Kompetencje medialne nauczycieli w dobie nowych technologii. Kilka refleksji socjologa i kulturoznawcy

Małgorzata Gruchoła

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu było uporządkowanie i określenie zakresu niezbędnych kompetencji medialnych nauczycieli (ich wiedzę, umiejętności oraz postawy) w zakresie cyfrowych zagrożeń, w ujęciu relacyjnym, na przykładzie warstw Internetu, z uwzględnieniem zmian pokoleniowych. Zaproponowano, aby terminem tym – nawiązując do nazw warstw globalnej sieci – objąć łącznie trzy obszary kompetencji medialnych (techniczny, społeczny i informacyjny), które są niezbędne we wszystkich ludzkich aktywnościach (edukacja, praca zawodowa, czas wolny) traktowanych łącznie. Przyjęto hipotezę, że tradycyjne (katalogowe, normatywne, fragmentaryczne) ujęcie kompetencji medialnych przez nauczycieli często nie uwzględnia zmian społecznych (pokoleniowych), technologicznych oraz informacyjnych. Koncentrując się na technologicznych aspektach, często pomijają pozostałe wymiary. Hipoteza została  potwierdzona. Artykuł ma charakter analityczno-opisowy oraz syntetyczny.


Słowa kluczowe


kompetencje medialne; nauczyciele; nowe technologie

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bogunia-Borowska M., Łuczaj K., 2017, Kompetencje medialne młodzieży w wieku gimnazjalnym. Co i w jaki sposób badać?. „Państwo i Społeczeństwo”, nr 3, 135–150.

Buchholtz S., Buchner A., Filiciak M., Jasiewicz J., Kabicz P., Mierzecka A., Pospieszyńska-Burzyńska J., Szczerba P., Tarkowski A., Trzeciakowski R., 2015, Analiza doświadczeń oraz identyfikacja dobrych praktyk w obszarze wspierania rozwoju kompetencji cyfrowych w kontekście przygotowania szczegółowych zasad wdrażania Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014–2020 oraz koordynacji celu tematycznego. Raport końcowy. Warszawa, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.

Cukier K., Mayer-Schönberger V., 2014, Big Data. Rewolucja, która zmieni nasze myślenie, pracę i życie, tłum. M. Głatki. Warszawa, Wydawnictwo MT Biznes.

Delvaux M., Draft report with recommendations to the Commission on Civil Law Rules on Robotics (2015/2103(INL)), opublikowano: http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=//EP//NONSGML%2BCOMPARL%2BPE- 582.443%2B01%2BDOC%2BPDF%2BV0//EN [dostęp: 16.09.2018].

Dyczewski L., 2011, Kultura w całościowym planie rozwoju. Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX. European Schoolnet, opublikowano: http://www.eun.org/ [dostęp: 15.09.2018].

Ferrari A., 2016, Ramy odniesienia dla rozwoju i rozumienia kompetencji cyfrowych w Europie, Fundacja ECCC,[pozyskano z: http://www.digcomp.pl/raport/].

Gruchoła M., 2014, Od pokolenia X do pokolenia Alpha – wartości mediów. W: I. Hofman, D. Kępa-Figura (red.), Współczesne media. Wartości w mediach – wartości mediów. Tom 2: Wartości mediów. Lublin, Wydawnictwo UMCS, 31–48.

Gruchoła M., 2016, W pajęczynie globalnej sieci.„Społeczeństwo i Rodzina”, t. 47, nr 2, 94–116.

Gruchoła M., 2017, Nowe formy zachowań społecznych wobec i pod wpływem mediów oraz nowych technologii: analizy porównawcze. „Państwo i Społeczeństwo”, t. 17, nr 3, 123–133.

Hasło: Kompetencje, 1994. W: Słownik języka polskiego. Warszawa, Wydawnictwo PWN, 348, 977.

Hoechsmann M., Poyntz S., 2012, Media literacies: a critical introduction. New Jersey-Oxford, Wiley-Blackwell. III Kongres Edukacji Medialnej, 2018, Edukacja medialna w świecie cyfrowego konsumpcjonizmu. Nowe technologie a solidarne i pluralistyczne społeczeństwo?. Gdańsk-Gdynia, [pozyskano z: http://kongres2018.ptem.org.pl/].

Jasiewicz J., Filiciak M., Mierzecka A., Śliwowski K., Klimczuk A., Kisilowska M., Tarkowski A., Zadrożny J., 2016, Ramowy katalog kompetencji cyfrowych, [pozyskano z: htps://cppc.gov.pl/wp-content/uploads/zal.-13-Ramowy_katalog_kompetencji_cyfrowych.pdf].

Jaskuła S., 2015, O zagrożeniu e-mancypacją człowieka w wirtualnej przestrzeni. „Roczniki Kulturoznawcze”, t. 6, nr 4, 37–52.

Kantar Public, 2017a, Czy roboty zastąpią pracę ludzi? Postawy Polaków wobec robotów i sztucznej inteligencji, [pozyskano z: http://www.tnsglobal.pl/archiwumraportow/files/2017/12/K.057_Postawy_Polakow_wobec_robotow_i_sztucznej_inteligencji_Eurobarometr.pdf].

Kantar Public, 2017b, Umiejętności cyfrowe Polaków i Europejczyków, [pozyskano z: http://www.tnsglobal.pl/archiwumraportow/files/2017/08/K.039_Umiejetnosci_cyfrowe_Polakow_Eurobarometr.pdf].

Kokot W., Kolenda P., 2015, Czym jest Internet Rzeczy. W: P. Kolenda (red.), Internet Rzeczy w Polsce. Warszawa, IAB Polska, 8–11.

Krzysztofek K., 2018, Recenzja wydawnicza artykułu naukowego. Warszawa, komputeropis.

Krzysztofek K., Szczepański M., 2002, Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

La France J.P., 1996, Games and Players In the Electronic Age: to ols of Analyzing the use of video games by adults and children. ,,Reseaux. The French Journal of Communication”, vol. 4 (2), 301–332.

Lee K.M., Park N., Song H., 2005, Can a robot be perceived as a developing creature: effect of a robot’s long-term cognitive developments on its social presence and people’s social responses toward it. „Human Communication Research”, vol. 31, nr 4, 538–563.

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, 2014, Społeczeństwo informacyjne w liczbach, [pozyskano z: htps://mac.gov.pl/fles/spoleczenstwo_informacyjne_w_liczbach_2014_srodek_lekki.pdf].

Radomski A., 2017, Pięć wyzwań humanistyki cyfrowej w świecie Inteligentnej Rzeczywistości, referat wygłoszony podczas Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Papieskiej Rady Kultury: Przyszłość ludzkości – wyzwania antropologii, 27.10.2017, Lublin, KUL. Request For Comments (RFC), opublikowano: https://www.ietf.org/ [dostęp: 12.09.2018].

Rusak P., 2016, Czy należy bać się pokolenia Z?, opublikowano: https://porady.pracuj.pl/czy-nalezy-bac-sie-pokolenia-z [dostęp: 23.01.2018].

Siadak G., 2016, Kompetencje cyfrowe polskich uczniów i nauczycieli – kierunek zmian. „Ogrody Nauk i Sztuk”, nr 6, 368–381.

Stiftung Digitale Chancen, 2009, Zestaw zaleceń projektu Youth Protection Roundtable. Hamburg, SDC.

Szpunar M., 2012, Nowe-stare medium. Internet między tworzeniem nowych modeli komunikacyjnych a reprodukowaniem schematów komunikowania masowego. Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN.

Sztompka P., 2012, Socjologia. Analiza społeczna. Kraków, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.3.95-116
Data publikacji: 2019-12-28 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2018-11-18 17:34:21


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1183
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 736

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Małgorzata Gruchoła

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.