną strukturę mowy, co wymaga dalszych ukierunkowanych działań. Badanie wykazało, że dzieci w wieku przedszkolnym z zaburzeniami kompleksowymi mają obniżoną zdolność wymawiania słów o różnej złożoności strukturalnej, zaburzoną percepcję jednostek leksykalnych oraz zaburzoną zdolność wykonywania dynamicznych i rytmicznych ruchów szeregowych, co świadczy o niewystarczającym poziomie umiejętności motorycznych, rytmicznych i przestrzennych. Następnie przeprowadzono analizę korelacyjną, której wyniki wskazują, że trzy jednostki diagnostyczne: ruch rytmiczny, przestrzeń rytmiczna oraz wymowa rytmiczna – są ze sobą nierozerwalnie związane. Gdy zostaną ukształtowane, dopiero wówczas zacznie się formować jednostka określona jako złożony rytm mowy. Określenie poziomu funkcjonowania dziecka w każdej jednostce diagnostycznej pozwala na ustalenie skutecznych strategii oddziaływania na parametry sylaborytmicznej struktury mowy dzieci z zaburzeniami kompleksowymi w oparciu o potencjalne możliwości i ich maksymalne wykorzystanie w trakcie pracy logopedycznej.