Możliwości uczestnictwa w kulturze dzieci i młodzieży w projektach edukacji kulturowej programu Bardzo Młoda Kultura – między podmiotowością a podporządkowaniem

Streszczenie w języku polskim

Wprowadzenie: Uczestnictwo w kulturze stanowi treść, instrument oraz cel edukacji kulturowej. Opiera się ona na szerokiej antropologicznej definicji kultury, która zdaniem autorów koncepcji edukacji kulturowej, jest bardziej adekwatna wobec realiów demokratycznego społeczeństwa niż wąskie i wartościujące rozumienie kultury. W koncepcji edukacji kulturowej podkreśla się, że elementy kultury są ze sobą powiązane, a te związki określają możliwości działania jednostek i całej zbiorowości. Relacje zależą od pozycji, jakie zajmują jednostki, mogą być one równoprawne lub podporządkowane. Założeniem edukacji kulturowej jest wspieranie aktywnego, podmiotowego i opartego na równoprawnych relacjach uczestnictwa w kulturze i życiu społecznym.

Cel badań: Celem badań jest określenie jak założenia dotyczące wsparcia podmiotowego uczestnictwa w kulturze realizowane są w projektach edukacji kulturowej dzieci i młodzieży w programie Bardzo Młoda Kultura (BMK) w województwie lubuskim.

Metoda badań: Badania przeprowadzone zostały z zastosowaniem analizy danych zastanych dotyczących projektów edukacji kulturowej realizowanych w drugiej edycji BMK w województwie lubuskim.

Wyniki: Zakres podmiotowości dzieci i młodzieży, przejawiającej się we wpływie na treści, formy i przebieg uczestnictwa w kulturze jest zróżnicowany. Wpływ ten w ramach badanych projektów był: duży, znaczny, częściowy i ograniczony.

Wnioski: Szerokie pojmowanie kultury jako podstawa edukacji kulturowej daje większą szansę na uczestnictwo w kulturze równoprawne i podmiotowe, ale ta szansa nie zawsze jest uświadamiana i wykorzystywana przez praktyków. Jeśli edukacja kulturowa ma przygotować do tworzenia i przeobrażania kultury oraz ingerowania w życie społeczne, by czynić je bardziej demokratycznym, musi poszerzać zakres wpływu uczestnika i opierać się na równoprawnych relacjach. Dzięki temu praktyka edukacji kulturowej dzieci i młodzieży ma szansę stać się znaczącą przestrzenią urzeczywistniania idei partycypacji społecznej dzieci i młodzieży.