Wyślij tekst przez e-mail 
Roman Hausner (1883–1947) – wybitny administratywista Polski międzywojennej
Streszczenie w języku polskim
Roman Henryk Hausner (1883–1947) był wysokiej rangi urzędnikiem państwowym w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, o bogatym dorobku publikacyjnym w dziedzinie prawa publicznego. Celem niniejszego artykułu było przedstawienie biografii Hausnera w perspektywie jego kariery urzędniczej i działalności twórczej, z uwzględnieniem roli, jaką odegrał w procesie reform administracji państwowej w Polsce międzywojennej. Z jednej strony w artykule przedstawiono w ujęciu chronologicznym życie Hausnera jako urzędnika i członka szeregu komisji do spraw reorganizacji administracji publicznej w okresie międzywojennym. Z drugiej strony zaś zaprezentowano jego poglądy w zakresie podstawowych instytucji prawa administracyjnego. Te dwa elementy nie stanowią odrębnych części artykułu, ponieważ praca w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i działalność pisarska Hausnera zostały przedstawione jako pewna całość. Taki obraz tworzy bowiem biografia bohatera niniejszego tekstu, który praktyczny aspekt swojej pracy jako urzędnika ściśle łączył z problematyką swojej działalności twórczej. Autor artykułu postawił tezę, że Hausner jako współtwórca ważnych projektów aktów prawnych, propagator daleko idących reform w dziedzinie ustroju administracji państwowej i płodny twórca może być uznany za znaczącą postać międzywojennej doktryny prawa administracyjnego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Archiwa
Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych:
– Akt małżeństwa (odpis) zawartego w dniu 4 października 1913 r. w Kosowie pomiędzy Romanem Hausnerem, synem Henryka Hausnera i Kamili z domu Flunt, oraz Anną Marią Korpińską, córką Mariana Korpińskiego i Jadwigi z domu Langie, sygn. II 1662,
– Akta personalne Romana Hausnera, sygn. II 1662,
– Dyplom, Brązowy Medal za Długoletnią Służbę, Hausnerowi Romanowi Henrykowi Dyrektorowi Gabinetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Minister Spraw Wewnętrznych F. Sławoj-Składkowski, Warszawa, dnia 16 maja 1938 r., nr Pers.832/MDS/20, sygn. II 1662,
– Dyplom, Srebrny Medal za Długoletnią Służbę, Hausnerowi Romanowi Dyrektorowi Gabinetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Minister Spraw Wewnętrznych F. Sławoj-Składkowski, Warszawa, dnia 4 lutego 1939 r., sygn. II 1662,
– Legitymacja urzędnicza nr 556 dla Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Warszawa, dnia 4 lipca 1924 r., sygn. II 1662,
– Legitymacja urzędnicza nr 154 dla Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Warszawa, dnia 13 sierpnia 1927 r., sygn. II 1662,
– Legitymacja urzędnicza nr 496 dla Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału IV st. sł. w Ministerstwie, Warszawa, dnia 18 stycznia 1932 r., sygn. II 1662,
– Legitymacja urzędnicza nr 577 dla Romana Hausnera, Szefa Gabinetu Ministra, Dyrektora Departamentu IV st. sł. w Ministerstwie, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Warszawa, dnia 16 czerwca 1933 r., sygn. II 1662,
– List Ericha Kocha, Nadprezydenta Prowincji Wschodnio-Pruskiej, do Romana Hausnera, Dyrektora Gabinetu Ministra, Królewiec, dnia 9 października 1934 r., sygn. II 1662,
– List Romana Hausnera do Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lutego 1939 r., sygn. II 1662,
– Metryka chrztu Romana Henryka Hausnera, odpis z Księgi metrykalnej parafii Matki Boskiej Śnieżnej we Lwowie, t. X, s. 544, sygn. II 1662,
– Notatka z dnia 26 sierpnia 1919 r. na piśmie Naczelnika Wydziału XXI Adolfa Rappé z dnia 28 lipca 1919 r. do Stanisława Kasznicy, sygn. II 1662,
– Notatki Romana Hausnera dla podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, sygn. I 828,
– Oświadczenie Romana Hausnera złożone w Biurze Personalnym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, sygn. II 1662,
– Pismo (odpis) z dnia 3 stycznia 1908 r. Marszałka Krajowego Stanisława Badeniego i członka Wydziału Krajowego Stanisława Dąmbskiego do Pana Romana Hausnera, praktykanta konceptowego C.K. Namiestnictwa we Lwowie, Wydział Krajowy, pismo nr L.1481, sygn. II 1662,
– Pismo (odpis) z dnia 14 czerwca 1908 r. Włodzimierza Łosia w imieniu Prezydium Namiestnictwa we Lwowie do Pana Romana Hausnera, praktykanta konceptowego Namiestnictwa we Lwowie, Prezydium Namiestnictwa we Lwowie, pismo nr L.9108, sygn. II 1662,
– Pismo (odręczne) Naczelnika Wydziału XXI Adolfa Rappé z dnia 28 lipca 1919 r. do Stanisława Kasznicy, sygn. II 1662,
– Pismo (odpis) Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 2 września 1919 r. do Wydziału Krajowego we Lwowie w sprawie zaangażowania P. Romana Hausnera na służbie w Ministerstwie, OP/6400/1, sygn. II 1662,
– Pismo Wydziału Krajowego z dnia 12 września 1919 r. do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie, LW:37368, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych do Romana Hausnera z dnia 13 kwietnia 1920 r., nr Pr.3/137, sygn. II 1662,
– Pismo Szefa Sekcji Ogólnej z dnia 21 lipca 1920 r. do Pana Romana Hausnera, Radcy Ministerialnego, nr OP.3026/5, sygn. II 1662,
– Pismo Szefa Sekcji II Konstantego Lenca z dnia 5 sierpnia 1920 r. do Wydziału O.P., sygn. II 1662,
– Pismo (poufne) Podsekretarza Stanu Juliusza Dunikowskiego z dnia 11 kwietnia 1922 r. do Pana Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, L.dz.Pr.1072/p, sygn. II 1662,
– Pismo Dyrektora Departamentu II Konstantego Lenca z dnia 17 czerwca 1922 r. do Romana Hausnera, urzędnika V-go stopnia służbowego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, nr AO.2130 do nr-u 4230, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych Zygmunta Hübnera z dnia 20 października 1924 r. do Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, nr Pr.10778, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych Władysława Raczkiewicza z dnia 15 marca 1926 r. do Pana Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, nr Pr.2206, sygn. II 1662,
– Pismo (odpis) Ministra Spraw Wewnętrznych Władysława Raczkiewicza z dnia 15 marca 1926 r. do Pana Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, nr Pr.2206, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Sprawiedliwości Wacława Makowskiego z dnia 29 września 1926 r. do Pana Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, L.II.0.10249/26, sygn. II 1662,
– Pismo Przewodniczącego Komisji Walerego Romana z dnia 30 sierpnia 1927 r. do Pana Ministra Spraw Wewnętrznych, OL.2204/7, sygn. I 676,
– Pismo Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 21 września 1927 r. w sprawie Komisji wniosków ustawodawczych, nr OL.2851/27, sygn. I 676,
– Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych F. Sławoja-Składkowskiego z dnia 22 września 1927 r. do P.P. Dyrektorów Departamentów, Naczelnika Wydziału Wojskowego i Naczelników Wydziałów, nr OL.2851/27, sygn. I 676,
– Pismo (odpis) Podsekretarza Stanu Maurycego Jaroszyńskiego z dnia 12 października 1927 r. do Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, nr OP.1217/27, sygn. II 1662,
– Pismo generała brygady Józefa Dańca z dnia 22 czerwca 1928 r. do Romana Hausnera, Szef Departamentu IX Sprawiedliwości, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Naczelny Prokurator Wojskowy, L.8877/I/28, sygn. II 1662,
– Pismo generała brygady Emila Mecnarowskiego z dnia 21 stycznia 1929 r. do Romana Hausnera, Szef Departamentu Sprawiedliwości, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Naczelny Prokurator Wojskowy, L.732/I/29, sygn. II 1662,
– Pismo Emila Stanisława Rappaporta, Członka Prezydium, Sekretarza Generalnego, z dnia 25 stycznia 1929 r. do Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Stała Delegacja Zrzeszeń i Instytucji Prawniczych Rzeczypospolitej Polskiej, nr 17/29, sygn. II 1662,
– Pismo generała brygady Emila Mecnarowskiego z dnia 5 kwietnia 1929 r. do Romana Hausnera, Szef Departamentu Sprawiedliwości, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Naczelny Prokurator Wojskowy, L.3874/I/29, R.200, wyszkolenie: wykłady z zakresu administracji, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych F. Sławoja-Składkowskiego z dnia 5 czerwca 1929 r. do Pana Naczelnika Wydziału Romana Hausnera, członka Komitetu Wniosków Ustawodawczych, nr OL.2245/2, sygn. II 1662,
– Pismo Walerego Romana Przewodniczącego Komisji dla ustalenia zakresu działania Komisariatu Rządu i Magistratu m.st. Warszawy z dnia 11 lipca 1930 r. do Romana Hausnera, Komisariat Rządu m.st. Warszawy, sygn. II 1662,
– Pismo sekretarza redakcji [podpis nieczytelny] kwartalnika „Zrąb” z dnia 20 maja 1931 r. do Romana Hausnera, L.Dz. 25/31, sygn. II 1662,
– Pismo Przewodniczącego Komisji M. Jaroszyńskiego z dnia 2 grudnia 1931 r. do Pana Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Prezydium Rady Ministrów, Komisja dla Usprawnienia Administracji Publicznej, L.15959/VI, sygn. II 1662,
– Pismo Przewodniczącego Komisji M. Jaroszyńskiego z dnia 10 czerwca 1932 r. do Pana Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Prezydium Rady Ministrów, Komisja dla Usprawnienia Administracji Publicznej, nr 37-20/1, sygn. II 1662,
– Pismo Podsekretarza Stanu Bronisława Nakoniecznikowa-Klukowskiego z dnia 27 lipca 1932 r. do Pana Romana Hausnera, Naczelnika Wydziału IV st. sł. w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, nr Pers.632/17, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych Bronisława Pierackiego z dnia 20 sierpnia 1932 r. do Romana Hausnera Naczelnika Wydziału, nr Pers.23/Rob/15, sygn. II 1662,
– Pismo Walerego Romana Przewodniczącego Sekcji do spraw podziału administracyjnego Państwa z dnia 19 listopada 1932 r. do Pana Józefa Drawicza Radcy Ministerialnego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w Warszawie, Prezydium Rady Ministrów, Komisja dla Usprawnienia Administracji Publicznej, nr 37-1/12, sygn. II 1662,
– Pismo Bronisława Pierackiego Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 31 stycznia 1933 r. do Romana Hausnera, nr Pers/H-14/4, sygn. II 1662,
– Pismo T. Jaśkiewicza w/z. Naczelnika Wydziału z dnia 7 sierpnia 1933 r. w sprawie kursu naukowego dla urzędników MSZ do Romana Hausnera, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Wydział Osobowy, nr W.O.483/2, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych Bronisława Pierackiego z dnia 30 października 1933 r. do Pana Romana Hausnera Szefa Gabinetu Ministra Spraw Wewnętrznych, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, nr GL.50-18/3, sygn. II 1662,
– Pismo Bronisława Pierackiego Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 20 stycznia 1934 r. do Romana Hausnera, nr Pers/H-14/8, sygn. II 1662,
– Pismo Wacława Milewskiego Wicedyrektora Instytutu Naukowego Organizacji i Kierownictwa z dnia 21 kwietnia 1934 r. do Romana Hausnera Dyrektora Gabinetu Ministra Spraw Wewnętrznych, Instytut Naukowy Organizacji i Kierownictwa, znak 02, sygn. II 1662,
– Pismo Jana Kopczyńskiego Prezesa Najwyższego Trybunału Administracyjnego i Trybunału Kompetencyjnego, Wiceprezesa Instytutu z dnia 4 października 1934 r. do Pana Hausnera Romana Dyrektora Departamentu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Prezydium Grupy Polskiej w Międzynarodowym Instytucie Nauk Administracyjnych, sygn. II 1662,
– Pismo M. Jaroszyńskiego Przewodniczącego Sekcji II Racjonalizacji Administracji z [brak daty dziennej] maja 1935 r. do Romana Hausnera Dyrektora Gabinetu Ministra Spraw Wewnętrznych, Międzynarodowy Instytut Nauk Administracyjnych, Sekcja Polska, sygn. II 1662,
– Pismo Podsekretarza Stanu Wacława Grzybowskiego z dnia 4 grudnia 1935 r. do P.P. Dyrektorów Biur, Naczelników Wydziałów w Prezydium Rady Ministrów, Prezydium Rady Ministrów, nr 58-46/1, sygn. II 1662,
– Pismo Wiktora Drymmera Dyrektora Departamentu z dnia 5 marca 1936 r. do Romana Hausnera Dyrektora Gabinetu Ministra w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, nr B.Pers.5/3.1936, sygn. II 1662,
– Pismo okólne nr 4 z dnia 30 maja 1936 r. Stałej Delegacji Zrzeszeń i Instytucji Prawniczych Rzeczypospolitej Polskiej, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych F. Sławoja-Składkowskiego z dnia 17 czerwca 1936 r. do Pana Romana Hausnera, Dyrektora Gabinetu, nr GL.64-5/5, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych F. Sławoja-Składkowskiego z dnia 25 września 1936 r. do Pana Romana Hausnera, Dyrektora Gabinetu, nr R.Pers.632, sygn. II 1662,
– Pismo F. Sławoja-Składkowskiego Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 listopada 1936 r. w sprawie Konwencji Genewskiej do Romana Hausnera Dyrektora Gabinetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, nr GL.4577/tjn/35, sygn. II 1662,
– Pismo Romana Hausnera z dnia 30 stycznia 1937 r. do Dyrektora Biura Personalnego, sygn. II 1662,
– Pismo Ministra Skarbu Eugeniusza Kwiatkowskiego z dnia 13 maja 1937 r. do Podsekretarzy Stanu i Dyrektorów Departamentów (Biur) w Ministerstwie Skarbu w sprawie powierzenia Romanowi Hausnerowi zbadania biurowości i metod pracy w Ministerstwie Skarbu, L.D.I.7954/Prez/37, sygn. II 1662,
– Pismo Romana Hausnera z dnia 12 lutego 1938 r. do Dyrektora Biura Personalnego, sygn. II 1662,
– Podanie Romana Hausnera z dnia 19 lipca 1920 r. do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w sprawie udzielenia urlopu celem wstąpienia w szeregi armii, nr OP.3026/5, sygn. II 1662,
– Poświadczenie Naczelnika Wydziału z dnia 12 grudnia 1927 r., Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, OL 9196/S-27, sygn. II 1662,
– Projekt Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia … 1927 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej, sygn. I 5,
– Protokół z przysięgi służbowej Romana Hausnera z dnia 30 grudnia 1919 r., sygn. II 1662,
– Protokół posiedzenia Komisji Weryfikacyjnej przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w Warszawie w dniu 14 grudnia 1920 r. w sprawie zaliczenia poprzedniej służby administracyjnej i samorządowej w państwie austriackim do wysługi lat Romanowi Hausnerowi, radcy ministerialnemu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, w składzie: Dr Stefan Dobrowolski (przewodniczący, Szef Sekcji), Konstanty Lenc (Szef Sekcji), Stefan Dobrowolski (Naczelnik Wydziału), Bolesław Kozłowski (Naczelnik Wydziału), Stanisław Nowak (Delegat Skarbu, starszy referent), Stanisław Pogorzelski (Protokolant, referent), Czesław Pawlikowski (Referent, radca ministerialny), sygn. II 1662,
– Protokół III posiedzenia Komisji dla reorganizacji administracji z dnia 10 lipca 1926 r., sygn. akt I 1,
– Protokół IV posiedzenia Komisji dla reorganizacji administracji z dnia 15 lipca 1926 r., sygn. akt I 1,
– Protokół V posiedzenia Komisji dla reorganizacji administracji z dnia 20 lipca 1926 r., sygn. akt I 1,
– Przyrzeczenie służbowe Romana Hausnera, Warszawa, dnia 27 października 1919 r., sygn. II 1662,
– R. Hausner, Notatka 108 do Pana Podsekretarza Stanu, Warszawa, dnia 31 sierpnia 1939 r., sygn. I 828,
– R. Hausner, Spis ważniejszych prac ogłoszonych drukiem (uwaga), sygn. II 1662,
– R. Hausner, Uwaga do protokołu posiedzeń Komisji dla reformy administracji, odbytych w dniach 14, 15, 16 i 17 lutego 1923 r. w Prezydium Rady Ministrów, sygn. II 1662,
– R. Hausner, Życiorys (napisany odręcznie), sygn. II 1662,
– Referat P. Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych R. Hausnera, wygłoszony na posiedzeniu Sekcji dla spraw dekoncentracji przy Komisji dla usprawnienia administracji publicznej w dniu 14 grudnia 1928 r., Załącznik do Protokołu nr 1 posiedzenia sekcji dla spraw dekoncentracji z dnia 14 grudnia 1928 r., sygn. I 759,
– Regulamin Komisji dla usunięcia rozbieżności w ustawodawstwie obowiązującym na Ziemiach Wschodnich (w skrócie: Komisji wniosków ustawodawczych dla Ziem Wschodnich) ustanowionej przy Prezesie Rady Ministrów uchwałą Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 1924 r., sygn. I 676,
– Wniosek Prezesa Rady Ministrów w sprawie utworzenia „Komisji studiów nad usprawnieniem administracji publicznej”, sygn. I 759,
– Wniosek z dnia 28 sierpnia 1919 r. w sprawie nominacji Romana Hausnera na starszego referenta Wydziału Organizacyjnego M.S.W., Wydział Prezydialny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, nr AO-9208/1, sygn. II 1662,
– Wniosek Stanisława Kasznicy Szefa Sekcji II o nominację starszego referenta Romana Hausnera – Radcą ministerialnym w Vb kategorii płacy z dnia 28 grudnia 1919 r., OP-7281/1, sygn. II 1662,
– Wniosek na Radę Ministrów w przedmiocie nadania Romanowi Hausnerowi Naczelnikowi Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych odznak Kawalera Krzyża Oficerskiego orderu „Odrodzenia Polski”, Warszawa, dnia 20 listopada 1923 r., sygn. II 1662,
– Załącznik do pisma Romana Hausnera z dnia 25 listopada 1937 r. do Dyrektora Biura Personalnego, sygn. II 1662,
– Zaproszenie z dnia 3 lutego 1937 r. na zebranie dyskusyjne członków Stołecznego Koła Stowarzyszenia Prawników Administracyjnych, sygn. II 1662,
– Zarządzenie Prezydialne z dnia 16 lipca 1926 r., Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, nr Pr.6681, sygn. II 1662,
– Zaświadczenie wydane w dniu 5 listopada 1920 r. przez Prezydium Dyrekcji Skarbu we Lwowie, L:13.064/pr, sygn. II 1662,
– Zaświadczenie wystawione na podstawie książeczki wojskowej 183/XIII, wydanej przez P.K.U. Warszawa – Miasto nr 2 dnia 16 kwietnia 1923 r., sygn. II 1662,
– Życiorys Romana Hausnera Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Załącznik do wniosku na Radę Ministrów w przedmiocie nadania Romanowi Hausnerowi Naczelnikowi Wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych odznak Kawalera Krzyża Oficerskiego orderu „Odrodzenia Polski”, sygn. II 1662.
Archiwum Akt Nowych, Prezydium Rady Ministrów:
– Protokół z posiedzeń Komisji dla reformy administracji, odbytych w dniach 14, 15, 16 i 17 marca 1923 r. w Prezydium Rady Ministrów, sygn. I 23.
Literatura
Aker J., Berezowski C., Krajewski L., Hausner R., Zasady techniki ustawodawczej (4 referaty), Warszawa 1934.
Bigo T., Sprawozdanie dr Tadeusza Bigo, prof. U.J.K., z dyskusji nad wytycznymi dla prawa administracyjnego w Konstytucji, [w:] Pamiętnik III-go Zjazdu Prawników Polskich: Katowice–Kraków 5–8 XI 1936, Stała Delegacja Zrzeszeń i Instytucji Prawniczych R.P., cz. 2, Warszawa 1938.
Bobrzyński M., Kasznica S., Smólski S., Projekt reorganizacji administracji państwowej, [w:] W.L. Jaworski, Projekt konstytucji, Kraków 1928.
Bobrzyński M., Kasznica S., Smólski S., Zagadnienie reformy administracji. Sprawozdanie Komisji powołanej przez P. Prezesa Rady Ministrów do opracowania projektu reorganizacji administracji państwowej, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1926, nr 10.
Boczar J. ks., Hausner A. ks. dr, Wójcik F. ks., Dzieje biblijne. Książka pomocnicza dla II klasy szkoły powszechnej, Lwów 1938.
Brzozowski J., Z Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1930, nr 3.
Dubiel K., Komisja Wniosków Ustawodawczych, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1930, nr 20.
Dzienniki czynności Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza 1939–1947, t. 1: 1939–1942, oprac. J. Piotrowski, Wrocław 2004.
Dzienniki czynności Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza 1939–1947, t. 2: 1943–1947, oprac. J. Piotrowski, Wrocław 2004.
Gałędek M., Administracja państwowa w konstytucji kwietniowej, „Imponderabilia. Biuletyn Piłsudczykowski” 2012, nr 4.
Gałędek M., Rozporządzenie Prezydenta RP z 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej – przełom w budowie ustroju administracyjnego państwa polskiego doby międzywojennej, „Zeszyty Prawnicze UKSW” 2011, nr 11.3.
Hausner A. ks. dr, Wójcik F. ks., Szkice katechez dla I-szej klasy szkół powszechnych wraz z rozkładem materiału nauczania w klasach I-szej i II-giej szkół powszechnych. Podręcznik dla uczącego, Lwów 1938.
Hausner R., Dekoncentracja, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1929, nr 1.
Hausner R., Legal Aspects of the Present Situation in Poland, London 1946.
Hausner R., Pierwsze dwudziestolecie administracji spraw wewnętrznych, Warszawa 1939.
Hausner R., Prace nad wydawnictwem Zbioru Praw, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1929, nr 23.
Hausner R., Przekroczenie granic odrębnych okręgów prawnych w projekcie nowego podziału administracyjnego, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1933, nr 5.
Hausner R., Przygotowywanie i ogłaszanie obowiązujących przepisów, Warszawa 1933, Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, str. 166, rec.: L., „Głos Prawa” 1933, nr 9.
Hausner R., Rozporządzenie o stanowisku wojewodów i starostów jako przedstawicieli Rządu, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1931, nr 18.
Hausner R., Skorowidz Ustawodawstwa Polskiego (wraz ze skorowidzem ustawodawstwa śląskiego), Część V, za czas od 1 stycznia 1931 do 1 stycznia 1933, Warszawa, nakład własny, str. 309, rec.: L., „Głos Prawa” 1933, nr 9.
Hausner R., Tezy do ustawy o podziale Państwa Polskiego dla celów administracyjnych, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1933, nr 6.
Hausner R., W sprawie „Zbioru Praw”, „Biuletyn Urzędniczy” 1929, nr 11–12.
Hausner R., Wytyczne dla pojęcia i klasyfikacji samorządu w Konstytucji r. 1935, Stała Delegacja Zrzeszeń i Instytucji Prawniczych R.P., Warszawa 1936.
Hausner R., Zagadnienie Zbioru Praw, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1929, nr 16.
Hausner R., Zagadnienie zmniejszenia obiegu papierów w urzędach. Uwagi i wnioski, Warszawa 1937.
Hausner R., Zasady Techniki Legislacyjnej, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1934, nr 4–6.
Hausner R., Zmiana Konstytucji a usprawnienie administracji, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1931, nr 8.
Jaroszyński M., Wstęp, [w:] Organizacja administracji rządowej. Projekt, oprac. R. Hausner, Warszawa 1932.
Konwencja niemiecko-polska dotycząca Górnego Śląska, podpisana w Genewie dnia 15 maja 1922 r. (Dz.U. 1922, nr 44, poz. 371).
Kostrubiec J., Ustrój administracji terytorialnej w świetle pierwszych projektów polskiej doktryny prawniczej u progu odrodzonej Rzeczypospolitej, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, nr 3, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.443.
Kozyra W., Kazimierz Młodzianowski – pierwszy piłsudczykowski minister spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej (15 V – 2 X 1926 r.), „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2011, nr 14.
Kozyra W., Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939, Lublin 2009.
Kronika. Z Towarzystwa Prawniczego we Lwowie, „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. XLIV.
Ławnikowicz G., Między koniecznością państwa a pochwałą autorytaryzmu. Koncepcja państwa społecznego Wacława Makowskiego, Lublin 2014.
Makowski W., O Radzie Prawniczej kilka uwag, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1927, nr 2.
Malec J., Studia z dziejów administracji nowożytnej, Kraków 2003.
Małecki M., Wydział Krajowy sejmu galicyjskiego. Geneza, struktura i zakres kompetencji, następstwo prawne, Kraków 2014.
Muszalski E., Roman Hausner (1883–1947), [w:] Polski Słownik Biograficzny, red. K. Lepszy, t. 9, Wrocław–Kraków–Warszawa 1960.
O organizacji władz administracyjnych (Opinia Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie), „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. XLIV.
Okólnik (295 i 351) Ministra Spraw Wewnętrznych do Szefów Sekcji, Naczelników Wydziałów i wszystkich Urzędników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w sprawie podziału czynności w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (Dz.Urz. MSW 1919, nr 37, poz. 484).
Okólnik nr 199 z 23 października 1928 r. (OL. 1258/1/28) w sprawie Gazety Administracji i Policji Państwowej do PP. Wojewodów, Komisarza Rządu na m.st. Warszawę, Dowódcy K.O.P., Dyrektora Głównego Urzędu Statystycznego, Głównego Komendanta Policji Państwowej, Dyrektorów Departamentów oraz Naczelników Samodzielnych Wydziałów Aprowizacyjnego i Wojskowego (Dz.Urz. MSW 1928, nr 7, poz. 21).
Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej Kapituły 1921–1924, Rzeczpospolita Polska Prezydium Rady Ministrów, Warszawa 1926.
Organizacja administracji rządowej. Projekt, oprac. R. Hausner, Warszawa 1932.
Pietrzak J., Zespół pracy nad odbudową Polski (1942–1945). Z dziejów polskiego uchodźstwa wojennego w Iranie, „Imponderabilia. Biuletyn Piłsudczykowski” 2011, nr 3.
Podział administracyjny państwa. Wnioski komisji, Warszawa 1931.
Projekt organizacji władz administracyjnych w Polsce opracowany przez sekcję administracyjną Towarzystwa Prawniczego we Lwowie, „Przegląd Prawa i Administracji” 1919, R. XLIV.
Protokół konferencji w sprawie kodyfikacji obowiązującego prawa, zwołanej z inicjatywy Prezydium Komisji w dniu 8 lipca r. 1929 w sali konferencyjnej Komisji – Pałac Rady Ministrów, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1929, nr 16.
Przemówienie Posła Juliusza Dudzińskiego, Sprawozdanie stenograficzne Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 11. posiedzenia w dniu 16 lutego 1939 r.
Przemówienie Wicemarszałka Sejmu Wacława Długosza, Sprawozdanie stenograficzne Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 11. posiedzenia w dniu 16 lutego 1939 r.
Przygodzki J., Przyczynek do problematyki dekoncentracji w pracach komisji dla usprawnienia administracji publicznej w II Rzeczypospolitej, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2009, nr 12.
Przygotowywanie i ogłaszanie obowiązujących przepisów. Projekt, oprac. R. Hausner, Warszawa 1932.
Przygotowywanie i ogłaszanie obowiązujących przepisów. Projekt, oprac. R. Hausner, Warszawa 1932, rec.: L. Adam, „Przegląd Prawa i Administracji” 1933, R. LVIII.
Redzik A., Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej i w czasie II Wojny Światowej – wybrane zagadnienia, [w:] Prace Komisji Historii Nauki PAU, red. A. Pelczar, t. 10, Kraków 2010.
Referaty, VI Międzynarodowy Kongres Nauk Administracyjnych w Warszawie (9–16 lipca 1936), Międzynarodowy Instytut Nauk Administracyjnych, Sekcja Polska, Warszawa 1936 (druk ulotny).
Reiss W., Zarys prawa administracyjnego, t. 1, Wilno 1930.
Rozporządzenie Ministra Wyznań i Oświaty z dnia 15 kwietnia 1872 r., L. 4398, L. 57.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 12 sierpnia 1926 r. o utworzeniu Rady Prawniczej (Dz.U. 1926, nr 83, poz. 466).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania administracji ogólnej (Dz.U. 1928, nr 11, poz. 86).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 lutego 1924 r. w przedmiocie organizacji władz administracyjnych II instancji (Dz.U. 1924, nr 21, poz. 225).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 1926 r. w sprawie statutu organizacyjnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (M.P. 1926, nr 158, poz. 459).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1926 r. w sprawie zasad organizacji i urzędowania Ministerstw (M.P. 1926, nr 203, poz. 578).
Sekcja zbioru praw, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1931, nr 1.
Sprawozdanie Dyrekcji C.K. Lwowskiego Gimnazjum im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1901, Lwów 1901.
Tarnowska A., Niedostatki unifikacji administracji ogólnej: doktryna i praktycy o koniecznych uzupełnieniach rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 19 stycznia 1928 r., „Studia Iuridica Toruniensia” 2015, Vol. 17, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/SIT.2015.028.
Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Warszawa 2007.
Z sekcji zbioru praw, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1930, nr 21.
Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 12 stycznia 1937 r. w sprawie ustalenia składu Komitetu Redakcyjnego Gazety Administracji, nr GL. 79-4 (Dz.Urz. MSW 1937, nr 1, poz. 1).
Zbiór najważniejszych przepisów uniwersyteckich, z upoważnienia Senatu Akademickiego dla użytku młodzieży uniwersyteckiej zestawił K.W. Kumaniecki, Kraków 1913.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2019.66.1.141-172
Data publikacji: 2019-07-17 08:29:31
Data złożenia artykułu: 2018-08-22 19:15:05
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Jarosław Kostrubiec
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.