O potrzebie zmian w formacji profesjonalnej nauczycieli

Streszczenie w języku polskim

Odkąd szkolne nauczanie stało się powszechne i obowiązujące, osoby nauczające uzyskały status zawodowy. W przeszłości uzawodowienie nauczycieli odbywało się w ramach różnych form kształcenia. Już w XVIII wieku na uniwersytetach i akademiach (w Krakowie i Wilnie) organizowano seminaria nauczycielskie, które z biegiem lat stały się powszechnymi zakładami kształcenia nauczycieli mającymi status szkół średnich. Z biegiem czasu przekształcały się one w szkoły o wyższym poziomie nauczania. Ich charakterystyczną cechą było przywiązywanie wagi do kształtowania postaw zawodowych przyszłych nauczycieli. Z perspektywy czasu można powiedzieć, że szkoły nauczycielskie kładły olbrzymi nacisk na proces formacji profesjonalnej kandydatów do tego zawodu. W drugiej połowie XX wieku zwyciężyła koncepcja obligatoryjnego kształcenia nauczycieli na poziomie studiów wyższych (akademickich i zawodowych). Wraz z nią, mimo zachowania formalnych wytycznych, na dalszym planie edukacji nauczycielskiej znalazły się kwestie związane z doborem i selekcją kandydatów do zawodu, z ich predyspozycjami profesjonalnymi oraz z kształtowaniem postaw etyczno-moralnych, które stanowią o etosie zawodowym pedagogów. Rezultatem tego są dostrzegane przez społeczeństwo, zwłaszcza rodziców, naganne postawy nauczycieli-wychowawców, które nierzadko są przedmiotem oceny sądów powszechnych. Dostępność do zawodu nauczycielskiego spowodowała jego degradację w świadomości społecznej. Dzisiaj nauczycielem może zostać każdy, kto posiada wyższe wykształcenie (chociaż nie jest to wymóg jednoznaczny) i wykaże się dokumentem potwierdzającym zaliczenie kilkudziesięciogodzinnego  kursu pedagogicznego uprawniającego do wykonywania tego zawodu. W żadnym zawodzie, któremu nadaje się właściwości zaufania publicznego nie uproszczono do tego stopnia procesu formacji profesjonalnej. W zawodach tych obowiązuje odbywanie aplikacji będących podstawą oceny tego procesu, jak i optymalnej przydatności w zakresie ponoszenia odpowiedzialności za jego wykonywanie.