Sprawy obrony wychowania religijnego w przekazie białostockiego tygodnika „Zjednoczenie Katolickie” (1933-1935)

Grzegorz Michalski

Streszczenie w języku polskim


„Zjednoczenie Katolickie” ukazujące się w Białymstoku w latach 1933–1935 było tygodnikiem katolickim założonym przez ks. Aleksandra Chodykę. Z analizy zawartości tego periodyku wynika, że zamieszczano w nim nie tylko informacje o bieżących wydarzeniach w kraju i za granicą, ale przede wszystkim koncentrowano się na problemach związanych z nauką i nauczaniem Kościoła. W tym kontekście odtworzono przedstawiane przez dziennikarzy nieprawidłowości i trudności w realizacji ustawowych zadań wychowania religijnego, zwracając uwagę na wszystkie opisywane incydenty w tym zakresie, niezależnie od miejsca ich występowania w kraju: negatywne przejawy stosunku do wiary dyrekcji i nauczycielstwa seminariów nauczycielskich, nieprzyjazne odniesienia do Kościoła w szkołach na wschodnich i zachodnich kresach Polski oraz na Pomorzu, próby ograniczania aktywności organizacji religijnych uczniów we Lwowie i na Śląsku, a także powody oprotestowania przez biskupów decyzji władz państwowych o redukcji godzin przeznaczonych w szkołach na naukę religii.


Słowa kluczowe


czasopismo „Zjednoczenie Katolickie”; wychowanie religijne; antyreligijne akcje w szkołach; II Rzeczypospolita

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


ŹRÓDŁA

Dekret ministerialny o nauczaniu religii w naszych szkołach, 1927, „Przegląd Powszechny”, t. 173.

Jakie należy czasopisma kolportować i reklamować,1932, „Wiadomości Akcji Katolickiej Archidiecezji Wileńskiej”, nr 10.

Kierownik szkoły obraża uczucie religijne, 1933, „Głos Narodu”, nr 51.

Kierownik szkoły obraża uczucie religijne, 1933, „Głos Mazowiecki”, nr 40.

Okólnik nr 31 z dnia 10 marca 1934 r. w sprawie organizacji roku szkolnego 1934/35 w publicznych szkołach powszechnych, 1934, „Dziennik Urzędowy Ministerstwa

Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego”, nr 2, poz. 24.

Podoleński S., 1925, Konkordat a szkoła i wychowanie. „Przegląd Powszechny”, t. 166.

Podoleński S.,1927, Sprawa praktyk religijnych w szkole. „Przegląd Powszechny”, t. 174.

Pius XI, O chrześcijańskim wychowaniu młodzieży, opublikowano: https://ekai.pl/dokumenty/encyklika-divini-illius-magistri/#r2 [dostęp: 15.04.2019].

Protest duchowieństwa w sprawie zajść wolsztyńskich, 1933, „Orędownik na Powiat Wolsztyński”, nr 30.

Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 9 grudnia 1926 r. o nauce szkolnej religii katolickiej, 1927, „Dziennik Ustaw”, nr 1, poz. 9.

Ruch służbowy, 1931, „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego”, nr 13.

Tutejszy, 1928, Apostolstwo dobrej gazety. „Nasz Przyjaciel”, nr 15.

W katolickiej i polskiej szkole. Echa niesłychanych zajść w gimnazjum wolsztyńskim, 1933, „Orędownik Wielkopolski”, nr 59.

Zatruwanie ducha religijnego. Protest duchowieństwa w sprawie zajść w gimnazjum wolsztyńskim, 1933, „Orędownik Wielkopolski”, nr 60.

„Zjednoczenie Katolickie” 1933–1935.

OPRACOWANIA

Cholewa Z., 2011, Mozaika polityczno-społeczna powiatu wolsztyńskiego 1919–1939. Wolsztyn, Wydawnictwo Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Wolsztyn im. Stanisława Platera.

Dąbrowski P., 2011, Myśl polityczno-prawna i działalność Polskiego Stronnictwa Ludowego Ziemi Wileńskiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. „Zeszyty Prawnicze UKS W”, nr 4.

Dołęgowska-Wysocka M., 1982, Tygodnik „Kobieta Współczesna” 1927–1934. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” nr 3–4.

Grochowski L., 1984, Doktryna wychowawcza katolicyzmu w Polsce międzywojennej. „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, t. 26, 177.

Kaleta A., 1998, Wydawcy polskiej prasy misyjnej w latach 1918–1939. „Kieleckie Studia Bibliologiczne”, t. 4.

Lewicki C., 1984, Prasa katolicka Drugiej Rzeczypospolitej. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, t. XXIII , z. 2.

Łozowska-Marcinkowska K., 2010, Sprawy niewieście. Problematyka czasopism kobiecych Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań, Wydawnictwo Poznańskie.

Łukomski S., 1934, Konkordat zawarty dnia 10 lutego 1925 roku pomiędzy Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską. Łomża, Księgarnia „Unitas” w Łomży.

Mazan A., 2013, Pedagogia Związku Sodalicji Mariańskich Uczniów Szkół Średnich w Polsce w latach 1919–1939. Łomianki-Milanówek, Agencja Wydawniczo-Handlowa „Bożena”.

Olszar H., 2004, Kościół katolicki w Polsce w okresie międzywojennym: 1918–1939. „Sympozjum”, t. 8, nr 1.

Paczkowski A., 1980, Prasa polska 1918–1939. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Szablicka-Żak J., 2000, Problematyka szkolna w art. 13. Konkordatu polskiego z 1925 r. w świetle debaty parlamentarnej. W: E. Walewander (red.), Katolicka a liberalna myśl wychowawcza w Polsce w okresie międzywojennym. Zagadnienia wybrane. Lublin, Wydawnictw TN KUL.

Szczepaniak J., 1997, Troska kościoła o nauczanie i wychowanie religijne w Polsce w latach 1918–1927. Kraków, Wydawnictwo WAM.

Szymczak D., 2013, Z historią w tle. Nie chcieli dyrektora. „Wasz Dzień po Dniu”, nr 24.

Topij-Stempińska B., 2009, Działalność edukacyjna Krucjaty Eucharystycznej w Polsce międzywojennej. Kraków, Wydawnictwo WAM.

Władyka W., 1988, Prasa Drugiej Rzeczypospolite. W: J. Łojek, J. Myśliński, W. Wladyka (red.), Dzieje prasy polskiej. Warszawa, Wydawnictwo Interpress.

Wójcik W., 1981, Konkordat Polski z 1925 r. Próba oceny. W: Z. Zieliński, S. Wilk (red.), Kościół w II Rzeczypospolitej. Lublin, Wydawnictwo TN KUL.

Zieliński Z. (red.)., 1981, Bibliografia katolickich czasopism religijnych w Polsce 1918-1944. Lublin, Wydawnictwo TN KUL.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.1.165-180
Data publikacji: 2020-04-09 11:30:48
Data złożenia artykułu: 2019-05-01 16:41:54


Statystyki


Widoczność abstraktów - 710
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 483

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Grzegorz Michalski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.