Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Edukacja klimatyczna w polskiej i brytyjskiej podstawie programowej
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie
Obecność i treść edukacji klimatycznej w podstawie programowej (w Wielkiej Brytanii: The National Curriculum) interesuje rosnącą grupę badaczy na całym świecie, w miarę jak transformacja ekologiczna, stanowiąca odpowiedź na kryzys klimatyczny, staje się priorytetem w politykach rozwojowych rozwiniętych gospodarczo państw świata.
Cel badań Celem pracy jest porównanie polskiej i brytyjskiej podstawy programowej, pod kątem obecności w niej edukacji klimatycznej.
Metoda badań
Materiał do analizy stanowiły 2 dokumenty: Podstawa programowa kształcenia ogólnego oraz jej brytyjski odpowiednik, The National Curriculum. Badaniem objęto etap kształcenia dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym (polska szkoła podstawowa, brytyjskie etapy edukacyjne K-1,2,3). Zastosowana w pracy metoda badawcza to analiza tekstu, oparta na zmodyfikowanym kluczu kategoryzacyjnym, zawierającym słowa kluczowe dla pojęcia zmiany klimatu.
Wyniki
Zagadnienie zmiany klimatu jest nieomal nieobecne w polskiej podstawie programowej dla badanych etapów edukacyjnych (przedszkole i szkoła podstawowa). Tylko 3 z 19 kategorii znaczeniowych z Klucza było obecnych w Podstawie, ale nie są one bezpośrednio odniesione do zmiany klimatu. Brytyjski odpowiednik Podstawy zawiera 5 słów z klucza kategoryzacyjnego, podobnie, bez bezpośrednich odniesień do zmiany klimatu, choć w nawiązaniu do degradacji środowiska naturalnego.
Wnioski
Oba badane standardy programowe są pozbawione edukacji klimatycznej. Brytyjska podstawa programowa okazała się nieco bliższa temu wyzwaniu współczesności, jednak różnica jest niewielka. Przyczyną braku tego zagadnienia w Podstawie może być, podobna w obu krajach, scentralizowana i upolityczniona procedura tworzenia tego dokumentu, która nie sprzyja zmianie treści i wprowadzaniu nowych wątków. Warto dokładniej zbadać polityczny kontekst jako prawdopodobną przyczynę ominięcia edukacji klimatycznej w obu podstawach programowych, jako uwarunkowania „nieobecnego programu” Eisnera.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Attfield, R. (2018). Environmental Ethics. A very Short Introduction (1st ed.). Oxford: Oxford University Press.
Budziszewska, M., Kardaś, A., & Bohdanowicz, Z. (2021). Klimatyczne ABC. Interdyscyplinarne podstawy współczesnej wiedzy o zmianie klimatu (1st ed.). Warszawa: Wyd. UW.
Chang, C.-H. (2016). Climate Change Education. Knowing, doing and being. (1st ed.). London and New York: Routledge Taylor & Francis Group.
Eisner, E. (1985). Five basic orientations to the curriculum. In In the educational imagination: on the design and evaluation of school programs. (pp. 61–86). New York: Macmillan.
European Commission. Education for Climate Coalition. (n.d.). Retrieved on 21, June, 2021 from: https://education-for-climate.ec.europa.eu/_en
European Commission. Energy, Climate Change and Environment. European Climate Pact. (n.d.). Retrieved on 21, June, 2021 from https://ec.europa.eu/clima/policies/eu-climate-action/pact_en
European Commission. The European Green Deal (2019). Brussels: European Commission. Retrieved on 22, June, 2021 from: https://eur-lex.europa.en/resource.html?uri=cellar:b828d165-1c22-11ea-8c1f-01aa75ed71a1.0002.02/DOC_1&format=PDF
Forging a climate-resilient Europe - the new EU Strategy on Adaptation to Climate Change (2021). Brussels: European Commission.
Giddens, A., & Sutton, P. W. (2017). The environment. In: A. Giddens & P. W. Sutton (Eds.), Sociology (VIII, pp. 152–199). Cambridge: Polity Press.
González-Gaudiano, E. J., & Meira-Cartea, P. Á. (2019). Environmental education under siege: Climate radicality. Journal of Environmental Education, 50(4–6), 386–402. https://doi.org/10.1080/00958964.2019.1687406
Hicks, N., Ward, B., & Lester, S. (2013). Climate change in the National Curriculum in England: Submission to a consultation by the Department of Education. London: Graham Research Institute on Climate Change and the Environment.
IPCC. (2019). Summary for Policymakers. In V. Masson-Delmotte, P. Zhai, H.-O. Portner, D. Roberts, J. Skea, & E. Calvo Buendia (Eds.), Climate Change and Land. An IPCC Special Report on climate change, desertification, land degradation, sustainable land management, food security, and greenhouse gas fluxes in terrestrial ecosystems. (pp. 1–36). Intergovernmental Panel on Climate Change. Retrieved on 23, May, 2021 from: https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/4/2020/02/SPM_Updated-Jan20.pdf
ISAP - Internetowy System Aktów Prawnych. (n.d.). Retrieved on 7, January, 2021 from: https://isap.sejm.gov.pl/
Kelly, A. V. (2009). The Curriculum. Theory and Practice (VI, Vol. 1). Lo Angeles, London: SAGE.
Kolleck, N., Well, M., Sperzel, S., & Jörgens, H. (2017). The Power of Social Networks: How the UNFCCC Secretariat Creates Momentum for Climate Education. Global Environmental Politics, 17(4), 106–126.
Kozlowska, A. (2021). Edukacja ekologiczna w podstawie programowej (Environmental education in Polish base curriculum). Rocznik Pedagogiczny, 44, accepted for printing.
Maslin, M. (2014). Climate Change. A very Short Introduction (3rd ed.). Oxford: Oxford University Press.
Nicholls, J., & Stevenson, R. B. (2015). Queensland Teachers ’ Understandings of Education for Climate Change. Education Graduate Student Symphosium, 1, 21–27.
Ochwat, M. (2020a). (Współ)myslenie w humanistyce. Literackie ekokształcenie w epoce antropocenu. Polonistyka. Innowacje, 12, 31–51. https://doi.org/10.14746/pi.2020.12.3
Ochwat, M. (2020b). Edukacja polonistyczna wobec kryzysu klimatycznego - rozpoznania i rekomendacje dydaktyczne. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska. Lublin-Polonia, V, 185–204. https://doi.org/10.17951/en.2020.5.185-204
Portney, K. E. (2015). Sustainability and the roots of controversy. In Sustainability (pp. 57–85). Cambridge (Massachusetts) - London (England): The MIT Press.
Reid, A. (2018). Curriculum and environmental education. Perspectives, priorities and challenges. (A. Reid, Ed.) (Vol. 1). London and New York: Routledge.
Stevenson, R. B., Nicholls, J., & Whitehouse, H. (2017). What is climate change education? Curriculum Perspective, 37, 67-71. https://doi.org/10.1007/s41297-017-0015-9
Suchecka, J. (2018). Znamy nazwiska ekpertów Anny Zalewskiej! Walka o ich ujawnienie trwała od listopada 2016. Gazeta Wyborcza. Retrieved on 19 July, 2021 from: https://wyborcza.pl/7,75398,23774757,znamy-nazwiska-ekspertow-anny-zalewskiej-walka-o-ujawnienie.html
The National Curriculum. (n.d.). Retrieved on 21, January, 2021 from: https://www.gov.uk/government/collections/national-curriculum
UNESCO. (n.d.). Education for climate action. Retrieved on 11, July, 2021 from: https://en.unesco.org/themes/education-sustainable-development/cce
UNESCO. (2021). Learn for our planet: a global review of how environmental issues are integrated in education. Retrieved on 8, July 2021 from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000377362
United Nation Climate Change. Status of Ratification of the Convention. (n.d.). Retrieved on 9, July, 2021 from https://unfccc.int/process-and-meetings/the-convention/status-of-ratification/status-of-ratification-of-the-convention
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2021.40.3.103-118
Data publikacji: 2021-11-23 10:35:39
Data złożenia artykułu: 2021-07-11 18:00:14
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2021 Agnieszka Kozłowska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.