Osobowościowe uwarunkowania poczucia osamotnienia osadzonych w kontekście Wielkiej Piątki

Anna Danuta Wojnarska, Janusz Kirenko

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Poczucie osamotnienia i samotność są zjawiskami sprzężonymi z rozwojem społecznym człowieka i wymagającymi interdyscyplinarnej analizy o charakterze filozoficznej, socjologicznej i psychopedagogicznej.
Cel badań: Celem artykułu jest analiza uwarunkowań osobowościowych poczucia osamotnienia w ramach modelu Wielkiej Piątki.
Metoda badań: Przebadano dwie grupy skazanych po 42 osoby: skazanych po raz pierwszy i recydywistów za pomocą kwestionariuszy: UCLA oraz NEO-FFI.           
Wyniki: pomiędzy badanymi grupami stwierdzono istotne różnice w zakresie ekstrawersji, sumienności oraz poczuciu niskiej przynależności do grupy społecznej, wyższe wyniki w tych skalach osiągali recydywiści. Więcej istotnych pozytywnych korelacji pomiędzy zmiennymi z Wielkiej Piątki a wymiarami poczucia osamotnienia wystąpiło w grupie skazanych po raz pierwszy, natomiast w grupie recydywistów istotne korelacje dotyczyły jedynie neurotyczności. Modele regresji wielokrotnej ujawniły istotną moc predykcyjną cechy ugodowość dla większości badanych aspektów poczucia osamotnienia. W mniejszym zakresie ujawniono taką zależność w odniesieniu do neurotyczności i sumienności.  
Wnioski: uzyskane wyniki sugerują potrzebę dalszych eksploracji w tym zakresie celem wykorzystania ich w resocjalizacji penitencjarnej.


Słowa kluczowe


poczucie osamotnienia, samotność, alienacja, wiktymizacja, Wielka Piątka

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Belniak, K. (2014). Poczucie kontroli u sprawców przestępstw agresywnych. Acta Univesitatis Lodiensis, 18, 31-44.

Biegasiewicz, M.(2010). Poczucie alienacji a wsparcie społeczne u nieletnich. Studia Psychologica, 10(2), 125-150.

Chodkiewicz, J., Świątkowska, M. (2007). Poczucie osamotnienia a wsparcie społeczne i zadowolenie z życia u mężczyzn uzależnionych od alkoholu. Acta Lodiensis Folia Psychologica, 11, 81-95.

Ciosek, M. (2007). Resocjalizacja w zakładach karnych. W B. Urban, J.M. Stanik (Red.), Resocjalizacja (s. 318-397). PWN.

Czerwińska – Jakimiuk, E. (2012). Poczucie alienacji u młodzieży a jego osobowościowe i społeczne korelaty. Normy, Dewiacje i Kontrola Społeczna, 13, 357-373.

Dołęga, Z. (2003). Samotność młodzieży- analiza teoretyczna i studia empiryczne. Wydawnictwo UOE Katowice.

Jakubik, A., Kraszewska, E., (2002). Zespół alienacyjny u mężczyzn uzależnionych od alkoholu. Alkoholizm i Narkomania, 15(1), 95-106.

Jaworska, A., (2012). Leksykon resocjalizacji. Impuls.

Jędrzejko, M., Morańska, D. (2011). Uzależnienie czy cyber – zaburzenie?. W M. Walancik, J. Hroncowá (Red.), Pedagogika społeczna wobec procesów żywiołowych i zachowań ryzykownych (s. 107-131). PWN.

Karbowa,, M., (2012). Samotność w świetle teorii przywiązania. Studia Psychologiczne,4, 27-38.

Kmiecik- Baran K. (1995). Poczucie alienacji: destruktywne i konstruktywne sposoby minimalizacji. Wydawnictwo UG.

Konaszewski, K., Kwadrans, Ł., (2017). Prężność psychiczna a wsparcie społeczne w grupie młodzieży nieprzystosowanej społecznie. Badania pilotażowe. Resocjalizacja Polska, 13, 163-173. http://doi.org/10.22432/pjsr.2017.13.11

Lipiński, St., (2001). Poziom poczucia alienacji u nieletnich w zakładach resocjalizacyjnych. Acta Universitatis Lodiensis. Folia Psychologica, 5, 25-34.

Machel, H., (2003). Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna. Wydawnictwo UG.

Medora, N.P., Woodward, J.C. (2001). Factors Associated with Loneliness Among Alcoholics in Rehabilitation Centers. The Journal of Social Psychology,13(6), 769-779.

Mushtaq, R., Shoib, S., Shah, T., Mushtaq, S., (2014). Relation between Loneliness, Psychiatric Disorders and Physical Health? A Review on the Psychological Aspects of Loneliness. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 8(9), 1-3.

http://doi.org/10.7860/JCDR/2014/10077.4828

Niewiadomska, I., Chwaszcz, J. (2010). Jak skutecznie zapobiegać karierze przestępczej? Drukarnia TEKST.

Oleś, M. (2006). Psychologiczna charakterystyka dzieci o wysokim i niskim poczuciu osamotnienia. Roczniki Psychologiczne, 1, 121-140.

Oleś, P. (2000). Kontrowersje wokół “Wielkiej Piątki”. Czasopismo Psychologiczne, 6(1-2), 7-18 .

Printstein, M.J., Cheah, Ch.S.L., Guyer, A.E. (2005). Peer Victimization, Cue Interpretation, and Internalizing Symptomś: Preliminary Concurrent And Longitudal Findings for Children and Adolescents. Journal of Clinical Child and Adolescency Psychology, 1(34), 11-24. http://doi.org/ 10.1207/s15374424jccp3401_2

Reintjes, A., Stegge, H., Terwogt, M.M. (2006). Children’s Coping with Peer Rejection: The Role of Depressive Symptoms, Social Competence, and Gender. Infant and Child Development, 15, 89-107. http://doi.org/10.1002/ICD.435

Rembowski, J. (1992). Samotność. Wydawnictwo UG.

Rębisz, Sł., Sikora, I., Smoleń- Rębisz, K. (2016). Poczucie samotności a poziom uzależnienia od Internetu wśród adolescentów. Edukacja- Technika- Informatyka, 1(15), 90-98. http://doi.org/10.15584/eti.2016.1.13

Sendyk, M. (2011). Osamotnienie jako konsekwencja zaburzeń więzi emocjonalnych w rodzinie Wychowanie w Rodzinie, 4, 139-150.

Sharabi, A., Levi, U., Margalit, M. (2012). Children’s Loneliness, Sense of Coherence, Family Climate, and hope: Developmental Risk and Protective Factors. The Journal of Psychology, 146(1-2), 61-83.

Shaughnessy, K., (2008). Loneliness in Children. Journal of Jewish Communal Service, 83(2/3), 194-200.

Skibińska, B., (2017). “Skazani na samotność” o konsekwencjach izolacji społecznej w wybranych kontekstach. Studia Edukacyjne, 44, 265-284. http://doi.org/ 10.14746/se2017.44.16

Storch, E.A., Brassard, M.R., Masia-Warner, C.L. (2003). The Relation of Peer Victimization to Social Anxiety and Loneliness in Adolescence. Child Study Journal, 33, 1-18.

Szafrańska, K. (2017). The Issue of Loneliness and Isolation of Youths, Youth Detention Center Charges, Resocjalizacja Polska, 13, 181-198. http://doi.org/10.22432/pjsr.2017.13.13.

Szczupał, B., (2005). Poczucie samotności dziecka przewlekle chorego jako problem pedagogiczny. W A. Klinik, J. Rottemund Z. Gajdzica (Red.), Edukacja- socjalizacja- autonomia w życiu osoby niepełnosprawnej (s. 109-118). Impuls.

Szwejka, Ł., (2011). Odrzucenie rówieśnicze – przesłanki dla praktyki pedagogicznej na terenie szkoły. W W. Ambrozik, A. Kieszkowska (Red.), Tożsamość grupowa dewiantów a ich reintegracja społeczna (s. 143- 151). Impuls.

Tomaszek, K., Tucholska, St., (2012). Psychospołeczne następstwa poczucia alienacji u młodzieży. Pedagogika Christiana, 2/30, 163-178.

Tracz, M., (2010). Samotność a poczucie koherencji wychowanków domu dziecka. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 19, 75-87.

Valvidia, I.A., Schneider, B.H., Chavez, K.L., Chen, X. (2004). Social withdrawal and maladjustment in a very group- oriented society. International Journal of Behavioral Development, 29, 219-228. http://doi.org/ 10.1080/01650250544000008

Witviet, M., Brendgen, M., van Lier, P.A.C., Koot, H., Vitaro, F. (2010). Early Adolescent Depressive Symptoms: Prediction from Clique Isolation, Loneliness, and Perceived Social Acceptance. Journal of Abnormal Child Psychology, 38, 1045- 1056. http://doi.org/10.1007/s10802-010-9426-x

Wyczesany, J., (2001). Samotność młodzieży w kontaktach z rodzicami i nauczycielami. W W. Kwiecińska, M.J. Szymański (Red.), Młodzież a dorośli. Napięcie między socjalizacją a wychowaniem (s. 59-68). Wydawnictwo Akademia Pedagogiczna.

Wysocka, E., Ostafińska-Molik, B., (2014). Wybrane determinanty polaryzacji samooceny w grupie wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych i Socjoterapeutycznych, Resocjalizacja Polska 12, 119-144. http://doi.org/10.22.432/pjsr.2016.12.09

Zawadzki, B., Strelau, J., Szczepaniak, P., Śliwińska, M. (1998). Inwentarz osobowości Paula T. Costy JR i Roberta R.M. McCrae. Pracownia Testów Psychologicznych PTP.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2024.43.2.269-287
Data publikacji: 2024-09-05 10:37:01
Data złożenia artykułu: 2023-11-28 19:02:21


Statystyki


Widoczność abstraktów - 205
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 117

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2024 Anna Danuta Wojnarska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.