Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Konstrukcja i walidacja Skali do Badania Cyberprzemocy (SdBC)
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Cyberprzemoc staje się coraz poważniejszym problemem wśród dzieci i młodzieży, groźnym dla bezpieczeństwa i zdrowia psychicznego, stawiającym nowe zadania w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Diagnozowanie zagrożeń wynikających z udziału w cyberprzemocy jest zadaniem wymagającym odpowiednich narzędzi, pozwalających na szczegółowa ocenę sposobów wirtualnego atakowania innych oraz udziału jednostki jako sprawcy bądź ofiary cyberprzemocy. Odczuwa się brak odpowiednich narzędzi, mierzących cyberprzemoc wieloaspektowo, jako sposób zachowania w świecie wirtualnym, który przez jednostkę jest postrzegany w kategoriach dobra i zła.
Cel badań: W artykule przedstawiono założenia koncepcyjne oraz etapy konstruowania nowego narzędzia do pomiaru cyberprzemocy. Skala do Badania Cyberprzemocy składa się z 4 podskal, mierzących częstość przejawiania oraz doświadczania 17 sposobów wirtualnego szkodzenia. Dodatkowo badani oceniali jak często poszczególne akty cyberprzemocy występują w środowisku szkolnym a także w jakim stopniu są one złe bądź bez znaczenia.
Metoda badań: Analizę właściwości psychometrycznych przeprowadzono w oparciu o wyniki badań 240 uczniów szkół średnich.
Wyniki: W wyniku analizy czynnikowej ustalono zestaw itemów w poszczególnych podskalach. Uzyskano wysokie wskaźniki rzetelności dla wszystkich podskal. Dokonano wstępnej standaryzacji narzędzia, w wyniku której ustalono ile w badanej grupie jest sprawców, ofiar i agresywnych ofiar cyberprzemocy.
Wnioski: Uzyskane wyniki są zbieżne z uzyskiwanymi w różnych krajach za pomocą innych narzędzi.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Agus, M., Mascia, M. L., Zanetti, M. A., Perrone, S., Rollo, D., Penna, M. P. (2021). Who Are the Victims of Cyberbullying? Preliminary Data Towards Validation of „Cyberbullying Victim Questionnaire”. Contemporary Educational Technology, 13(3), ep310. https://doi.org/10.30935/cedtech/10888
Aricak T., Siyahhan, S., Uzunhasanoglu, A., Saribeyoglu, S., Ciplak, S., Yilmaz, N., Memmedov C. (2008). Cyberbullying among Turkish adolescents. Cyberpsychology & Behavior, 11(3), 253-261. https://doi.org/10.1089/cpb.2007.0016
Bańka, A. (2015). Intencjonalne konstruowanie przyszłości i wyprzedzające realizowanie celów: walidacja Skali Proaktywności Ogólnej. Czasopismo Psychologiczne – Psychological Journal, 21(1), 97-115. https://doi.org/10.14691/CPPJ.21.1.97
Barlińska, J., Plichta, P., Pyżalski, J., Szuster, A. (2018). Ich słowami–obraz pomocy w sytuacjach cyberprzemocy rówieśniczej z perspektywy uczniów. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(4), 82-115.
Bartkowicz, Z., Waśkowicz, W. (2004). Przemoc w percepcji nieletnich. W Z. Palak, Z. Bartkowicz (Red.). Wsparcie społeczne w rehabilitacji i resocjalizacji (s. 261-269). Wyd. UMCS.
Bartkowicz, Z., Chudnicki, A. (2019). Cyberprzemoc w opiniach uczniów szkół średnich. Edukacja – Technika – Informatyka, 2(28) 264-268
Bartkowicz, Z. (2013). Agresywność, kompetencje społeczne i samoocena resocjalizowanych nieletnich a ich przestępczość w okresie dorosłości. Wydawnictwo UMCS.
Beran T., Li Q., (2007). The relationship between cyber-bullying and school bullying. Journal of Student Wellbeing, 1(2), 15-33. https://doi.org/10.21913/JSW.v1i2.172
Berne, S., Frisén, A., Schultze-Krumbholz, A., Scheithauer, H., Naruskov, K., Luik, P., Katzer, C., Erentaite, R., & Zukauskiene, R. (2013). Cyberbullying assessment instruments: A systematic review. Aggression and violent behavior, 18(2), 320–334. https://doi.org/10.1016/j.avb.2012.11.022
Brzeziński, J. (2007). Metodologia badań psychologicznych. Wyd. Nauk. PWN.
Chudnicki A. (2019). Skuteczność resocjalizacji nieletnich z objawami ADHD. Wydawnictwo UMCS.
Dalla Pozza, V., Di Pietro, A., Morel, S., & Psaila, E. (2016). Cyberbullying among young people; directorate general for ınternal policies, policy department, citizens’ rights and constitutional affairs. Belgium: Brussels.
Gámez-Guadix, M., Villa-George, F., & Calvete, E. (2014). Psychometric properties of the Cyberbullying Questionnaire (CBQ) among Mexican adolescents. Violence and Victims, 29(2), 232–247. https://doi.org/10.1891/0886-6708.vv-d-12-00163r1
Henares-Montiel, J., Benítez-Hidalgo, V., Ruiz-Pérez, I., Pastor-Moreno, G., Rodríguez-Barranco, M. (2022). Cyberbullying and associated factors in member countries of the European Union: a systematic review and meta-analysis of studies with representative population samples. International journal of environmental research and public health, 19(12), 7364. https://doi.org/10.3390/ijerph19127364
Hinduja, S., & Patchin, J. W. (2008). Cyberbullying: An exploratory analysis of factors related to offending and victimization. Deviant Behavior, 29(2), 129–156. https://doi.org/10.1080/01639620701457816
Juvonen, J., Gross, E. F. (2008). Extending the school grounds?--Bullying experiences in cyberspace. Journal School Health, 78(9), 496-505. https://doi.org/10.1111/j.1746-1561.2008.00335.x.
Kann, L., McManus, T., Harris, W. A., Shanklin, S. L., Flint, K. H., Hawkins, J., ... & Zaza, S. (2016). Youth Risk Behavior Surveillance-United States, 2015. Morbidity and Mortality Weekly Report. Surveillance Summaries, 65 (6). Centers for Disease Control and Prevention. Pobrane 10, Paxdzienika, 2023 z: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED575474.pdf
Kmiecik-Baran, K. (2000). Narzędzia do rozpoznawania zagrożeń społecznych w szkole. Wyd. Przegląd Oświatowy.
Komendant-Brodowska, A., Giza-Poleszczuk, A., Baczko-Dombi, A. (2011). Przemoc w szkole. Raport z badań, lipiec 2011. Pobrane 29, Grudzień, 2016 z https://www.academia.edu/26046552/Przemoc_w_szkole_2011_Raport_z_bada%C5%84.
Kowalski, R. M., Giumetti, G. W., Schroeder, A. N., Lattanner, M. R. (2014). Bullying in the digital age: a critical review and meta-analysis of cyberbullying research among youth. Psychological bulletin, 140(4), 1073-137. https://doi.org/10.1037/a0035618.
Liu, J., Graves, N. (2011). Childhood bullying: A review of constructs, concepts and nursing implications. Public Health Nursing, 28(6), 556‐568. https://doi.org/10.1111/j.1525-1446.2011.00972.x.
Marín, I. Á., de Albéniz Iturriaga, A. P., Molina, B. L., Valderrey, V. M., Pedrero, E. F. (2022). Development and validation of a brief version of the European Bullying and Cyberbullying Intervention Project questionnaires (EBIP-Q and ECIP-Q). Psicothema, 34(4), 571–581. https://doi.org/10.7334/psicothema2022.156
Mazur, J., Małkowska-Szkutnik, A. (2018). Zdrowie uczniów w 2018 roku na tle nowego modelu badań HBSC. Wyd. Instytut Matki i Dziecka.
Modecki, K. L., Minchin, J., Harbaugh, A. G., Guerra, N. G., Runions, K. C. (2014). Bullying prevalence across contexts: A meta-analysis measuring cyber and traditional bullying. Journal of Adolescent Health, 55(5), 602-611. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2014.06.007
Najwyższa Izba Kontroli. (2017). Zapobieganie i przeciwdziałanie cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży. Pobrane 10, Czerwca, 2022 z https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/17/071/
Näsi, M., Oksanen, A., Keipi, T., & Räsänen, P. (2015). Cybercrime victimization among young people: a multi-nation study. Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention, 16, 203 - 210. https://doi.org/10.1080/14043858.2015.1046640
Nocentini, A., Calmaestra, J., Schultze-Krumbholz, A., Scheithauer, H., Ortega, R., Menesini, E. (2010). Cyberbullying: Labels, behaviours and definition in three European countries. Australian Journal of Guidance and Counselling, 20(2), 129–142. https://doi.org/10.1375/ajgc.20.2.129
Olweus, D. (1999). Norway. In P. K. Smith, Y. Morita, J. Junger-Tas, D. Olweus, R. Catalano, P. Slee (Eds.), The nature of school bullying: A cross-national perspective (pp. 28–48). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315812397
Olweus, D. (2013). School Bullying: Development and Some Important Challenges. Annual Review of Clinical Psychology, 9, 751-780. https://doi.org/10.1146/annurev-clinpsy-050212-185516
Ortega-Ruiz, R., Del Rey, R., Casas, J. A. (2016). Evaluar el bullying y el cyberbullying validación española del EBIP-Q y del ECIP-Q [Assessing bullying and cyberbullying: Spanish validation of EBIPQ and ECIPQ]. Psicología Educativa, 22(1), 71–79. https://doi.org/10.1016/j.pse.2016.01.004
Ostaszewski, K. (2017). Monitorowanie zachowań ryzykownych, zachowań nalogowych i problemów zdrowia psychicznego 15-letniej młodzieży: Badania mokotowskie 2004-2016, badania ukraińskie, obwód lwowski 2016. Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Ostrowska, K., Surzykiewicz, J. (2005). Zachowania agresywne w szkole: Badania porównawcze 1997 i 2003. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej. https://edoc.ku.de/id/eprint/6140/
Patchin, J. W., Hinduja, S. (2006). Bullies Move Beyond the Schoolyard: A Preliminary Look at Cyberbullying. Youth Violence and Juvenile Justice, 4(2) 148-169. https://doi.org/10.1177/1541204006286288
Pyżalski, J. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Impuls.
Pyżalski, J. (2013). Rodzina i szkoła a przeciwdziałanie zaangażowaniu młodych ludzi w ryzykowne zachowania online. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka. 12(1), 99–109.
Reep-van den Bergh, C. M. M., & Junger, M. (2018). Victims of cybercrime in Europe: a review of victim surveys. Crime science, 7(1). https://doi.org/10.1186/s40163-018-0079-3
Shapka, J. D., Maghsoudi, R. (2017). Examining the validity and reliability of the cyber-aggression and cyber-victimization scale. Computers in Human Behavior, 69, 10–17. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.12.015
Stanisz, A. (2007). Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny, Tom 3. Wyd. StatSoft Polska.
Szymańska, J. (2012). Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Ośrodek Rozwoju Edukacji. Pobrane 16, Paździenik 2023 z: http://pppstarogard.pl/wp-content/uploads/2018/06/programy-profilaktyczne.pdf
Tokunaga, R. S. (2010). Following you home from school: A critical review and synthesis of research on cyberbullying victimization. Computers in Human Behavior, 26(3), 277–287. https://doi.org/10.1016/j.chb.2009.11.014
Topcu, Ç., Erdur-Baker, Ö. (2010). The revised cyber bullying inventory (RCBI): Validity and reliability studies. Procedia-social and behavioral sciences, 5, 660–664. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.161
Topçu, Ç., Erdur-Baker, Ö., Çapa-Aydin, Y. (2008). Examination of cyberbullying experiences among Turkish students from different school types. CyberPsychology & Behavior: the impact of the Internet, multimedia and virtual reality on behavior and society, 11(6), 643–648. https://doi.org/10.1089/cpb.2007.0161
Twardowska-Staszek, E., Zych, I. (2019). Bullying i cyberbullying wśród dzieci i młodzieży. Analiza porównawcza wyników badań prowadzonych w Polsce i Hiszpanii. Wyzwania dla profilaktyki. Studia Paedagogica Ignatiana, 22(3). https://doi.org/10.12775/SPI.2019.3.006
Twardowska-Staszek, E., Zych, I., Ortega-Ruiz, R. (2018). Bullying and cyberbullying in Polish elementary and middle schools: Validation of questionnaires and nature of the phenomena. Children and Youth Services Review, 95, 217-225.
Włodarczyk, J. (2013). Zagrożenia związane z korzystaniem z internetu przez młodzież. Wyniki badania EU NET ADB. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka. 12(1), 49-68. Pobrane 14, Październik, 2023 z: https://dzieckokrzywdzone.fdds.pl/index.php/DK/article/view/80/69
Ybarra, M. L., Mitchell, K. J. (2008). How Risky Are Social Networking Sites? A Comparison of Places Online Where Youth Sexual Solicitation and Harassment Occurs. Pediatrics, 121(2), 350-357. https://doi.org/10.1542/peds.2007-0693
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.4.163-181
Data publikacji: 2024-02-14 11:56:45
Data złożenia artykułu: 2023-10-31 22:53:20
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2024 Zdzisław Bartkowicz, Andrzej Chudnicki, Natalia Kamila Czopek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.