Rola nauk pedagogicznych w reformowaniu rzeczywistości i ulepszaniu ludzkiego życia (Na przykładzie funkcjonowania szkolnictwa wyższego)

Streszczenie w języku polskim

Artykuł skupia się na działaniu instytucji szkolnictwa wyższego w kontekście celów i funkcji przypisanych im w obszarze edukacji i badań. W pierwszej części autor omawia podstawowe cele i funkcje współczesnej edukacji, przyjęte przez Unię Europejską, które są opisane przez J. Delorsa w powszechnie znanym raporcie. Cele te podkreślają humanistyczne wartości edukacji. Następnie autor skupia się na źródłach i objawach kryzysu, który ma wpływ na szkolnictwo wyższe w Polsce. Omawia również dysfunkcje edukacji i badań naukowych przeprowadzanych w instytucjach szkolnictwa wyższego. Jego zdaniem dysfunkcje te manifestują się na wiele sposobów, np. utratą autorytetu przez nauczycieli, narzucaniem praw gospodarki rynkowej przedsięwzięciom edukacyjnym i naukowym, dominacją encyklopedycznego przekazu wiedzy i uczenia się jej w tej formie, rosnącą biurokracją, utratą autonomii, promowaniem ustępstw i modelem „wyścigu szczurów”, itd. Autor twierdzi, że badania naukowe stają się coraz bardziej kontrolowane przez państwo, czego efektem jest dostosowywanie wyników badań do narzuconych przez państwo kryteriów oraz ich diagnostyczny i abstrakcyjny charakter. Podsumowanie zawiera nawołanie do radykalnej reformy szkolnictwa wyższego oraz promowania reformatorskich i przełomowych badań w działaniu.