Narcystyczna rywalizacja a trudności w psychospołecznym funkcjonowaniu młodych dorosłych

Justyna Kurtyka-Chałas

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Narcyzm jest zjawiskiem, które odnosi się zarówno do zdrowego, prawidłowego funkcjonowania człowieka, jak i do obszaru psychopatologii. Zjawisko to jest ujmowane w wielu różnych płaszczyznach i pespektywach. W artykule zostało przyjęte rozumienie narcyzmu w modelu NARC (Narcissistic Admiration and Rivalry Concept).

Cel badań: Celem badań było sprawdzenie, w jaki sposób narcyzm (w rozumieniu modelu NARC), w odsłonie strategii rywalizacji i strategii podziwu, łączy się z trudnościami w psychospołecznym funkcjonowaniu młodych dorosłych.

Metoda badań: W poniższym badaniu zastosowano: kwestionariusz NARQ-PL w polskiej adaptacji Rogoza i in. (2016) oraz kwestionariusz ankiety własnego autorstwa. Wyniki: Uzyskane wyniki badań i przeprowadzone analizy statystyczne potwierdzają, że istnieje relacja pomiędzy narcystyczną rywalizacją a wybranymi trudnościami w zachowaniu młodych dorosłych.

Wnioski: Przedstawione wyniki badań stanowią silną przesłankę do pogłębienia badań nad relacją pomiędzy poszczególnymi wymiarami narcyzmu a trudnościami w zachowaniu młodych dorosłych Polaków.


Słowa kluczowe


narcyzm, narcystyczne rywalizacja, narcystyczny podziw, trudności w zachowaniu, młodzi dorośli

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Back, M.D., Schmukle, S.C., Egloff, B. (2010). Why are narcissists so charming at first sight? Decoding the narcissism-popularity link at zero acquaintance. Journal of Personality and Social Psychology, 98, 132-145. https://doi.org/10.1037/a0016338

Back, M.D., Kufner, A.C.P., Dufner, M., Gerlach, T.M., Rauthmann J.F., Denissen, J.J.A. (2013). Narcissistic admiration and rivalry:disentangling the bright and dark sides of narcissism. Jorunal of Personality and Social Psychology, Vol.105, No 6, 1013-1037. https://doi.org/10.1037/a0034431

Brown, R.P., Budzek, K., Tamborski, M. (2009). On the meaning and measure of narcissism. Personality and Social Psychology Bulletin, 35 (7), 951-964. https://doi.org/10.1177/0146167209335461

Campbell, W.K., (2001). Is narcissism really so bad? Psychological Inquiry, 12, 214-216.

Campbell, W.K., Campbell, S.M. (2009). On the self-regulatory dynamics created by the peculiar benefits and costs of narcissism: a contextual reinforcement model and examination of leadership. Self and Identity, 8, 214-232. https://doi.org/10.1080/15298860802505129

Colvin, C.R., Block, J., Funder, D.C. (1995). Over positive self-evaluations and personality: negative implications for mental helth. Journal of Personality and Social Psychology, 68, 1152-1162. https://doi.org/10.1037/0022-3514.68.6.1152

Freud, A. (2012). Ego i mechanizmy obronne. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Fromm, E. (2000). Serce człowieka. Jego niezwykła zdolność do dobra i zła. Vis-a-Vis/ Etiuda.

Gościniak, J., Mocek, M. (2008). Narcyzm i patologia narcystyczna w ujęciu psychologii self Heinza Kohuta. Roczniki Psychologiczne, tom XI, nr 2, 7-26.

Jagiełła, J. (2007). Narcystyczna szkoła. Rubikon.

Johnson, S.M. (2022). Style charakteru. Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Kernberg, O.F. (1974). Future contributions to the treatment of narcissistic personalities. Journal of the American Psychoanalytic Association, 55, 215-238.

Kernberg, O.F. (1984). Severe Personality Disorder. Yale University Press.

Kernberg, O.F. (2022). Leczenie ciężkich zaburzeń osobowości. Przepracowanie agresji i odzyskanie erotyzmu. Wyd. Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej.

Kohut, H. (1972). Thought on narcissism and narcistic rage. The Psychoanalityc Studies of the child, vol. 27, 360-400.

Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych DSM-5. (2017). Wyd. Urban & Partner.

Küfner, A.C.P., Nestler, S., Back, M.D. (2013). The two pathways to being an (un-) popular narcissist. Journal of Personality, 81, 184-195. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2012.00795.x

Kurt, A., Paulhus, D.L. (2008). Moderators of the adaptiveness of self-enhancement: operationalization, motivational domain, adjustment facet, and evaluator. Journal of Research in Personality, 42, 839-953. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2007.11.005

Kurtyka-Chałas, J. (2021). Zestresowani i zmęczeni - psychospołeczny obraz trudności młodych ludzi. W B.Jankowiak, B.Kowalewska, E.Krajewska-Kułak (Red.), Promocja, edukacja zdrowotna oraz profilaktyka w naukach medycznych. (s. 371-389 ). Wyd. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.

Lowen, A. (2013). Narcyzm. Zaprzeczenie prawdziwemu „ja”. Z.P.Polimer.

McCrae,R.R., Costa, P.T. (2005). Osobowość dorosłego człowieka. Wydawnictwo WAM.

Miller, J.D., Campbell W.K., Young, D.L., Laceky, C.E., Reidy, D.E., Zeichner, A., Goodie, A.S. (2009). Examining the relations among narcissism, impulsivity and self defeating behaviors. Journal of Personality, 77, 761-794. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2009.00564.x

Morf, C.C., Rhodewalt, F. (2001). Unraveling the paradoxes of narcissism: a dynamics elf-regulatory processing model. Psychology Inquiry, 12 (4), 177-196. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1204_1

Olchanowski, T., Sieradzan, J. (2011). Wprowadzenie do problematyki narcyzmu. W J.Sieradzan (Red.), Narcyzm. Jednostka – społeczeństwo – kultura (7-71). Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku.

Paulhus, D.L., (2001). Normal narcissism: two minimalist accounts. Psychological Inquiry, 12, 228-230.

Pospiszyl, K. (1991). Zygmunt Freud człowiek i dzieło. Zakład Narodowy im.Ossolińskich.

Reber, S. (2000). Słownik psychologii, Warszawa 2000.

Rogoza, R., Rogoza, M., Wyszyńska P. (2016). Polska adaptacja modelu narcystycznego podziwu i rywalizacji. Polskie Forum Psychologiczne, tom 21, numer 3, s.410-431. DOI:10.14656/PFP20160306.

Szpunar, M. (2014). Od narcyzmu jednostki do kultury narcyzmu. Kultura – media – teologia, nr 18, 106-116.

Szpunar M. (2016). Kultura cyfrowego narcyzmu. Wydawnictwo AGH.

Szpunar M. (2020). Kultura narcystycznie zorientowana. Kultura Współczesna, 1 (108), s.10-13.

Vazire, S., Funder, D.C. (2006). Impulsivity and the self-defeating behawior of narcissists. Personality and Social Psychology Review, 10, 154-165.

https://doi.org/10.1207/s15327957pspr1002_4




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.3.167-185
Data publikacji: 2023-11-30 15:08:38
Data złożenia artykułu: 2023-07-10 10:58:11


Statystyki


Widoczność abstraktów - 139
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 94

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2023 Justyna Kurtyka-Chałas

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.