Organizacja i funkcjonowanie przedszkoli podległych Zrzeszeniu Katolików Caritas – Oddział Wojewódzki w Kielcach w latach 1950-1960

Małgorzata Stawiak-Ososińska, Sylwia Gołuch

Streszczenie w języku polskim


Po zakończeniu II wojny światowej w 1950 roku doszło do przekształcenia dotychczasowego katolickiego Caritasu w świeckie, całkowicie podległe władzy komunistycznej Zrzeszenie Katolików Caritas. Zakres działalności nowego tworu miał sprowadzać się do pomagania najbardziej potrzebującym oraz udzielania wsparcia najbiedniejszym. ZKC przejął cały zastany majątek Caritasu. Wśród placówek, które były pod jego zarządem, znalazły się też przedszkola. W Kielcach w omawianym okresie pod zarządem ZKC pozostawało 21 placówek wychowania przedszkolnego. W artykule opisano, jakim zapleczem dysponowały placówki podległe ZKC , zasady ich funkcjonowania, metody pracy z wychowankami, przedstawiono ponadto specyfikę ówczesnego personelu pedagogicznego oraz skalę świadczonej opieki wobec dzieci w wieku przedszkolnym w ówczesnym województwie kieleckim.


Słowa kluczowe


przedszkola; Polska; XX wiek; Zrzeszenie Katolików Caritas; Kielce

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


APK 1 (Archiwum Państwowe w Kielcach), Inwentarz zespołu akt Zrzeszenie Katolików Caritas Oddział Wojewódzki w Kielcach z lat 1950–1962, Archiwum Państwowe w Kielcach.

APK 2, DZKC – OWK (Działalność Zrzeszenia Katolików Caritas – Oddział Wojewódzki w Kielcach, Sekcja Opieki), sygn. 6, Wykazy Zakładów Caritas i Oddziałów parafialnych, 1951.

APK 3, DZKC – OWK, sygn. 10, Plany pracy [miesięczne i roczne] i sprawozdania przedszkoli Caritas.

APK 4, DZKC – OWK, sygn. 19, Sprawozdanie statystyczne Oddziału Wojewódzkiego Caritas i zakładów podległych.

APK 5, DZKC – OWK, sygn. 20, Ogólne sprawozdanie kwartalne Oddziału Wojewódzkiego i zakładów podległych 1953.

APK 6, DZKC – OWK, sygn. 21. Sprawozdania półroczne GUS Oddziału Wojewódzkiego i zakładów Caritas 1956.

APK 7, DZKC – OWK, sygn. 22, Ogólne sprawozdania kwartalne Oddziału Wojewódzkiego i poszczególnych zakładów 1954–1955.

APK 8, DZKC – OWK, sygn. 25, Sprawozdawczość ogólna – wykazy osobodni zakładów Caritas miesięczne i zbiorcze, kwestionariusze zakładów 1955.

APK 9, DZKC – OWK, sygn. 26, Sprawozdania GUS za II kwartał 1955 r. Oddziału Wojewódzkiego i zakładów Caritas.

APK 10, DZKC – OWK, sygn. 27, Sprawozdawczość ogólna Oddziału Wojewódzkiego i zakładów Caritas – zbiorcze wykazy ilości personelu.

APK 11, DZKC – OWK, sygn. 28, Sprawozdania GUS Oddziału Wojewódzkiego i zakładów 1956.

APK 12, DZKC – OWK, sygn. 29, Sprawozdania kwartalne zakładów podległych o liczbie podopiecznych i personelu 1956.

APK 13, DZKC – OWK, sygn. 28, Sprawozdania GUS Oddziału Wojewódzkiego i zakładów.

APK 14, DZKC – OWK, sygn. 31, Sprawozdania zakładów o liczbie podopiecznych i personelu. Formularze CP-1, 1957.

APK 15, DZKC – OWK, sygn. 32, Sprawozdania GUS Oddziału Wojewódzkiego i zakładów „Caritas i zbiorcze wykazy osobodni 1957.

APK 16, DZKC – OWK, sygn. 33, Sprawozdania zakładów, przedszkoli, domów dziecka, burs o liczbie podopiecznych i personelu. Formularz CP-1, 1958.

APK 17, DZKC – OWK, sygn. 49, Inspekcje przedszkoli – sprawozdania 1956.

APK 18, DZKC – OWK, sygn. 55, Przedszkole Caritas w Busku-Zdroju – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 19, DZKC – OWK, sygn. 56, Przedszkole Caritas w Chmielniku – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 20, DZKC – OWK, sygn. 57, Przedszkole Caritas w Chrząstowie – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 21, DZKC – OWK, sygn. 58, Przedszkole Caritas w Daleszycach – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 22, DZKC – OWK, sygn. 59, Przedszkole Caritas w Jędrzejowie przy ul. 14-go Stycznia 148 – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 23, DZKC – OWK, sygn. 60, Przedszkole Caritas w Jędrzejowie przy ul. 1-go Maja 3 – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 24, DZKC – OWK, sygn. 61, Przedszkole Caritas w Kazimierzy Wielkiej 0 opis ogólny i techniczny.

APK 25, DZKC – OWK, sygn. 62, Przedszkole Caritas w Kielcach ul 1 Maja – opis ogólny i techniczny.

APK 26, DZKC – OWK, sygn. 63, Przedszkole Caritas w Kielcach, ul. Sienkiewicza 2 – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 27, DZKC – OWK, sygn. 64, Przedszkole Caritas w Kielcach, ul. Czarneckiego – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 28, DZKC – OWK, sygn. 65, Przedszkole Caritas w Ostrowcu – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 29, DZKC – OWK, sygn. 66, Przedszkole „Caritas” w Pacanowie, powiat Busko – opis ogólny i techniczny.

APK 30, DZKC – OWK, sygn. 67, Przedszkole Caritas Radomiu przy ul. Wiejskiej – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 31, DZKC – OWK, sygn. 68, Przedszkole Caritas w Radomiu, ul. Sienna 7/9 – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 32, DZKC – OWK, sygn. 69, Przedszkole Caritas w Radomiu, ul. Sienkiewicza 13 – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 33, DZKC – OWK, sygn. 70, Przedszkole Caritas w Sandomierzu, ul. Zamkowa 3 – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 34, DZKC – OWK, sygn. 71, Przedszkole Caritas w Skarżysku Kamiennej – opis ogólny i techniczny obiektu.

APK 35, DZKC – OWK, sygn. 72, Przedszkole Caritas w Staszowie – opis ogólny i techniczny obiektu.

Dziurok A., 2009, Wstęp. W: A. Dziurok, A. Grajewski (red.), Przez Morze Czerwone. Kościół w Polsce pod rządami komunistów. Zakony w Polsce Ludowej, IPN , cz. VII , opublikowano: https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/periodyki-ipn/dodatki-historyczne-do/9763,Przez-Morze-Czerwone-cz-VII -Zakony-w-Polsce-Ludowej.html [dostęp: 25.05.2019].

Firlit E., 2000, Caritas w Polsce – ramy instytucjonalne i obszary aktywności. W: W. Znaniewicz, T. Zembrzuski (red.), Kościół i religijność Polaków; 1945–1999. Warszawa, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.

Kopytowski T., Historia Caritas w Polsce. opublikowano: http://www.caritas.lodz.pl/?art=34de044be93e984449aa82e23daf7f50 [dostęp: 17.05.2019].

Koral J., 2000, Podstawy działalności charytatywnej Kościoła na przykładzie organizacji Caritas. Kraków, Wydawnictwo Poligrafia Salezjańska.

Kumor B., 2004, Historia Kościoła. Czasy współczesne 1914–1992, t. 8. Lublin, Wydawnictwo KUL.

Łukaszczyk R., Woronowski F., 1979, Dobroczynne duszpasterstwo. W: R. Łukaszczyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz (red.), Encyklopedia katolicka, t. 3, Lublin, Wydawnictwo KUL.

Majka J., 1976, Caritas. W: F. Gryglewicz, R. Łukaszczyk, Z. Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka, t. 2. Lublin, Towarzystwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Majka J., 1985a, Kościelna działalność dobroczynna w Polsce w XIX i pierwszej połowie XX wieku. W: J. Krucina (red.), Miłość miłosierna. Wrocław, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.

Majka J., 1985b, Rozwój działalności charytatywnej w Polsce. W: J. Krucina (red.), Miłość miłosierna. Wrocław, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.

Pawlik S., 2006, Posługa charytatywna Kościoła. Wrocław, Wydawnictwo Papieski Wydział Teologiczny.

Ponad 80 lat Caritas w Polsce, opublikowano: http://www.kielce.caritas.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=118&Itemid=936 [dostęp: 12.05.2019].

Rościszewski A., Powstanie i likwidacja Zrzeszenia Katolików „Caritas”, s. 3, opublikowano: www.old.caritas.pl/zalacznik.php?id=78 [dostęp: 14.05.2019].

Słowik S., 2014, Słowo wstępne. W: Caritas Diecezji Kieleckiej, 25 lat w służbie bliźniemu. Kielce, Jedność, opublikowano: kielce.caritas.pl/pdf/ksiegajubileuszowa.pdf [dostęp: 30.05.2019].

Statut Katolickiego Związku Zakładów Wychowawczych i Opiekuńczych Archidiecezji Warszawskiej Caritas, 1930, Warszawa.

Zamiatała D., 2000, Caritas – działalność i likwidacja organizacji 1945–1950. Lublin, Wydawnictwo KUL.

Zarządzenie Ministrów: Pracy i Opieki Społecznej, Oświaty oraz Administracji Publicznej z dnia 23 stycznia 1950 roku o sprawie wprowadzenia zarządu przymusowego Zrzeszenia „Caritas”, 1950, „Monitor Polski”, nr 11, poz. 112, opublikowano: https://www.money.pl/podatki/akty_prawne/dzienniki_ustaw/zarzadzenie;ministrow;pracy;i;opieki,monitor,polski,1950,011,112.html [dostęp: 14.05.2019].

Żurek J., 2009, Statystyka strat zakonów. W: A. Dziurok, A. Grajewski (red.), Przez Morze Czerwone. Kościół w Polsce pod rządami komunistów. Zakony w Polsce Ludowej, IPN , cz. VII, opublikowano: https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/periodyki-ipn/dodatki-historyczne-do/9763,Przez-Morze-Czerwone-cz-VII -Zakony-w- Polsce-Ludowej.html [dostęp: 25.05.2019].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.1.133-148
Data publikacji: 2020-04-09 11:30:46
Data złożenia artykułu: 2019-08-01 17:17:47


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1393
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 673

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Małgorzata Stawiak-Ososińska, Sylwia Gołuch

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.